در حال ویرایش طبس
هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | {{جعبه اطلاعات شهر ایران | ||
| + | | نام‌رسمی = طبس | ||
| + | | نام محلی = | ||
| + | | نام‌های قدیمی = | ||
| + | | نام‌های دیگر = | ||
| + | | تصویر = | ||
| + | | اندازه تصویر = | ||
| + | | عنوان تصویر = ۳۳٫۵۸۸۳ | ||
| + | | عرض‌جغرافیایی = | ||
| + | | طول‌جغرافیایی = ۵۶٫۹۲۲۵ | ||
| + | | استان = خراسان جنوبی | ||
| + | | شهرستان = طبس | ||
| + | | بخش = [[بخش مرکزی (شهرستان طبس)|مرکزی]] | ||
| + | | سال شهرشدن = ۱۳۱۰<ref>http://portal2.moi.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=8f931308-c67e-4cf4-a5e7-3c1bbb1a6f32</ref> | ||
| + | | جمعیت = ۳۰٬۶۸۱<ref name="آمار">{{یادکرد درگاه ملی آمار|۱۳۸۵}}</ref> ([[۱۳۸۵]]) | ||
| + | | رشد جمعیت = | ||
| + | | تراکم جمعیت = | ||
| + | | زبان = | ||
| + | | مذهب = | ||
| + | | مساحت = | ||
| + | | ارتفاع = ۶۶۶ متر<ref> [http://www.fallingrain.com/world/IR/30/Tabas.html]</ref> | ||
| + | | میانگین دما = | ||
| + | | میانگین بارش = ۸۴٫۸۵ | ||
| + | | روزهای یخبندان = | ||
| + | |نماینده مجلس مشهور و خیر = سید ماشاالله شکیبی | ||
| + | | شهردار | ||
| + | |سال تاسیس شهرداری = | ||
| + | | ره‌آورد = | ||
| + | | پیش‌شماره = ۰۵۶۲-<ref>http://tct.ir/?siteid=1&pageid=391&siteid=1</ref>{{-}}۰۳۵۳<ref>[http://www.weather.ir/farsi/SMS/SMS.htm]</ref> | ||
| + | | پلاک اتومبیل = {{IRN}} | ||
| + | | وبگاه = | ||
| + | | جمله خوشامد = | ||
| + | | پانویس = | ||
| + | | latm = | ||
| + | | latd = | ||
| + | | lats = | ||
| + | | latNS = | ||
| + | | longd = | ||
| + | | longm = | ||
| + | | longs = | ||
| + | | longEW = | ||
| + | }} | ||
| + | |||
'''طَبَس''' (تبس)، مرکز [[شهرستان طبس]] شهری کویری است در غرب [[خراسان جنوبی]] ایران. این شهر پیشتر جزئی از [[استان یزد]] بود که در سال ۱۳۹۱ به استان خراسان جنوبی ملحق شد. | '''طَبَس''' (تبس)، مرکز [[شهرستان طبس]] شهری کویری است در غرب [[خراسان جنوبی]] ایران. این شهر پیشتر جزئی از [[استان یزد]] بود که در سال ۱۳۹۱ به استان خراسان جنوبی ملحق شد. | ||
| + | |||
| + | [[پرونده:گلدسته امامزاده کاظم در طبس.jpg|بندانگشتی|گلدسته امامزاده کاظم در طبس]] | ||
این شهر در مدار ۳۳ درجه و ۳۵ دقیقه شمالی و نصف‌النهار ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه شرقی، در منطقه‌ای با آب و هوای بیابانی واقع شده‌است. ارتفاع شهر طبس از سطح دریا حدود ۶۹۰ متر است. در شرق شهر طبس رشته‌کوه بلندی به نام رشته کوه شتری قرار گرفته که ضلع شرقی چاله بزرگ طبس را تشکیل می‌دهد. معادن غنی ذغال سنگ این شهرستان حاکی از وجود جنگل‌های انبوه و دریاچه‌های بزرگ در گذشته‌های دور در این منطقه می‌باشد. این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنی‌ترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار داده‌است. | این شهر در مدار ۳۳ درجه و ۳۵ دقیقه شمالی و نصف‌النهار ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه شرقی، در منطقه‌ای با آب و هوای بیابانی واقع شده‌است. ارتفاع شهر طبس از سطح دریا حدود ۶۹۰ متر است. در شرق شهر طبس رشته‌کوه بلندی به نام رشته کوه شتری قرار گرفته که ضلع شرقی چاله بزرگ طبس را تشکیل می‌دهد. معادن غنی ذغال سنگ این شهرستان حاکی از وجود جنگل‌های انبوه و دریاچه‌های بزرگ در گذشته‌های دور در این منطقه می‌باشد. این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنی‌ترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار داده‌است. | ||
| سطر ۱۶: | سطر ۶۱: | ||
طبس (تببس) در دوره نهضت اسماعیلیان یکی از مراکز مهم اسماعیلیان خراسان بود. | طبس (تببس) در دوره نهضت اسماعیلیان یکی از مراکز مهم اسماعیلیان خراسان بود. | ||
از نوشته‌های سفرنامه‌نویسان این‌گونه برمی‌آید که باغ‌های طبس به جز قلعه‌باغ و باغ کلج قدمتی بیش از دوره [[افشاریان]] ندارند.<ref>همان. ص ۳۸.</ref> خیابان گلشن در پایان دورهٔ [[زندیان]] و هنگامی که [[لطف‌علی خان زند]] به طبس می‌آید و به پیشنهاد او تأسیس شد.<ref>همان.</ref> | از نوشته‌های سفرنامه‌نویسان این‌گونه برمی‌آید که باغ‌های طبس به جز قلعه‌باغ و باغ کلج قدمتی بیش از دوره [[افشاریان]] ندارند.<ref>همان. ص ۳۸.</ref> خیابان گلشن در پایان دورهٔ [[زندیان]] و هنگامی که [[لطف‌علی خان زند]] به طبس می‌آید و به پیشنهاد او تأسیس شد.<ref>همان.</ref> | ||
| + | |||
| + | == زمین‌لرزه طبس == | ||
| + | {{نوشتار اصلی|زمین‌لرزه طبس (۱۳۵۷)}} | ||
| + | در شهریور سال ۱۳۵۷، زمین‌لرزه‌ای به شدت ۷٫۸ [[ریشتر]]<ref name="USGS">{{یادکرد وب| نشانی = http://earthquake.usgs.gov/regional/world/world_deaths.php| عنوان = Earthquakes with ۱٬۰۰۰ or More Deaths since ۱۹۰۰| تاریخ بازدید = فروردین ۱۳۸۸| ناشر = US Geographical Survey | زبان = انگلیسی}}</ref> طبس و روستاهای مجاور آن را ویران کرد. این زمین‌لرزه که یکی از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های سدهٔ اخیر در ایران بوده‌است، حدود ۱۵٬۰۰۰ کشته به جای گذاشت. طبس تا قبل از زمین لرزه سال ۱۳۵۷ جزئ مناطق با خطر نسبی متوسط پهنه بندی شده بود. تحقیقات و پژوهش‌های ریخت زمین‌شناسی و نو زمین ساختی نشان می‌دهد که طبس به دلیل وضعیت خاص زمین‌شناسی مستعد زلزله‌های با قدرت بالا بوده ولی ابزارهای موجود در گذشته توان شناسیایی این پتانسیل را نداشته است. دکتر محمد آریامنش زلزله شناس و استاد دانشگاه، که خود از بازماندگان همین زمین لرزه می‌باشد معتقد است که تا قبل از زلزله سال پنجاه و هفت حد اقل سه زمین لرزه بزرگ در این منطقه روی داده است. وی طی سالیان متوالی پژوهش‌های مختلفی را در زمینه وضعیت لرزه خیزی و [[زلزله شناسی]] و چشمه‌های لرزه زا در طبس ارائه داده است. | ||
| + | |||
| + | == اماکن دیدنی == | ||
| + | {{Div col|cols=۲}} | ||
| + | * [[باغ گلشن]] | ||
| + | * [[ارگ طبس (کهندژ)]] | ||
| + | * [[امامزاده حسین بن موسی]] الکاظم | ||
| + | * روستای ییلاقی خرو | ||
| + | * آب گرم مرتضی علی | ||
| + | * [[طاق شاه عباس]] | ||
| + | * [[سد کریت]] (قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین سد قوسی جهان) | ||
| + | * روستای اصفهک | ||
| + | * روستای ازمیغان (شالی کاری و نخیلات) | ||
| + | * قلعه و مزار روستای پیرحاجات (قرن ۴ هجری) | ||
| + | * کرانه‌های زیبای کویر | ||
| + | * روستای دیدنی و تاریخی نای‌بند | ||
| + | * روستای [[جوخواه]] و کاروانسراهای شاه عباسی متعلق به [[دوره صفویه]] در ۱۸کیلومتری طبس. | ||
| + | * کال جنی و خانهٔ شریف گرگی در شمال جاده طوفان.{{مدرک}} | ||
| + | * روستای جنت آباد در شرق طبس از جاده جوخاه (خور بیابانک) | ||
| + | * روستای فهالنج | ||
| + | * کویر طبس (محل سقوط هلیکوپترهای آمریکا) | ||
| + | * دیهشک (نخلستانها و مزارع سبزی و آرامگاه منشی باشی) | ||
| + | {{Div col end}} | ||
| + | |||
| + | == جدایی از یزد و بازگشت به خراسان == | ||
| + | طبس که پیشتر شهری در [[استان خراسان]] بود، در سال ۱۳۸۰ و قبل از تقسیم استان خراسان بزرگ، به [[استان یزد]] ملحق شد؛ ولی چند سال پس از تقسیم استان خراسان، در زمستان سال ۱۳۹۱، به [[استان خراسان جنوبی]] ملحق شد.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۹ فروردین ۱۳۹۲ | عنوان=طبس به خراسان جنوبی ملحق می‌شود | نشانی=http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=1&Id=225419}}</ref> | ||
| + | |||
| + | == جستارهای وابسته == | ||
| + | * [[عملیات طبس|عملیات چنگ عقاب]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
* اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ. | * اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ. | ||
| + | |||
| + | == پیوند به بیرون == | ||
| + | * [http://ghoolabad.com/index2.asp?cat=d&id=66 تاریخچه طبس و نگاهی به بناهای باستانی آن، نگاشته بقراط نادری] | ||
| + | |||
| + | {{شهرستان طبس}} | ||
| + | {{خراسان جنوبی}} | ||
| + | {{فرمانداری ویژه}} | ||
| + | {{خراسان بزرگ}} | ||
| + | |||
[[رده:طبس|*]] | [[رده:طبس|*]] | ||
[[رده:شهرستان طبس]] | [[رده:شهرستان طبس]] | ||
