عطاملک جوینی
از دایره المعارف فرق اسلامی
علاءالدین عطاملک جوینی در 622 یا 633 هجری قمری به دنیا آمد و چنانکه خود در دیباچه تاریخ جهانگشا نوشته است، پیش از 20 سالگی به دیوان راه یافت و از دبیران خاص امیرارغون شد و چندبار به همراه او، که برای دادن گزارش مالیه ممالک غربی مغول به اردوی قاآن می رفت، به چین و مغولستان سفر کرد. پس از آمدن هولاکو به ایران، عطاملک از دبیرانِ نزدیک او شد و پس از آن که هولاکو الموت را فتح کرد، وی را راضی ساخت که کتابخانه نفیس اسماعیلیان را بررسی کند و خود به خزانه اسماعیلیان رفت و آلات نجومی رصدخانه و کتابهای ارزنده را جدا و حفظ کرد. در 655 هجری قمری هنگامی که هولاکو روانه بغداد شد، عطاملک همراه وی بود و در 657 هجری قمری یک سال پس از فتح بغداد، هولاکو حکومت بغداد را به وی سپرد. در دوره سلطنت اباقاخان (663ـ680ق) نیز در ظاهر به نیابتِ امیرسونجاق آقا، حاکم بغداد و سراسر عراق عرب بود. علاءالدین تا یک سال پس از جلوس سلطان احمد تگودار و مجموعاً نزدیک 24 سال، حکمران بغداد بود. عطاملک و برادرش شمس الدین، دشمنان و بدخواهان بسیاری داشتند. عطاملک در 681 هجری قمری به سبب مصائبی که به او رسیده بود، در مغان درگذشت. جسد او را به تبریز بردند و در گورستانِ چَرَنداب دفن کردند. عطاءالدین عطاملک و برادرش شمس الدین محمد جوینی که جانشین او گردید، گرایشهای شیعی داشتند. » [۱]
پانويس
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، ج11، ص426