قم: تفاوت بین نسخه‌ها
از دایره المعارف فرق اسلامی
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''قُمْ''' {{تلفظ|Qom.ogg}} ([[پارسی میانه]]: ''' کُنب '''<ref>فرهنگ فارسی معین</ref>) از [[فهرست کلان‌شهرهای ایران|کلان‌شهرهای ایران]] است که در ۱۲۵ کیلومتری جنوب [[تهران]] پایتخت [[ایران]] واقع شده‌است. این شهر در کنار رودخانهٔ [[قمرود]] و در دشت قم قرار دارد. شهر قم مرکز [[استان قم]] و نیز مرکز [[شهرستان قم]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://hamshahrionline.ir/details/43205 |عنوان = آشنایی با استان قم|ناشر = همشهری|تاریخ بازدید = 26 آگوست 2013|تاریخ = 4 شهریور 1392}}</ref> | '''قُمْ''' {{تلفظ|Qom.ogg}} ([[پارسی میانه]]: ''' کُنب '''<ref>فرهنگ فارسی معین</ref>) از [[فهرست کلان‌شهرهای ایران|کلان‌شهرهای ایران]] است که در ۱۲۵ کیلومتری جنوب [[تهران]] پایتخت [[ایران]] واقع شده‌است. این شهر در کنار رودخانهٔ [[قمرود]] و در دشت قم قرار دارد. شهر قم مرکز [[استان قم]] و نیز مرکز [[شهرستان قم]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://hamshahrionline.ir/details/43205 |عنوان = آشنایی با استان قم|ناشر = همشهری|تاریخ بازدید = 26 آگوست 2013|تاریخ = 4 شهریور 1392}}</ref> | ||
| سطر ۴۳: | سطر ۵: | ||
طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ [[مرکز آمار ایران]] شهر تعداد ۱،۰۷۴،۰۳۶ نفر جمعیت دارد. با این جمعیت قم در رتبهٔ هشتمین شهر پرجمعیت [[ایران]] قرار می‌گیرد.<ref>[[فهرست شهرهای ایران برپایه جمعیت]]</ref> رشد جعیت قم ۱،۳ درصد است که جزء بالاترین نرخ رشد جمعیت در [[ایران]] است. بیشتر ساکنان شهر مسلمان و شیعهٔ دازده امامی هستند و تعدادی از اقلیت‌های دینی [[زرتشت|زرتشتی]] و [[مسیحیت|مسیحی]] در شهر ساکن هستند.<ref>سالنامه آماری استان قم / ۱۳۹۰</ref> | طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ [[مرکز آمار ایران]] شهر تعداد ۱،۰۷۴،۰۳۶ نفر جمعیت دارد. با این جمعیت قم در رتبهٔ هشتمین شهر پرجمعیت [[ایران]] قرار می‌گیرد.<ref>[[فهرست شهرهای ایران برپایه جمعیت]]</ref> رشد جعیت قم ۱،۳ درصد است که جزء بالاترین نرخ رشد جمعیت در [[ایران]] است. بیشتر ساکنان شهر مسلمان و شیعهٔ دازده امامی هستند و تعدادی از اقلیت‌های دینی [[زرتشت|زرتشتی]] و [[مسیحیت|مسیحی]] در شهر ساکن هستند.<ref>سالنامه آماری استان قم / ۱۳۹۰</ref> | ||
| − | به شهر قم لقب‌های فراوانی نسبت داده می‌شود اما لقب رسمی و مورد استفاده در رسانه‌ها و همینطور شهرداری قم «پایتخت مذهبی ایران و قطب فرهنگی» است. از قم با عناوینی چون: حرم [[اهل بیت]]، شهر [[علم]]، پایتخت علمی و فرهنگی [[ایران]]، پایتخت جهان [[تشیع]]، مرکز تجمع اقوام مختلف [[ایران]]، ارزان ترین شهر ایران، | + | به شهر قم لقب‌های فراوانی نسبت داده می‌شود اما لقب رسمی و مورد استفاده در رسانه‌ها و همینطور شهرداری قم «پایتخت مذهبی ایران و قطب فرهنگی» است. از قم با عناوینی چون: حرم [[اهل بیت]]، شهر [[علم]]، پایتخت علمی و فرهنگی [[ایران]]، پایتخت جهان [[تشیع]]، مرکز تجمع اقوام مختلف [[ایران]]، ارزان ترین شهر ایران، آشیانهٔ آل [[محمد]]، مدینه المومنین، استراحتگاه مومنین، دارالموحدین و شهر کریمهٔ اهل بیت یاد می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=102305&MetaDataID=2327&Volume=1&PageIndex=4&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= |عنوان = علت نامگذاری قم به این نام و القاب منسوب به این شهر|ناشر = تبیان|تاریخ بازدید = 26 آگوست 1392|تاریخ = 4 شهریور 1392}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://fararu.com/fa/news/86434/ارزانترین-شهر-ایران-کجاست|عنوان = ارزان ترین شهر ایران کجاست؟|ناشر = ویکیپدیا|تاریخ بازدید = 18 آگوست 2013|تاریخ = 4 شهریور 1392}}</ref> |
| − | این شهر مدفن | + | این شهر مدفن حضرت [فاطمه معصومه]] دختر امام[[موسی بن جعفر]]، و به طور سنتی محل اقامت بسیاری از روحانیون بلندپایهٔ شیعه بوده و بزرگ‌ترین [[حوزه علمیه]]ی [[ایران]] و مرکز مدیریت [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه‌ی]] [[ایران]] در این شهر قرار دارد. دبیرخانهٔ [[مجلس خبرگان رهبری]] [[ایران]] نیز در این شهر واقع‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.majlesekhobregan.ir/fa/Default.html |عنوان = مجلس خبرگان رهبری|ناشر = مجلس خبرگان رهبری|تاریخ بازدید = 26 آگوست ۲۰۱۳|تاریخ = 3 شهریور 1392}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://wikimapia.org/15922248/fa/دبیرخانه-مجلس-خبرگان-رهبری |عنوان = مجلس خبرگان رهبری (شهر مقدس قم)|ناشر = ویکی مپیا|تاریخ بازدید = 26 آگوست 2013|تاریخ = 4 شهریور 1392}}</ref>اهمیت زیارتی این شهر در درجهٔ نخست مربوط به حرم حضرت [[فاطمه معصومه]] بوده و سپس به دلیل وجود مزارهای متعدد علویان و نوادگان [[امامان]] و همینطور [[مسجد جمکران]] است. این شهر پس از [[مشهد]] دومین شهر زیارتی [[ایران]] است. جداشدن [[عتبات عالیات]] از ایران و پیوستن آن به [[امپراتوری عثمانی]] از یک سو و دور بودن [[مشهد]] از نواحی مرکزی [[ایران]] باعث شده که قم از دوره [[صفویه]] به بعد پذیرای زائران بیش تری باشد.<ref>زنده دل، حسن. 1331 - استان قم/حسن زنده دل و دستیاران-تهران:نشر ایرانگردان، 1379.</ref> |
قیام‌ها و شورش‌های پیاپی مردم قم باعث شده تا این شهر در طول تاریخ بارها توسط حاکمان و فرمانروایان ویران شده و از نو آباد شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=زنده دل |نام=حسن |کتاب=راهنمای گردشگری ایران، استان قم | ناشر=نشر ایرانگردان |سال=۱۳۷۹}}</ref> | قیام‌ها و شورش‌های پیاپی مردم قم باعث شده تا این شهر در طول تاریخ بارها توسط حاکمان و فرمانروایان ویران شده و از نو آباد شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=زنده دل |نام=حسن |کتاب=راهنمای گردشگری ایران، استان قم | ناشر=نشر ایرانگردان |سال=۱۳۷۹}}</ref> | ||
نسخهٔ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۳۹
قُمْ الگو:تلفظ (پارسی میانه: کُنب [۱]) از کلان‌شهرهای ایران است که در ۱۲۵ کیلومتری جنوب تهران پایتخت ایران واقع شده‌است. این شهر در کنار رودخانهٔ قمرود و در دشت قم قرار دارد. شهر قم مرکز استان قم و نیز مرکز شهرستان قم می‌باشد.[۲]
این شهر در شاهراه مواصلاتی و حمل و نقل ایران واقع شده و از یک سو رابط بین استان‌های صنعتی ایران با تهران و از سویی دیگر رابط استان‌ها و شهرهای جنوبی ایران با استان‌ها و شهرهای شمالی است. این اهمیت منحصر به حاضر نیست و در گذشته نیز قم به دلیل قرار گرفتن در مسیر راه ابریشم دارای اهمیت ارتباطی بوده است.[۳]
طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران شهر تعداد ۱،۰۷۴،۰۳۶ نفر جمعیت دارد. با این جمعیت قم در رتبهٔ هشتمین شهر پرجمعیت ایران قرار می‌گیرد.[۴] رشد جعیت قم ۱،۳ درصد است که جزء بالاترین نرخ رشد جمعیت در ایران است. بیشتر ساکنان شهر مسلمان و شیعهٔ دازده امامی هستند و تعدادی از اقلیت‌های دینی زرتشتی و مسیحی در شهر ساکن هستند.[۵]
به شهر قم لقب‌های فراوانی نسبت داده می‌شود اما لقب رسمی و مورد استفاده در رسانه‌ها و همینطور شهرداری قم «پایتخت مذهبی ایران و قطب فرهنگی» است. از قم با عناوینی چون: حرم اهل بیت، شهر علم، پایتخت علمی و فرهنگی ایران، پایتخت جهان تشیع، مرکز تجمع اقوام مختلف ایران، ارزان ترین شهر ایران، آشیانهٔ آل محمد، مدینه المومنین، استراحتگاه مومنین، دارالموحدین و شهر کریمهٔ اهل بیت یاد می‌کنند.[۶][۷]
این شهر مدفن حضرت [فاطمه معصومه]] دختر امامموسی بن جعفر، و به طور سنتی محل اقامت بسیاری از روحانیون بلندپایهٔ شیعه بوده و بزرگ‌ترین حوزه علمیه‌ی ایران و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه‌ی ایران در این شهر قرار دارد. دبیرخانهٔ مجلس خبرگان رهبری ایران نیز در این شهر واقع‌است.[۸][۹]اهمیت زیارتی این شهر در درجهٔ نخست مربوط به حرم حضرت فاطمه معصومه بوده و سپس به دلیل وجود مزارهای متعدد علویان و نوادگان امامان و همینطور مسجد جمکران است. این شهر پس از مشهد دومین شهر زیارتی ایران است. جداشدن عتبات عالیات از ایران و پیوستن آن به امپراتوری عثمانی از یک سو و دور بودن مشهد از نواحی مرکزی ایران باعث شده که قم از دوره صفویه به بعد پذیرای زائران بیش تری باشد.[۱۰]
قیام‌ها و شورش‌های پیاپی مردم قم باعث شده تا این شهر در طول تاریخ بارها توسط حاکمان و فرمانروایان ویران شده و از نو آباد شود.[۱۱]
منابع
- الگو:پاورقی در این باره ر. ک. به «بحارالانوار»، ج ۶۰، ص ۲۱۰ به بعد
- الگو:پاورقی «حضرت مهدی (عج) فروغ...»، ص۲۹۳ به بعد
