ملتزقیه

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

نام معتزله. [۱]

ابن کمال پاشا این فرقه را از زمره فرق جَهمیه ضبط کرده است. [۲] و می دانیم اهل سنت، گاهی از باب تعریض معتزله را جَهمیه می خوانند.

کیخسرو اسفندیار دبستان المذاهب کتابی است به زبان فارسی که در حوالی نیمه قرن یازدهم هجری قمری تألیف یافته است. این کتاب که به تفصیل به شرح عقاید ادیان زردشتی، یهودی، مسیحی و اسلام می پردازد، به فرقه های متعددی از فرق اسلامی اشاره کرده است. در باب این که مؤلف این کتاب کیست، در میان محققین اختلافات بسیاری است. برخی وی را ملامحسن فانی کشمیری دانسته اند، درحالی که این امر شدیداً در نگاه محققین متأخر مردود واقع شده است. برخی دیگر نیز مؤلف این کتاب را کیخسرو اسفندیار بن آذرکیوان معرفی کرده اند که از زردشتی های هند بوده و ظاهراً در سال 1025 هجری قمری به دنیا آمده است. وی پسر آذرکیوان است که در اوائل سده یازدهم هجری قمری از شیراز به هند رفته و فرقه آذرکیوانیان که از فرق زردشتی هند است به وی منسوب است.

کتاب دبستان المذاهب هم چنین به فردی به نام میرذوالفقار اردستانی معروف به ملاموبد یا موبدشاه نیز نسبت داده شده است. [۳]

در دبستان المذاهب می نویسد: «ایشان می گویند خدا در هر مکانی هست. » [۴]

پانویس

  1. فرهنگ فِرَق اسلامی، محمد جواد مشکور، ص426
  2. الفرق و المذاهب، ابن کمال پاشا، ص114
  3. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج1، ص247 / دبستان المذاهب، تعلیقات رحیم رضازاده ملک، ج1، ص9 الی76
  4. دبستان المذاهب، کیخسرو اسفندیار، ج2، ص113