خُرّمیه (همان خرمدینیه)

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۲۵ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

پرش به: ناوبری، جستجو

(یا: خرّمدینیه)

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ خُرَّمِی را به ضم خاء، تشدید راء مفتوحه و کسر میم ضبط کرده است. [۱]

ایشان پیروان بابک خرمدین بوده اند.

این فرقه از زمره فرقه های اسلامی نیست اما پس از آن که در میان فرقه های اسلامی، فرقه هایی نظیر اِباحیه و اِباحتیه که قائل به اباحه و رفع تکلیف بودند، یافت شوند، نام خرمیه برای تخریب چنین فرقه هایی بر آن ها اطلاق گردیده است. [۲]

عبدالقاهر بغدادی در الفرق بین الفرق این فرقه را خزمدینیه (به زاء منقوطه) ضبط کرده است. وی این فرقه را منشعب به دو فرقه بابکیه و مازیاریه دانسته است. [۳]

محمد کریم خراسانی در التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة، این نام را به صورت حرمیه (به حاء مهمله) و از اسامی اسماعیلیه ضبط می کند. [۴]

زین العابدین شیروانی در ریاض السیاحة می نویسد: «در طخارستان و توران و ترکستان و جبال بدخشان با زمره مزدکیان و خرمیان و الغوریان، مراسم مخالطت به جای آوردم. » [۵]

محمد ملطی شافعی ضمن ذکر اصحاب تناسخ، عقیده آن ها و خرمیه را یکسان دانسته است. [۶]

احمد بن یحیی بن مرتضی این نام را بر باطنیه اطلاق کرده است. [۷]

رک: ابومسلمیه، بابکیه.


پانویس

  1. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص436
  2. احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، محمد مقدسی، ص44 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص135 / تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص102 و 150 / التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، ملطی، ص22 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص254 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص285 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص36 و 47 / قواعد عقاید آل محمد فی الرد علی الباطنیة، محمد بن حسن دیلمی، ص34 / اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص436 / المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص64 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص96
  3. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص285
  4. التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة، محمد کریم خراسانی، ص241
  5. ریاض السیاحة، زین العابدین شیروانی، ص132
  6. التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، محمد ملطی شافعی، ص22
  7. المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص96