اتحادیه

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۰۱:۵۴ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

پرش به: ناوبری، جستجو

ازصوفیه .

محقق اردبیلی در حدیقة الشیعة در تشریح مذاهب صوفیه می نویسد: «بدان که مذاهب صوفیه بسیار است، بعضی گفته اند که از آن جمله چهار مذهب اصل است. » [۱] وی آن چهار فرقه را حلولیه، اتحادیه، واصلیه و عُشاقیه برمی شمارد و ادامه می دهد: «بعضی گفته اند که اصول مذاهب ایشان، شش است و تلقینیه و رزاقیه را بر آن چهار افزوده اند. و بعضی گفته اند که هفت است و وحدتیه را بر آن شش افزوده اند و بعضی گفته اند اصل دو اصل است. » [۲] محقق اردبیلی در ادامه، این اقوال را رد کرده و اصل مذهب صوفیه را دو فرقه حلولیه و اتحادیه دانسته است. [۳] وی در شرح این دو فرقه می نویسد: « حلولیه گویند خدا در ما حلول کرده است. . . و اتحادیه می گویند ما با خدا یکی شده ایم و همچنین خدای تعالی با همه عارفان یکی است. » [۴]

مرتضی رازی نیز در تبصرة العوام، صوفیه را به شش فرقه تقسیم می کند و اولین آن ها را همین گروه معرفی کرده و می نویسد: «اول ایشان که دعوی اتحاد کنند، رئیس ایشان حلاج باشد. و این حلاج، ساحر بود و در آن مهارتی داشت و در سحر شاگرد عبدالله بن هلال کوفی بود و عبدالله شاگرد زرقاء الیمامه و زرقاء از کسانی بود که از سجاح آموخته بودند و سجاح در زمان مسیلمه کذاب بود و دعوی پیغمبری کرد و حلاج دعوی خدایی. » [۵] عبدالمنعم حفنی ایشان را از غلاة صوفیه دانسته است. [۶] لویی ماسینیون در دائرة المعارف الاسلامیة ایشان را زندقه معرفی می کند. [۷]

رک: باجربقیه، وحدتیه، حلولیه. [۸]

پانویس

  1. حدیقة الشیعة، محقق اردبیلی، ص564
  2. همان
  3. همان، ص565
  4. همان
  5. تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص122
  6. موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة، عبدالمنعم حفنی، ص44
  7. دائرة المعارف الاسلامیة، ج15، ص178
  8. تاریخ ایران، سرجان ملکم، ج2، ص137 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص122 / حدیقة الشیعة، محقق اردبیلی، ص565 / ریاض السیاحة، زین العابدین شیروانی، ص303 / منهاج البراعة، دنبلی خویی، ج13، ص140 / هفتاد و سه ملت، ص30