صدرالدین بن شهاب الدین نزاری

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

صدرالدین پسر شهاب الدین (یا: صاحب الدین) پسر نصیرالدین پسر شمس الدین، بیست و سومین پیر سلسله نزاری در هند می باشد. وی در قرن هشتم و نهم هجری قمری می زیسته است. جد او شمس الدین، به هندی ستگور نور خوانده می شده و در نیمه قرن اول هشتم هجری قمری می زیسته و از ایران به هند گسیل شده است. پیر صدرالدین نخستین کسی است که لقب خوجه را به گروهی از کاست ها ـ طبقه پست جامعه هندو ـ که به مذهب وی گرویده بودند، اطلاق کرد. وی، نخستین جماعت خانه نزاری (در کوتزی) را در سند تأسیس کرد و سپس چنین اماکنی را در پنجاب و کشمیر دائر نمود. پیرصدرالدین پایه گذار شالوده تشکیلاتی جماعت نزاریان هند است. مرگ او در فاصله سال های 770 تا 819 هجری قمری، پس از بازگشت وی از ایران و دیدار با امام نزاری، اتفاق افتاده است، قبر وی در مولتان واقع است. از وی با عنوان حاجی صدرشاه نیز یاد می شود. پس از وی پسرش حسن کبیرالدین (م: بین 853 تا 896هـ. ق) زعامت نزاریان را برعهده گرفت. پس از مرگ وی، در میان جماعت خوجه اختلافاتی افتاد و گروهی برادر وی تاج الدین را به صدارت پذیرفتند، پس از او امام عبدالرحمن بن حسن (م: 919هـ. ق) به عنوان صدر نزاریه هند و با لقب امام شاه تعیین شد. ولی گویا امام وقت نزاری این سمت را برای او امضا نکرد و وی فرقه امام شاهیه را به صورت مستقل از نزاریه تأسیس نمود و لذاست که خوجه او را به عنوان پیر قبول نداشته و تنها سید می خوانند. امامان نزاری پس از وی به هیچ یک از داعیان نزاری هند، لقب «پیر» نداده اند. [۱]


پانويس

  1. دائرة المعارف تشیع، ج7، ص320