راوندیه (شیعه عباسیه)

همان شیعه عباسیه.

(به توضیحات آیت الله سید مهدی روحانی که ذیل فرقه روندیه پیرامون تفاوت راوندیه و روندیه نگاشته اند توجه شود.)

ایشان در اصل از کیسانیه بودند و امامت را پس از حسین (علیه السلام) برای محمد بن حنفیه و پس از او برای ابوهاشم و پس از او برای محمد بن علی بن عبدالله بن عباس ثابت می دانستند.

این فرقه منسوب به عبدالله روندی یا عبدالله ابن روندی می باشد .

فرق الشیعة نوعاً روندیه را به عنوان صفت برای عباسیه ذکر می کند.

راوندیه سه فرقه به شمار می آیند: اول، ابومسلمیه که مدعی بودند ابومسلم زنده است. ایشان به اباحه و اسقاط تکالیف قائل شدند. ایشان همچنین خرمدینیه نامیده شده اند. شایان ذکر است که فرقه خرمیه در اصل به این فرقه برگشت می کند.

دوم رزامیه، پیروان رزام، که به صورت غیر آشکار نسبت به ابومسلم تولی داشتند، درحالی که کشته شدن او را قبول داشته اند. اصل مذهب آن ها کیسانیه بوده است.

و فرقه سوم هُریریه (به ضم هاء). ایشان که عباسیه خالص (خلّص) می باشند پیروان ابوهریره اند. هُریریه در حالی که می گفتند امامت حق عباس است، نسبت به اسلاف خود که امامت را از راه علی علیه السلام و حسنین (علیهماالسلام) و محمد بن حنفیه و ابوهاشم دنبال می کردند، تولی داشتند. ایشان همچنین ابومسلم را تعظیم کرده و نسبت به او نیز تولی داشتند.

ابوالحسن اشعری، راوندیه را همین فرقه هُریریه می داند و ابومسلمیه و رزامیه را زیرمجموعه راوندیه (هُریریه) به شمار آورده است.

نکته ای که در مورد این فرقه شایان توجه است ناشناخته بودن تاریخ و شخصیت کسی است که این فرقه به او منسوب است. در این زمینه تنها عبارتی از ابن ندیم در الفهرست در دست است که در ترجمه محمد بن حسن شیبانی (م: 189هـ. ق) می نویسد: «منزل شیبانی در باب الشام در درب ابوحنیفه بود، و در آنجا مسجدی بود که بر شیبانی، کتب او را می خواندند، و در درب مذکور مجاور او، روندی بود که کتاب الدولة را ساخته بود. و روندیه که ابناء دولت (دولتیان) بودند بر او اجتماع می کردند. روندی همان روزی به مجلس درس می آمد و بر اصحاب خود قرائت می کرد که شیبانی برای تدریس در محل حاضر می شد، و هرگاه شخصی از شاگردان شیبانی چیزی بر او می خواند اصحاب راوندی بر او فریاد می زده و او را ساکت می کردند تا این که شیبانی مجلس درس خود را از این مسجد تغییر داد و به مسجد درب اسد رفت».

از این عبارت ابن ندیم، می توان میزان عزّت راوندیه که چشم و گوش دولت عباسی محسوب می شدند را نسبت به غیر خودشان ـ اگرچه از فقهای نزدیک به دولت عباسی می بودند ـ به خوبی دانست. به هر حال ظهور این فرقه در نیمه دوم قرن دوم هجری قمری بوده است.