بم

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

بَم یکی از شهرهای مهم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران است. این شهر دومین شهر استان کرمان به لحاظ مساحت بعد از کلانشهرکرمان است. شهر بم تنها شهر ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است.

بم در بخش مرکزی شهرستان بم قرار دارد. این شهر در ۵۸ درجه و ۲۱ دقیقه درازای خاوری و ۲۹ درجه و ۶ دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۱۰۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. شهر بم در ۱۸۰ کیلومتری جنوب خاوری کرمان واقع شده‌است.

پیشینه[ویرایش]

بم یکی از شهرهای تاریخی ایران و استان کرمان است طوری که اگر بخواهند به یک جهانگرد دو سه عکس تاریخی از ایران نشان دهند حتماً یکی از آنها ارگ بم است. (ارگ بم بزرگترین بنای خشتی جهان است که از لحاظ عظمت و زیبایی با دیوار چین مقایسه می‌شود). همچنین بم در گذشته به پاریس ایران شهرت داشت.شهر بم به فاصله تقریبی ۱۲۰۰ کیلومتری پایتخت قرار دارد، این شهر به لحاظ تاریخی و محصولات کشاورزی (به‌ویژه خرما)، معروفیت جهانی دارد. شهر قدیم بم یکی از پنج کورهٔ ایالت فارس بود و به دروازه شرق ایران شهرت داشته‌است . بم در مقطع حساسی از تاریخ (اواخر پادشاهی لطفعلی خان زند در زمان فرار او به بم) حتی از طرف لطفعلی خان پایتخت ایران نیز اعلام شد و برای مدتی پایتخت ایران بود.

وقتی پاتی نجر جهانگرد انگلیسی در حدود ۱۱۸۹ خورشیدی وارد بم شد، قلعه آنرا مستحکم دیده و ذکر می‌کند: بقدری آنرا مستحکم کرده‌اند که شاید در همه ایران ازین حیث بی‌نظیر باشد.

بنوشته بارتولد: بم مرکز صنعتی کرمان بوده و پارچه‌های نخی که در بم می‌بافته‌اند بهمه جا حتی تا مصر می‌رفت...»

یعقوبی که در ۲۷۸ ه.ق. از نطقه کرمان سخن به میان آورده از قلعه بم نیز یاد کرده است که از نوشته های او، این چنین بر می آید که استحکامات خوبی نیز داشته است.

جغرافی نویسان عرب قرن دهم به ویژه مقدسی شرح خوبی درباره اهمیت اقتصادی بم به دست ما می‌دهند و مقدسی می‌نویسد: بم یک مرکز ولایتی با اهمیت و دلکش و بزرگ است مردم آن کارشناس و دارای مهارتند. این شهر بازارگاهی است و مردم را از راه دور به خود می‌کشاند و پارچه‌ای که در اینجا تولید می‌شود در کشورهای بسیاری شهرت دارد و آوازه بم در همه جهان اسلام پیچیده و مایه سرفرازی کشور می‌باشد و بیشتر اهالی شهر بافندگانند و بیشتر رخت‌های صادراتی بم در دهکدۀ بزرگی نزدیک آن فراهم می‌شود و در خاور و باختر جهان اسلام این رختها را به عالی‌ترین همه لباس‌ها می‌دانند و علاوه بر اینها دستار و پیراهن و لباسهای فاخر که طالب بسیار دارد و البسه‌ای که از مرو بیرون می‌آید در بم تولید می‌گردد.

دکتر مظاهری: «...پرورش کرم ابریشم و کارگاههای ابریشم بافی متعددی از قرن ششم میلادی در نواحی یزد، بم، شوشتر و خوزستان شروع بکار کرده‌اند و احتمال بسیار دارد که صنعتی نساجی قدمت بیشتری در ناحیه بم داشته باشد.

کتاب بدایع الزمان; ولایت بم حکایت از بهشت میکرد، خطه‌ای مشتمل بر الوان نعیم...

اقلیم و آب و هوا[ویرایش]

آب و هوای بم گرم و خشک است اما به علت مجاورت با کویر آب و هوای متغیری دارد، به طوری‌که گاهی اوقات در تابستان‌ها گرم‌ترین و در زمستان‌ها سردترین نقطه کشور گزارش شده‌است. میزان بارندگی سالانه بطور متوسط ۶۸ میلی‌متر است.

یکی از جاذبه های بی نظیر بم بخش خوش آب و هوا وتوریستی گردشگری دهبکری است.دهبکری زیباترین منطقه ی سرسبز و چشم نواز است که در شهرستان کویری بم خود نمایی میکند و به همین دلیل نزد مردم بم بسیار محبوبیت دارد.علاوه بر مردم بم در همه ی فصول سال دهبکری پذیرای مسافران بیشماری است.دهبکری دارای ارتفاعات بکر و دست نخورده ی بسیاری است به طوری که همه ساله گروه های کوه نوردی و گردشگری بسیاری در استان کرمان به ارتفاعات دهبکری قدم می گذارند.از جمله این ارتفاعات می توان به کوه شیر و منطقه ی زیبای مرغک اشاره کرد.

یکی دیگر از جاذبه های زیبا و دست نخورده ی بم منطقه ی مرغک از توابع دهبکری است که همه ی این مناطق دارای جنگل های پسته وحشی-بادام وحشی و سرسبزی بسیاری است.در مرغک نیز در گذشته موسیقی سنتی ایرانی اصیلی رواج داشته.از منطقه ی دهبکری از گذشت های دور در نوشته های نویسندگان و ادیبان به عنوان بهشت میان دو جهنم یاد شده است و همه در وصف سر سبزی آن سخن رانده‌اند.

منابع[ویرایش]

الگو:پانویس

  • {{یادکرد

|کتاب=اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران |نویسنده = بختیاری، سعید |ناشر =مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی |چاپ=یکم |شهر=تهران |سال=۱۳۸۳ خورشیدی |شابک=شابک: الگو:چرISBN 964-342-165-1الگو:رچ