فرانسه
فَرانسه با عنوان رسمی جمهوری فرانسه الگو:به فرانسوی یکی از کشورهای واقع شده در اروپای غربی می‌باشد که دارای چند منطقه تحت حاکمیت نیز است. فرانسه یکی از سه کشوری است که دارای سواحی هم در دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس دارد (دو کشور دیگر عبارتند از اسپانیا و مراکش). بخاطر ظاهر این کشور، در زبان فرانسوی به آن لقب l’Hexagone (معنی: شش‌ضلعی) را داده‌اند.
بر اساس مساحت، فرانسه بزرگ‌ترین کشور اروپای غربی و اتحادیه اروپا و همچنین سومین کشور بزرگ در کل قاره اروپا بشمار می‌آید. جمعیت فرانسه در حال عبور از مرز ۶۷ میلیون نفر است که با این رقم، فرانسه در رتبه دومین کشور پرجمعیت اتحادیه اروپا قرار می‌گیرد. مرکز فرانسه، شهر پاریس است. پاریس بزرگ‌ترین شهر این کشور و مرکز اصلی تجارت و فرهنگ فرانسه است. قانون اساسی فرانسه بر اساس رفراندومی در ۴ اکتبر ۱۹۵۸ به رسمیت رسیده است. این قانون تاکید بر ایجاد کشوری سکولار و دموکرات دارد که حق حاکمیت را در آن مردم ایجاد می‌کنند. اعلامیه حقوق انسان و شهروند که در انقلاب فرانسه ایجاد شد و در نوع خود، یکی از اولین اسناد در این زمینه بشمار می‌آید، بنوعی بیانگر عقاید این کشور است.
بعد از اواخرقرون وسطا، فرانسه تبدیل به یکی از قدرت‌های برتر در منطقه اروپا شد که در قرون ۱۹ و ۲۰ دارای کلونی‌ها و مناطق تحت استعمار بسیاری می‌شد. همچنین در طول تاریخ طولانی این کشور، فرانسه تبدیل به مهم پرورش بسیاری از هنرمندان، متفکران و دانشمندان در عرصه‌های گوناگون بوده تا جایی که این کشور را یکی از مراکز فرهنگی جهان می‌پندارند. فرانسه چهارمین کشور دارنده بیشترین میراث جهانی یونسکو در جهان است که به همین واسطه، هرساله بیش از ۸۳ میلیون توریست خارجی جذب این کشور می‌شوند - آماری بیش از هر کشور دیگری در جهان.
در عرصه‌هایی چون فرهنگ، نظامی، اقتصاد و سیاست فرانسه یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار جهان می‌باشد. این کشور دارای رتبه پنجمین در بین سایر کشورها از نظر بودجه و هزینه‌های نظامی را دارد. همچنین از نظر ذخایر هسته‌ای، رتبه سوم را داراست. فرانسه یکی از کشورهای توسعه‌یافته می‌باشد که دارای اقتصادی قدرتمند است. از نظر اقتصادی، دارای پنجمین اقتصاد بزرگ جهانی و از نظر برابری قدرت خرید دارای رتبه هفتم جهانی است.
در زمینه استانداردهای بین‌المللی فرانسه را می‌توان از کشورهای پیشرو دانست. استانداردهای بالای زندگی، تحصیلات، سلامت، امید به زندگی، آزادی و شاخص بالای توسعه انسانی فرانسه را از جمله کشورهای ایده‌آل برای زندگی معرفی می‌کند. فرانسه همچنین از کشورهای موسس سازمان ملل متحد بوده و یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل نیز می‌باشد. فرانسه همچنین در چندین گروه و نهاد بین‌المللی دیگر چون فرانسه‌زبانی، گروه هشت، گروه بیست، ناتو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، سازمان تجارت جهانی و اتحادیه لاتین عضویت دارد. این کشور همچنین از کشورهای پیشرو در تاسیس اتحادیه اروپا بوده است. البته نهایتا فرانسه از ناتو بیرون آمد.
محتویات
ریشه نام
کلمه فرانسه (France) برگرفته شده از کلمه‌ی لاتین Francia به معنای کشور فرانک‌ها می‌باشد. البته در خصوص ریشه کلمه فرانک نیز نظریات متفاوتی وجود دارد. یکی از این تئوری‌ها اشاره به این دارد که کلمه فرانک برگرفته شده از کلمه‌ی frankon می‌باشد. تئوری دیگری نیز به این موضوع اشاره می‌کند که فرانک در زبان باستانی ژرمنی به معنای آزاد است. کلمه‌ای مخالف برده و برده‌داری.
بر اساس گفته‌های یک تاریخ‌شناس اهل جمهوری چک، نام فرانسه برگرفته شده از Franci (یا Francio) یکی از پادشاهان قدیمی ژرمن است که قلمروش تا استراسبورگ و بلژیک گستردش یافته بود. ژولیوس سزار نیز از نام Francio برای نام بردن این ملت در یادداشت‌های خودش استفاده کرده.
تاریخ
پیش از تاریخ
بر اساس قدیمی‌ترین مدارک بدست آمده، انسان‌هایی در منطقه‌ای که امروزه تحت عنوان کشور فرانسه شناخته می‌شود در حدود ۱.۸ میلیون سال گذشته می‌زیسته‌اند. این انسان‌ها در مواجهه با عوامل مختلف آب‌وهوایی شروع به زندگی عشایری و شکارچی-گردآورنده کرده‌اند. فرانسه دارای غارهای زیادی چون لاسکو است که قدرمت آثار شکل گرفته روی آن به دوران پارینه‌سنگی می‌رسد.
بعد از پایان آخرین عصر یخبندان (حدود ۱۰.۰۰۰ سال پیش از میلاد)، هوای این منطقه رو به عادی شدن گذشت و حدود ۷.۰۰۰ سال پیش از میلاد، این منطقه از اروپای غربی وارد دوران نوسنگی شد. سپس شاهد رشد و شکوفایی در عرصه‌های جمعیتی و کشاورزی هستیم که این اتفاق در میانه هزاره چهارم و سوم اتفاق افتاد.
گُل‌ها
نیاکان بخشی از فرانسوی‌ها گُل‌ها (Gaulois) بودند و تبار سلتی داشتند. اینان تا زمان ژولیوس سزار فرمانروای قدرتمند روم فرانروایی بومی خود را داشتند تا سرانجام به دست سزار سرنگون شدند و کشورشان بخشی از امپراتوری روم شد.
جغرافی
فرانسه از شمال و شمال‌غربی دارای مرزهای مشترک با بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، سوئیس، ایتالیا، موناکو، اسپانیا و آندورا است. خاک کشور فرانسه در اروپا شامل مساحتی ۵۴۷.۰۳۰ کیلومترمربعی می‌شود که با این حساب، فرانسه بزرگ‌ترین کشور در بین اعضای اتحادیه اروپا، از نظر مساحت است. فرانسه همچنین دارای جاذبه‌های طبیعی بسیاری همچون جاذبه‌های ساحلی در مناطق شمالی و غربی و مناظر کوهستانی عمدتاً مربوط به رشته‌کوه‌های آلپ در قسمت شرقی است.
آب و هوا
قسمت‌های شمالی و شمال شرقی فرانسه دارای آب‌وهوای معتدل است. قسمت‌های جنوبی نیز آب‌وهوای مدیترانه‌ای دارند. قسمت‌های شرقی فرانسه دارای اقلیم اقیانوسی است که یعنی این مناطق دارای میزان بارش بالا داشته و زمستان‌هایی معتدل و تابستان‌هایی گرم را تجربه می‌کنند. در سایر مناطق نیز معمولاً تابستان‌هایی گرم و گاهی طوفانی و زمستان‌هایی سرد دارند.
- Aiguille1.jpg
صخره‌ای آهکی در نورماندی
- Lavender field.jpg
آب‌وهوای مدیترانه‌ای در جنوب فرانسه - پروانس
- Aiguille du Dru 3.jpg
هوا در رشته کوه‌های آلپ فرانسه
- Verdon Trescaire.jpg
منطقه‌ای در پروانس
- Weinberg Cote de Nuits.jpg
- Lac Vert de Fontanalbe.jpg
آب‌وهوای کوه‌های آلپ در پارک ملی مرکانتوغ
- Bora Bora - Mt Otemanu.jpg
- Pointe du van.jpg
منطقه غربی بروتاین
- PassesBassin.JPG
اقلیم اقیانوسی در منطقه‌ای در جنوب‌غربی فرانسه
- Piana Dardo dans les Calanche.jpg
آب‌وهوای جزیره کرس
محیط زیست
فرانسه یکی از اولین کشورهای جهان است که در سال ۱۹۷۱ برای خود یک وزارت‌خانه در رابطه با محیط زیست ایجاد کرد. همچنین با اینکه فرانسه یکی از کشورهای صنعتی جهان شمرده می‌شود، ولی دارنده رتبه هفدهم تولید کننده دی‌اکسیدکربن را در جهان است و در کنار کشورهای کم جمعیت جهان چون کانادا و استرالیا جای گرفته. البته این اهمیت به محیط زیست از زمانی شروع شد که فرانسه با بحران نفتی سال ۱۹۷۳ دست‌به‌گریبان بود و تصمیم به این گرفت که روی به انرژی هسته‌ای بیاورد. اهمیت انرژی هسته‌ای برای فرانسه بقدری شد که امروزه بیش از ۷۵٪ از برق این کشور نیز از همین روش تامین می‌شود که در نتیجه برابر شد با آلودگی کمتر محیط زیست. ۲۸درصد از خاک فرانسه شامل جنگل می‌شود. این کشور همچنین دارنده ۹ پارک ملی و ۴۶ پارک طبیعی است. دولت فرانسه طبق برنامه‌هایش قرار است تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰ درصد از مناطق انحصاری اقتصادی خویش را تبدیل به مناطق حفاظت‌شده کند.
بر اساس گزارشی که توسط دو دانشگاه ییل و دانشگاه کلمبیا در سال ۲۰۱۲ تهیه شد نشان می‌دهد فرانسه ششمین کشور آگاه و هشیار در زمینه محیط زیست است. در گزارش قبلی این دو نهاد آموزشی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده بود، رتبه فرانسه هفتم بود که یک رتبه صعود را بیان می‌کند.
سیاست
حکومت
فرانسه دارای حکومت متمرکز نیمه‌ریاستی می‌باشد. قانون اسای فعلی این کشور بر اساس رفراندومی در ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ تایید و اجرایی شد که تاکید بسیاری بر تقویت رابطه شاخه اجرایی (دولت) با شاخه قانون‌گذاری (مجلس) دارد. شاخه اجرایی خود شامل دو قسمت می‌شود، قسمت اول ریاست جمهوری است که هر پنج سال با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود و ریاست شاخه اجرایی را بر عهده می‌گیرد. در حال حاضر فرانسوا اولاند که پیروز انتخابات بود عهده دار این سمت است و قسمت دوم مقام نخست وزیری است که فعلاً مانوئل والس عهده دار آن است.
مجلس فرانسه نیز از دو قسمت تشکیل شده، یکی شورای ملی و دیگری سنا. شورای ملی شامل نمایندگان محلی می‌شود که با رای مستقیم مردم برای دوره‌های پنج ساله انتخاب می‌گردند. این شورا قدرت انحلال کابینه دولت را دارند. اما قسمت دوم، سنا است که شامل سناتورها می‌شود. سناتورها برای دوره‌های شش ساله (پیش‌تر 9 ساله) و توسط هیئت انتخابات انتخاب می‌شوند. قدرت قانون‌گذاری سنا محدود است. در صورت ایجاد شدن مشکل در بین شورای ملی و سنا، حرف مورد تایید نهایی را شورای ملی خواهد زد.
قانون
کشور فرانسه از نظام حقوقی رومی-ژرمنی استفاده می‌کند. به عنوان مثال، قاضی امکان ساخت و ایجاد احکام جدید را ندارد و می‌بایست بر اساس تفسیرش حکم را صادر کند (تفسیر مذکور باید مطابق با تفاسیر سایر قضات در شرایط مشابه باشد)
حقوق در فرانسه شامل دو شاخه حقوق عمومی و حقوق خصوصی می‌شود. حقوق خصوصی شامل حقوق مدنی و احکام جزایی بوده، در حالی که حقوق عمومی در خصوص احکام اداری و قانون اساسی می‌باشد. به شکل کل، قانون فرانسه شامل سه جزء اصلی می‌باشد که عبارتند از حقوق مدنی، حقوق جزا (مجرمین) و اداری. احکام جزایی متمرکز بر آینده است. حقوق اداری هم که در بسیاری از کشورها جزئی از حقوق مدنی شمرده می‌شود، در فرانسه شاخه‌ای کاملاً مجزاست.
فرانسه از کشورهای سکولار بوده و از احکام وابسته به دین استفاده نمی‌کند.
سیاست خارجی
فرانسه یکی از کشورهای عضو سازمان ملل و یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت این سازمان می‌باشد که حق وتو دارد. فرانسه همچنین از اعضای سایر گروه‌های بین‌المللی همچون گروه هشت، گروه بیست، ناتو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان تجارت جهانی است. بسیاری از نهادهای بین‌المللی همچون سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، یونسکو، پلیس بین‌الملل، اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها و فرانسه‌زبانی مقر اصلی خود را در خاک فرانسه ایجاد نمودند.
قدرت اصلی این کشور بعد از دوران جنگ جهانی و بعد از پیوستنش به اتحادیه اروپا - که خود یکی از کشورهای موسسش بود - روی داد. فرانسه بعد از جنگ در دهه ۱۹۶۰ شروع به ایجاد روابط نزدیکی با آلمان، که بعد از جنگ تبدیل به ویرانه‌ای شده بود، کرد و توانست قدرت خود را افزایش دهد.
کشور فرانسه از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو است اما بعد از ماجرای ارتباط نزدیک آمریکا و انگلیس با یکدیگر و در راستای حفظ استقلال سیاست خارجی و سیاست‌های امنیتی خود، به نشانه اعتراض، از عضویت در شورای فرماندهی ناتو انصراف داده و خارج می‌شود. فرانسه همچنین تمایل زیادی به شرکت در جنگ عراق نداشت. در سال ۲۰۰۹ و به دلیل حمایت‌های نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور وقت فرانسه که گرایش زیادی به آمریکا داشت، فرانسه مجدداً به شورای فرماندهی ناتو ملحق شد.
فرانسه از نظر اقتصادی و نظامی کشورهایی که سال‌ها قبل، تحت استعمارش بودند، مانند چاد و ساحل عاج را حمایت کرده و حتی برای برقرای صلح در این کشورها، نیروهای نظامی خویش را روانه این کشورها می‌کند. در آخرین کمک نظامی، فرانسه برای کمک به ارتش مالی، نیروهای نظامی خود را برای کمک به این کشور اعظام نموده است.
نظامی
الگو:اصلی نیروهای مسلح فرانسه (یا به فرانسوی: Armées françaises) نیروهای نظامی این کشور هستند که تحت فرماندهی رئیس‌جمهور قرار دارند. این نیروها شامل سه دسته اصلی نیروی زمینی، نیروی دریایی و نیروی هوایی می‌شوند. همچنین ژاندارمری فرانسه نیز از نهادهای نظامی این کشور است. کلیه واحدهای نظامی این کشور زیر نظر وزارت دفاع هستند درحالی که ژاندرمی زیرنظر وزارت کشور فرانسه فعالیت می‌کند.
ژاندارمری با کمک پلیس ملی وظیفه تامین امنیت داخل کشور (روستایی و شهری) را بر عهده دارند.
فرانسه از اعضای شورای امنیت سازمان ملل است که به شکل رسمی، از دارندگان سلاح‌های هسته‌ای می‌باشد. فرانسه پیمان ان‌پی‌تی را پذیرفته است.
تقسیمات کشوری
مساحت کشور فرانسه برابر با ۵۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع بوده و وسیع‌ترین کشور اروپای غربی است (یک سوم وسعت ایران) و منطقه دریایی گسترده‌ای را در اختیار دارد . سطح فرانسه شبیه به یک شش‌ضلعی است.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری فرانسه به ۲۲ ناحیه تقسیم شده‌است و از ۹۶ شهرستان (یا دپارتمان) تشکیل گردیده که زیر نظر دولت مرکزی اداره شده و تحت نظارت شورای انتخابی محلی فعالیت می‌نمایند. هر ناحیه به کانتون‌ها و بخش‌هایی تقسیم شده و هر بخش از شورای شهر و شهردار خاص خود برخوردار می‌باشد.
شهرهای اصلی
اقتصاد
دولت سوسیالیست، بسیاری از شرکتهای بزرگ، بانکها و بیمه‌ها را خصوصی اعلام نمود. اما چندین شرکت عمده از جمله ایرفرانس، فرانس تله‌کوم، رنو و تالس در اختیار دولت است و در برخی از امور بویژه قدرت، حمل و نقل عمومی و صنایع دفاعی دولت حاکمیتی دارد.
بخش ارتباطات راه دور برای بخش خصوصی بتدریج آزاد شده‌است.
صنایع
از جمله مهم‌ترین صنایع کشور می‌توان به صنایع فلزکاری، ماشین‌آلات، شیمیایی، وسائط نقلیه، مواد خوراکی و مشروبات، منسوجات و البسه، هواپیماسازی، کشتی‌سازی، پتروشیمی، الکتریکی، اتمی و نظامی اشاره نمود. گندم، جو، سیب‌زمینی، چغندرقند، سیب، ذرت، برنج، انگور، ماهی، گاو و خوک نیز مهم‌ترین محصولات کشاورزی و دامپروری کشور را تشکیل می‌دهند.
معادن
مهم‌ترین معادن کشور آهن، بوکسیت، پتاس، زغال سنگ، نیکل، نمک، نفت، گازطبیعی، سولفور، موادخام ساختمانی، سرب و روی، فسفات، پیریت و اورانیوم می‌باشد. ذخایر زیرزمینی نفت فرانسه نیز به ۵۰ میلیون بشکه بالغ می‌گردد.
حمل و نقل
در کشور فرانسه بالغ بر ۸۴۰ هزار کیلومتر راه آسفالته و بزرگراه وجود دارد. طول راه‌آهن مورد استفاده نیز بالغ بر ۵۵۵، ۴۲ کیلومتر بوده و ارتباطات هوایی بین‌المللی این کشور توسط شرکتهای هواپیمایی ایرفرانس، (UTA) و پروازهای داخلی توسط ایر- اینتر صورت می‌پذیرد. سالانه بالغ بر ۸۴۰/۲۶ هزار توریست از این کشور دیدن می‌کنند.
جهانگردی
با ۷۰ میلیون گردشگر در سال ۱۹۹۸، فرانسه اولین کشور توریستی جهان، بالاتر از اسپانیا، آمریکا، ایتالیا، انگلستان، چین و مکزیک قرار دارد.
در سال ۲۰۰۶، ۷۹٫۱ میلیون نفر توریست به فرانسه سفر کرده‌اند که این تعداد بیشترین در میان کشورهای جهان بوده‌است. درآمد فرانسه از این تعداد توریست برابر ۴۶٫۳ میلیارد دلار بوده‌است.[۱]
روز ملی فرانسه چهاردهم ژوئیه‌است. حاکمیت و اکثریت با مسیحیت کاتولیک است، ولی پروتستان‌ها، یهودی‌ها و مسلمانان نیز در این کشور زندگی می‌کنند.
فرهنگ
الگو:اصلی بعضی آثار مهم فرهنگی و تاریخی این کشور عبارت‌اند از:
- برج ایفل «با حدود ۵/۶ میلیون نفر بازدید کننده در سال»
- دیسنی لند پاریس «با حدود ۵/۱۲ میلیون نفر بازدید کننده در سال»
- بلوارشانزه‌لیزه
- موزه لوور «با حدود ۵/۶ میلیون نفر یازدید کننده در سال»
- موزه اورسی «با حدود ۶ میلیون نفر بازدید کننده در سال»
- کلیسای نوترودام «با حدود ۱۲ میلیون نفر بازدید کننده در سال»
- کاخ ورسای
- معبد پانتئون
- قصر سلطنتی
- کلیسای سکره کر
- کاخ تویلری
- کاخ پلنتس
- کاخ لوکزامبورگ
- مرکز ژرژ پمپیدو
- قبرستان پرلاشز
- طاق نصرت تریومفه
- عمارت دیفنس
- عمارت اینولید
- میدان کونکورد
- بیبلیوتک ناسیونال یا کتابخانه ملی فرانسه
- خیابان ریولی
- دانشگاه سوربن
- کاخ انستیتو یا عمارت فرهنگستان فرانسه
- اپرا گارنیر
- مادلین
- قلعه وینسنز
- کاخ کونسنژری
- قطار سریع‌السیر TGV
- کاخ ووژن
- کاخ شایلوت
- عمارت گرند پله یا گراند پالاس
- برج مون‌پارناس
- میدان وندوم
- ایکل میلیتیر یا عمارت مدرسه عالی علوم نظامی
- تئاتر لاویل
- پل الکساندر سوم
- پاریس پلج
- خیابان کاردینال دو بویس
- ورزشگاه استاد دو فرانس
- مجلس ملی یا کاخ بوربون
- هتل دویل یا سالن شهر
- هتل ریتز
- رستوران آلزاس
- رستوران ماکزیم
- هتل اینولید
جستارهای وابسته
- فهرست شهرهای فرانسه
- تاریخ فرانسه
- تاریخ ادبیات فرانسه
- ادبیات فرانسه‌زبان
- فهرست وامواژه‌های فرانسوی در فارسی
- فهرست مشاهیر فرانسه
- فهرست شهرهای فرانسه
- فرهنگستان فرانسه
- نویسندگان فرانسوی‌زبان با ترتیب الفبایی
پیوند به بیرون
منابع
الگو:پانویس الگو:موضوع اروپا الگو:کشورهای اتحادیه اروپا الگو:اعضای ناتو الگو:گروه هشت الگو:حماسه‌های منظوم جهان الگو:سازمان امنیت و همکاری اروپا الگو:کشورهای قاره آمریکا الگو:کشورهای مستقل اروپا الگو:گروه بیست الگو:برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۱ الگو:برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۲ الگو:کشورهای گروه هشت الگو:سازمان‌های اطلاعاتی جهان
