ذمیه (از مرجئه)

از مرجئه، یا از کرامیه.

مطهر مقدسی در البدء و التاریخ عبارتی دارد که می توان از آن چنین برداشت کرد که ذمیه از مرجئه می باشند و می توان از آن چنین استفاده نمود که ذمیه از کرامیه هستند.

مقدسی در البدء و التاریخ ابتدا می گوید: «ذکر فرق المرجئه، منهم الرقاشیه و الزیادیه و الکرامیه و المعاذیه» و سپس به شرح عقاید مرجئه می پردازد و آن گاه یکایک این فرقه های چهارگانه را معرفی می کند و در وصف کرامیه می گوید: «و اما الکرامیه فانهم اصحاب محمد بن کرام یزعمون أن الایمان قولٌ مجرد و المنافق مؤمن ثم یفتقرون، فمنهم الصواکیه و منهم معیه و منهم ذمیه».

علت آن که مصنف در متن ذمیه را «از مرجئه یا از کرامیه » برشمرده نامعلوم بودن مرجع ضمیر «منهم» در «منهم الصواکیه و منهم الذمیه» است چرا که هم می توان آن را به مرجئه بازگرداند و هم به کرامیه.