خیاطیه (از معتزله بغداد)

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۴ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۰۳ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

از معتزله بغداد.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ خَیاطی را به فتح خاء و تشدید یاء ضبط کرده است. [۱]

ایشان اصحاب ابوالحسین عبدالرحیم خیاط می باشند. آنان را معدومیه نیز می گویند. [۲]

احمد بن یحیی بن مرتضی، عبدالرحیم خیاط را در طبقه هشتم از معتزله آورده است. [۳] محمد شهرستانی نیز چنانکه مرسوم کتاب های ملل و نحل است [۴] به فرقه خیاطیه اشاره کرده [۵] ولی در این میان تنها عبدالقاهر بغدادی ایشان را معدومیه نامیده است. [۶] عبدالقاهر بغدادی می نویسد: «نظر عبدالرحیم خیاط با بقیه معتزله درباره معدوم متفاوت است. وی می پنداشت جسم در حال معدوم بودن جسم است و بر این امر استدلالاتی می آورد. . . به خیاطیه، معدومیه گفته می شود چرا که در توصیف افراط می کرده اند و اکثر اوصافی را که برای موجودات بوده است برای معدوم هم ثابت کرده اند. و این لقب لایق به حال آنان است. . . عبدالرحیم خیاط منکر حجّیت اخبار آحاد است. وی با انکار خبر واحد می خواست اکثر احکام شریعت را رد کند. » [۷]

پانویس

  1. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص475
  2. اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص47 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص84 / تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم، سیدعلی جرجانی، ص84 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص190 / اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص475 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص73 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص348 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص271
  3. المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص174
  4. اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص47 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص348 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص84
  5. الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص73
  6. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص192
  7. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص191