تاشکند: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
جز تاشکند» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)))
 
سطر ۱: سطر ۱:
{{Infobox settlement
 
| name                    = تاشکند
 
| native_name            = Ташке́нт
 
| native_name_lang        =
 
| settlement_type        = [[فهرست شهرهای ازبکستان|شهر]]
 
| image_skyline          = Aerial view of Tashkent, Uzbekistan.JPG
 
| image_alt              =
 
| image_caption          = چشم‌اندازی هوایی از تاشکند
 
| image_flag              =
 
| flag_alt                =
 
| image_seal              = Tashkent emblem.jpg
 
| seal_alt                =
 
| image_shield            =
 
| shield_alt              =
 
| nickname                =
 
| motto                  =
 
| image_map              = KoartTaschkent.png
 
| mapsize                =
 
| map_alt                =
 
| map_caption            = شهر تاشکند در نقشهٔ ازبکستان
 
| image_map1              = Tashkent EN.PNG
 
| mapsize1                = 200px
 
| map_alt1                =
 
| map_caption1            =
 
| pushpin_map            =
 
| pushpin_label_position  =
 
| pushpin_map_alt        =
 
| pushpin_map_caption    =
 
| latd  = 41 |latm  = 16 |lats  =  |latNS  = N
 
| longd = 69 |longm = 13 |longs =  |longEW = E
 
| coor_pinpoint          =
 
| coordinates_type        =
 
| coordinates_display    = inline,title
 
| coordinates_footnotes  =
 
| subdivision_type        = [[فهرست کشورهای جهان|کشور]]
 
| subdivision_name        = {{UZB}}
 
| subdivision_type1      = [[فهرست استان‌های ازبکستان|استان]]
 
| subdivision_name1      = [[استان تاشکند|تاشکند]]
 
| subdivision_type2      =
 
| subdivision_name2      =
 
| subdivision_type3      =
 
| subdivision_name3      =
 
| established_title      =
 
| established_date        =
 
| founder                =
 
| seat_type              =
 
| seat                    = 
 
| government_footnotes    =
 
| leader_party            =
 
| leader_title            = شهردار
 
| leader_name            = Rakhmonbek Usmonov
 
| unit_pref              = Metric<!-- or US or UK -->
 
| area_footnotes          =
 
| area_total_km2          = 334.8
 
| area_land_km2          =
 
| area_water_km2          =
 
| area_metro_km2          =
 
| area_urbun_km2          =
 
| area_water_percent      =
 
| area_note              =
 
| elevation_footnotes    =
 
| elevation_m            =
 
| population_footnotes    =
 
| population_total        = 2,200,000
 
| population_metro        =
 
| population_urbun        =
 
| population_as_of        = ۲۰۰۸
 
| population_density_km2  = auto
 
| population_demonym      =
 
| population_note        =
 
| timezone1              = UTC
 
| utc_offset1            = ۵+
 
| timezone1_DST          =
 
| utc_offset1_DST        =
 
| postal_code_type        =
 
| postal_code            =
 
| area_code_type          =
 
| area_code              =
 
| iso_code                =
 
| blank_name_sec1        = زبان رسمی
 
| blank_info_sec1        =
 
| blank_name_sec2        =
 
| blank_info_sec2        = 
 
| website                = {{URL|http://tashkent.uz/}}
 
| footnotes              =
 
}}
 
 
 
'''تاشکَند''' (نام‌های دیگر: '''تاشکنت'''، '''چاچ'''، '''شاش''') (به [[ازبکی]]؛ [[لاتین]]: ''Toshkent''، [[سیریلیک]]: ''Ташке́нт'') پایتخت کشور [[ازبکستان]] است. جمعیت آن ۱،۹۷۸،۰۰۰ تن (برآورد [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]) است.
 
'''تاشکَند''' (نام‌های دیگر: '''تاشکنت'''، '''چاچ'''، '''شاش''') (به [[ازبکی]]؛ [[لاتین]]: ''Toshkent''، [[سیریلیک]]: ''Ташке́нт'') پایتخت کشور [[ازبکستان]] است. جمعیت آن ۱،۹۷۸،۰۰۰ تن (برآورد [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]) است.
 
== مردم ==
 
زبان مردم تاشکند، [[ازبکی]] و [[گویش بخارائی|فارسی بخاری]] است.
 
 
بیشتر مردم تاشکند [[مسلمان]] و [[سنی]] مذهب و پیرو فقه [[حنفی]] هستند. محل استقرار مرکز روحانی [[آسیای میانه]] در تاشکند است.
 
 
== مکان جغرافیایی ==
 
  
 
این شهر در کشور [[ازبکستان]] و در ۴۰ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی و ۶۹ درجه و ۱۳ دقیقه طول خاوری واقع شده است.
 
این شهر در کشور [[ازبکستان]] و در ۴۰ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی و ۶۹ درجه و ۱۳ دقیقه طول خاوری واقع شده است.
سطر ۱۰۰: سطر ۶:
  
 
== تاریخچه ==
 
== تاریخچه ==
 
 
 
 
در [[۷۵۱ (میلادی)|۷۵۱م]] [[کاوسی‌ان چی]] فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و دختر او از عرب‌ها کمک خواست. [[ابومسلم]] سردار ایرانی، [[زیاد بن صالح]] را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. وی چینی‌ها را در [[۱۳۳ (قمری)|۱۳۳ق]] شکست داد و کاوسی‌ان چی در میدان نبرد کشته شد. به سبب این نبرد، [[اسلام]] به [[آسیای میانه]] را یافت و [[چینی|چینی‌ها]] دیگر نتوانستند در آن سامان حکمرانی کنند. در دوره [[کائونچی دوم]] ([[سده ۴ (میلادی)|سده چهارم]] و [[سده ۵ (میلادی)|سده پنجم]] میلادی) تاشکند گسترش یافت و به شکل [[شهر]] درآمد و دارای اجزای شهری، مانند [[دژ]] و [[کاخ]] گردید.
 
در [[۷۵۱ (میلادی)|۷۵۱م]] [[کاوسی‌ان چی]] فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و دختر او از عرب‌ها کمک خواست. [[ابومسلم]] سردار ایرانی، [[زیاد بن صالح]] را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. وی چینی‌ها را در [[۱۳۳ (قمری)|۱۳۳ق]] شکست داد و کاوسی‌ان چی در میدان نبرد کشته شد. به سبب این نبرد، [[اسلام]] به [[آسیای میانه]] را یافت و [[چینی|چینی‌ها]] دیگر نتوانستند در آن سامان حکمرانی کنند. در دوره [[کائونچی دوم]] ([[سده ۴ (میلادی)|سده چهارم]] و [[سده ۵ (میلادی)|سده پنجم]] میلادی) تاشکند گسترش یافت و به شکل [[شهر]] درآمد و دارای اجزای شهری، مانند [[دژ]] و [[کاخ]] گردید.
  
سطر ۱۱۵: سطر ۱۸:
  
 
نام چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه در [[شاهنامه فردوسی]] بسیار بکار رفته. کمان‌هایی که در قدیم در چاچ ساخته می‌شدند از شهرت فراوانی برخوردار بوده‌اند چنانچه اصطلاح «کمان چاچی» در ادب فارسی معنی بهترین کمان به‌خود گرفته است.
 
نام چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه در [[شاهنامه فردوسی]] بسیار بکار رفته. کمان‌هایی که در قدیم در چاچ ساخته می‌شدند از شهرت فراوانی برخوردار بوده‌اند چنانچه اصطلاح «کمان چاچی» در ادب فارسی معنی بهترین کمان به‌خود گرفته است.
 
== جستارهای وابسته ==
 
* [[فرارود]]
 
 
== نگارخانه ==
 
<center>
 
<gallery>
 
پرونده:Museum Amir Temur 16-35.JPG|<small>''موزه امیر تیمور تاشکند''</small>
 
پرونده:Vue de l'Aqua-Park - Tachkent.jpg |<small>''نمایی از بوستان آب و شهر تاشکند''</small>
 
پرونده:Taschkent-58.JPG|<small>''یک زوج جوان در تاشکند''</small>
 
پرونده:Palace of Grand Prince Nikolai Konstantinovich 12-00.JPG|<small>''کاخ شاهزاده رومانف(تالار پذیرایی وزارت امور خارجه)''</small>
 
پرونده:Tashkent Station.JPG|<small>''ایستگاه مرکزی راه‌آهن تاشکند''</small>
 
</gallery>
 
</center>
 
 
== پانویس ==
 
{{پانویس}}
 
 
 
== منابع ==
 
== منابع ==
 
* {{یادکرد |کتاب= دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه|نویسنده= انوشه، حسن(به سرپرستی)|ناشر =سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی|چاپ= اول(ویراست دوم)|شهر=[[تهران]] |سال=۱۳۸۰|شابک= ISBN 964-422-417-5 (جلد اول)}}
 
* {{یادکرد |کتاب= دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه|نویسنده= انوشه، حسن(به سرپرستی)|ناشر =سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی|چاپ= اول(ویراست دوم)|شهر=[[تهران]] |سال=۱۳۸۰|شابک= ISBN 964-422-417-5 (جلد اول)}}
 
* Wikipedia contributors, "Tashkent," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tashkent&oldid=184391737 (accessed January 16, 2008).
 
* Wikipedia contributors, "Tashkent," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tashkent&oldid=184391737 (accessed January 16, 2008).
 
== پیوند به بیرون ==
 
 
{{درگاه|تاشکند|Tashkent emblem.jpg}}
 
{{ویکی‌سفر}}
 
{{ویکی‌انبار|Category:Tashkent}}
 
* [http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-43ee8dcdd7e34d71a1f940ecaeef83f2-fa.html لغتنامه دهخدا]
 
 
{{ازبکستان}}
 
{{پایتخت‌های آسیا}}
 
 
 
[[رده:تاشکند]]
 
[[رده:تاشکند]]
 
[[رده:پایتخت‌های آسیا]]
 
[[رده:پایتخت‌های آسیا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۵۲

تاشکَند (نام‌های دیگر: تاشکنت، چاچ، شاش) (به ازبکی؛ لاتین: Toshkent، سیریلیک: Ташке́нт) پایتخت کشور ازبکستان است. جمعیت آن ۱،۹۷۸،۰۰۰ تن (برآورد ۲۰۰۵) است.

این شهر در کشور ازبکستان و در ۴۰ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی و ۶۹ درجه و ۱۳ دقیقه طول خاوری واقع شده است.

چاچ باستان در گستره چیرچیک و در میان دو شاخه از رودخانه سیردریا، رود ایگران در باختر و رود پرگ در خاور، که چند فرسنگ از یکدیگر فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند، نهاده بود و جنوبی‌ترین نقطه آن به رودخانه سیردریا می‌رسید. چاچ در واقع در کران راست رودخانه سیردریا قرار داشت.

تاریخچه

در ۷۵۱م کاوسی‌ان چی فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و دختر او از عرب‌ها کمک خواست. ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. وی چینی‌ها را در ۱۳۳ق شکست داد و کاوسی‌ان چی در میدان نبرد کشته شد. به سبب این نبرد، اسلام به آسیای میانه را یافت و چینی‌ها دیگر نتوانستند در آن سامان حکمرانی کنند. در دوره کائونچی دوم (سده چهارم و سده پنجم میلادی) تاشکند گسترش یافت و به شکل شهر درآمد و دارای اجزای شهری، مانند دژ و کاخ گردید.

در ۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند را که بخشی از خان‌نشین خوقند بود تسخیر کردند و در ۱۸۶۷ تاشکند به مرکز جدید اداری، بازرگانی، سیاسی و صنعتی تبدیل شد.

در ۱۹۱۷ برای نخستین بار حکومت بولشویکی در این شهر برقرار شد. در زمین لرزه سال ۱۹۶۶ ویران شد و جاذبه‌های تاریخی شهر که روزگاری آبادی‌ای بر سر راه کاروان‌های جاده ابریشم بود از بین رفت. تاشکند پس از این حادثه به کمک ۳۰,۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد.

وجه تسمیه

چاچ نام باستانی شهر و ناحیه تاشکند در آسیای میانه است.


نام چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه در شاهنامه فردوسی بسیار بکار رفته. کمان‌هایی که در قدیم در چاچ ساخته می‌شدند از شهرت فراوانی برخوردار بوده‌اند چنانچه اصطلاح «کمان چاچی» در ادب فارسی معنی بهترین کمان به‌خود گرفته است.

منابع