حجر بن عدی

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

حجر بن عدی کندی از افراد معروف دوره آغازین شیعه بود. وی در جنگ صفین از سوی علی علیه السلام، پیشوای اول شیعه، فرمانده قبیله کنده بود و در جنگ نهروان فرماندهی پهلوی چپ لشکر علی علیه السلام را برعهده داشت. در سال 51 هجری قمری زیاد بن ابیه او و تعدادی دیگر را به دمشق فرستاد و به دستور معاویة بن ابی سفیان آن ها را در مرج عذراء دمشق کشته و همان جا به خاک سپردند. حجر بن عدی از قبیله کنده و اهل کوفه است و پدرش به عدی الادبر معروف است. پسران حجر به نام های عبدالله و عبدالرحمن در جریان قیام مختار به دست مصعب بن زبیر به قتل رسیدند. حجر در همان نوجوانی به اتفاق برادرش هانی به عنوان نماینده قبیله خود، جهت قبول اسلام به محضر پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله مشرف شد و دین اسلام را پذیرفت. او همیشه با وضو بوده و هرگاه که وضو می ساخت بلافاصله دو رکعت نماز می گزارد. پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله شخصیت حجر بن عدی بیشتر درخشید و افتخارهای جاویدانی را به یادگار گذاشت و در صحنه های مختلف سیاسی و اجتماعی سهم بسزایی داشت. او در جنگ های مختلف، مانند فتح شام و قادسیه شرکت داشت و جنگ جمل در کنار علی علیه السلام و در صفین یکی از فرماندهان آن حضرت بود. او بعد از امیرالمؤمنان علیه السلام نیز به دفاع از اهل بیت علیهم السلام و حقوق آنان پرداخت. حسن بصری، کشته شدن حجر بن عدی و یاران او را بسیار بزرگ می شمرد. مرگ حجر همچون زندگی اش بسیار پندآموز است. هنگامی که خواستند او را بکشند مهلت خواست تا دو رکعت نماز بخواند، نمازش لختی به طول انجامید، پرسیدند چرا طول دادی آیا از مرگ می ترسی گفت هیچ گاه وضو نگرفته ام مگر آن که به دنبالش نماز خوانده ام و هیچ نمازی را به کوتاهی این نماز ادا نکرده ام. وصیت کرد پس از شهادتش با غل و زنجیر و با تنی خون آلود دفنش کنند تا با این حال در روز رستاخیز به مخاصمه با معاویه برخیزد. او را با پنج تن از یارانش به دست جلاد سپردند. جلاد گفت معاویه دستور داده است تو و یارانت را بکشم، مگر آن که از عقیده و اندیشه خود برگردید. آنان گفتند شکیبایی بر ضربت شمشیر از آنچه پیشنهاد می کنی به مراتب آسان تر و بازگشت از جهنم به سوی خدا، پیامبر صلی الله علیه و آله و وصی او بسیار خوش تر و زیباتر است. سرانجام حجر و یارانش محبت و یاری علی علیه السلام را به بهای جانشان خریدند و به امر معاویه، به دست یکی از مردان حُمْیر در منطقه مرج عذراء به سال 51 یا 53 هجری قمری به شهادت رسیدند. [۱]


پانويس

  1. اعیان الشیعة، سید محسن امین، ج4، ص569 / اختیار معرفة الرجال، شیخ طوسی، ص99، 124و140 / شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ابن عماد حنبلی، ج1، ص57 / الطبقات الکبری، ابن سعد، ج6، ص217 / الوافی بالوفیات، صلاح الدین صفدی، ج11، ص321