در حال ویرایش اورنگ آباد هند

{{Infobox Indian jurisdiction
|native_name        = Aurangabad
|other_name         = औरंगाबाद
|nickname           = City of Gates
|former_name           = Khadki
|type               = metropolitan city
|latd               = 19.88
|longd              = 75.32
|image              = 
|skyline            = Bibi ka Maqbara.JPG
|skyline_caption    = [[مقبره بی‌بی کا]]  Aurangabad
|official_languages = Marathi
|region             = [[Marathwada]]
|state_name         = Maharashtra
|district           = [[Aurangabad district, Maharashtra|Aurangabad]]
|leader_title       = Divisional Commissioner of Aurangabad
|leader_name        = Bhaskar Munde
|leader_title_2     = Mayor
|leader_name_2      = Anita Ghodele
|altitude           = 513
|population_as_of   = 2011
|population_total   = 1071330
|population_total_cite = <ref name="Paper 2">[http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/prov_results_paper2_indiavol2.html Paper 2 – Cities having population 1 million and above – 2011 census]</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی -->
|population_rank    = 31
|population_urban   = 
|population_metro   = 1189376
|population_metro_rank         = 40
|population_metro_cite = <ref name="Paper 2"/>
|population_density = 
|area_magnitude     = 
|area_total         = 300
|area_telephone     = 0240
|postal_code        = 431 XXX
|vehicle_code_range = MH 20
|website            = 
}}
[[پرونده:Bibi-ka-maqbara.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|مقبره بی‌بی کا در اورنگ‌آباد هند.]]

'''اورنگ‌آباد''' (به [[انگلیسی]]:Aurangabad به [[مراتی]]: औरंगाबाद به [[اردو]]: اورنگ‌آباد) شهری در ایالت [[ماهاراشترا]] در کشور [[هندوستان]] است. این شهر در فلات [[دکن]] دامنهٔ [[کوههای آجانتا]] در شمال در جنوب، کنار [[رودخانه قوم]] واقع است و در ۲۷۶ کیلومتری شمال شرقی کلان‌شهر [[بمبئی]]، ۲۳۵ کیلومتری [[پونه]] و ۱۱۴ کیلومتری از [[احمدنگر]] قرار گرفته است. 

نام این شهر از [[اورنگ‌زیب]] (ح: ۱۶۵۸ - ۱۷۰۷ م) که لقب ششمین پادشاه امپراتوری گورکانی هند بود گرفته شده است. «اورنگ» واژه‌ای فارسی است و به معنی سریر یا تخت پادشاهی است.<ref>لغت‌نامه دهخدا</ref>

اورنگ‌آباد در منطقه‌ای قرار گرفته است که باران در آنجا بیشتر در فصل تابستان می‌بارد. میزان باران سالانه آن بین ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌متر متغیر است.<ref name="اورنگ آباد">دائرةالمعارف بزرگ جهان اسلام</ref>
این شهر یکی از سریع‌ترین شهرهای در حال توسعه در جهان است.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms 11 Indian cities among worlds fastest growing.]</ref> 
صنایع نساجی پارچه‌های [[کتان]] و [[ابریشم|ابریشمی]] در این شهر اهمیت ویژه‌ای دارند و صنایع [[گردشگری]] و [[بانکداری]] از دیگر منابع درآمدی مهم این شهر هستند.<ref name="Aurangabad, Maharashtra">ویکی‌پدیای انگلیسی</ref>

== تاریخچه ==

اورنگ‌آباد شهری تاریخی است. این شهر در سال [[۱۶۱۰ (میلادی)|۱۶۱۰ میلادی]] توسط [[ملک عنبر]]، وزیراعظم مرتضی نظام شاه در احمدنگر در محلی که روستای «کهرکی» بود ساخته شد. او این مکان را پایتخت خود ساخت و ارتش خود را از در اطراف آن مستقر ساخت و در آبادانی آنجا کوشید. در سال ۱۶۲۱ سپاهیان جهانگیر به این شهر حمله کرده و آن را غارت کردند و به آتش کشیدند. عنبر بنیانگذار این شهر همواره جهانگیر را با القاب تند و زننده یاد می‌کرد. پس از درگذشت ملک عنبر در ۱۶۲۶م پسرش فاتح خان نام شهر را به «فاتح‌آباد» تغییر داد.<ref name="Aurangabad, Maharashtra"/>

در همان سال، [[خان لودی]]، نایب‌السلطنه [[گورکانی]]، به سوی این شهر پیشروی کرد اما در [[برهانپور]] توسط حمید خان فرمانده نظام‌شاهی، تطمیع و متوقف شد. با این وجود در ۱۶۳۳ فاتح‌آباد به قلمرو پادشاهان گورکانی ضمیمه شد.<ref name="Aurangabad, Maharashtra"/>

در سال ۱۶۵۳ هنگامی که شاهزاده اورنگ‌زیب برای بار دوم نایب‌السلطنه منطقه [[دکن]] انتخاب شد، او پایتخت خود را فاتح‌آباد انتخاب کرد آن را دوباره از نو ساخت و اسم آن را «اورنگ‌آباد» گذاشت. این شهر در دوران حکومت وی رونق بسیار یافت.<ref name="اورنگ آباد"/>

به دستور اورنگ زیب، دیوارهای بلند و مستحکم دور شهر بنا گردید و شبکه منزلگاه‌های کنار جاده‌ها، به ویژه جاده اورنگ‌آباد به آگرا، با ساختن سراهایی که کنار آنها بازار، مسجد، حمام و چاه آب وجود داشت، توسعه یافت. در همین دوران، اورنگ‌آباد از نظر معارف و [[پژوهشهای اسلامی]] مقامی برجسته احراز کرد. پیشرفت اورنگ‌آباد به اندازه‌ای بود که آنجا را دهلی جنوب نامیدند.<ref name="اورنگ آباد"/>

پس از سقوط امپراتوری گورکانیان هند در نیمه اول سده ۱۸م توسط [[بریتانیا]]، اورنگ آباد جزو نظامهای مستقل، و برای مدتی پایتخت آنجا شد، پس از مدتی [[حیدرآباد]] این مقام را گرفت و اورنگ‌آباد اهمیت خود را از دست داد. خاندان [[نظام آصف‌جاه]] که در ۱۱۳۶ق/۱۷۲۴م بر دکن مسلط شده بود، تا ۱۹۴۸م بر این منطقه حکومت کرد. در این سال، ایالت حیدرآباد که اورنگ‌آباد جزو آن بود، به «اتحادیه هند» ملحق گردید، تا آنکه در ۱۹۵۶م این ایالت بر حسب وابستگی‌های زبانی میان ایالتهای مختلف تقسیم شد و بخشی از آن، ازجمله اورنگ‌آباد، جزو ایالت مهارشترا قرار گرفت.<ref name="اورنگ آباد"/>

== مراکز دیدنی ==
این شهر یک مرکز جهانگردی جذاب هند با بسیاری از بناهای تاریخی است. وجود معابد و آثار باستانی، هر ساله جمعیت زیادی را برای دیدن و اجرای مراسم مذهبی، به این شهر جذب می‌کند. ازجمله غارهای [[غار آجنتا|آجنتا]] و [[غار الورا|الورا]] که در [[میراث جهانی یونسکو]] ثبت شده‌اند و از نقاط دیدنی باستانی و پیش از اسلام هند به‌شمار می‌روند. 

همچنین [[مقبره بی‌بی کا]] که آرامگاه [[دلرس‌بانو بیگم]] همسر اورنگ زیب است و در اواخر سده ۱۷م شبیه به [[تاج‌محل]] در [[آگرا]] و به تقلید از آن با مرمر سفید در ابعادی کوچکتر ساخته شده در این شهر واقع شده است و از بهترین آثار هنری دوره گورکانی در این شهر به شمار می‌رود.

آرامگاه خرابه قصر اورنگ زیب و آرامگاه او در مقبره شیخ برهان‌الدین، و آرامگاه ملک عنبر و آصف جاه، مؤسس دولت حیدرآباد، و مسجد بنا شده توسط ملک عنبر، از دیگر آثار اسلامی باقی‌مانده در اورنگ‌آباد است.

== نگارخانه ==

<gallery>
پرونده:bibika.jpg| [[مقبره بی‌بی کا]] معروف به تاج‌محل فقیر
پرونده:Bibi ka Makbara.jpg|دور نمایی از [[مقبره بی‌بی کا]] در دهه ۱۸۸۰
پرونده:Zaibunissa palace.jpg|کاخ [[زیب النسا]] دهه ۱۸۸۰
پرونده:Aurangabad Street View.jpg|خیابانی در اورنگ آباد ۱۸۶۸
پرونده:General Woodburn's Moveable Brigade.jpg|جابجایی تیپ ژنرال وودبورن در پی [[شورش‌های سال ۱۸۵۷ میلادی در هند|شورش‌های سال ۱۸۵۷ هند]] در اورنگ‌آباد
پرونده:Alamgir mosque.jpg| تصویری از [[مسجد عالمگیر]] در قلعه ارک دهه ۱۸۸۰
پرونده:Aurangzebs palace.jpg|نمایی از شهر از داخل [[کاخ اورنگ‌زیب]] در دهه ۱۸۳۰
پرونده:Aurangabad city.jpg|رود خَم ودیوارهای اورنگ‌آباد در دهه ۱۸۶۰
پرونده:Panchakki.jpg| تصویری از درگاه بابا شاه مظفر در پانچاکی در دهه ۱۸۸۰
پرونده:Mecca gate aurangabad.jpg|اورنگ‌آباد، دروازه مکه دهه ۱۸۸۰

پرونده:Panchakki fountain, Aurangabad.jpg|چشمه‌ای در [[پانچاکی]] اورنگ‌آباد
پرونده:Kailasha temple at ellora.JPG| [[معبد کالیشا]] در [[غارهای الورا]]
پرونده:Ellora Kailash temple Nataraj painted panel.jpg|[[معبد کالیشا]] در [[غارهای الورا]]
پرونده:Aurangabad - Ajanta Caves (57).JPG|[[غارهای آجانتا]] در نزدیکی اورنگ‌آباد
پرونده:Indischer Maler des 6. Jahrhunderts 001.jpg|نقاشی‌هایی در [[غارهای آجانتا]] مربوط به سده ششم میلادی
پرونده:Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg| نقاشی‌هایی در [[غارهای آجانتا]]
پرونده:Aurangabad - Ajanta Caves (36).JPG|[[غارهای آجانتا]] 

</gallery>
</center>

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
* {{یادکرد-ویکی|پیوند =http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad,_Maharashtra#cite_note-0|عنوان =Aurangabad, Maharashtra|زبان = انگلیسی|بازیابی =  ۱۲ مارس ۲۰۱۰}}
* {{یادکرد وب| نشانی = http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4113| عنوان = دائرةالمعارف بزرگ جهان - اورنگ‌آباد| تاریخ بازدید = ۱۲ مارس ۲۰۱۰| تاریخ = | ناشر = وب‌گاه رسمی | زبان = فارسی}}
* [http://www.mibosearch.com/Dictionary.aspx?wId=49433&DicName=dehkhoda&word=%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%86%DA%AF دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه دهخدا - اورنگ]
* [http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms 11 Indian cities among worlds fastest growing.]
{{ویکی‌انبار-رده|Aurangabad}}

[[رده:اورنگ‌آباد]]
[[رده:ایستگاه‌های قطار در مهاراشترا]]
[[رده:پایتخت‌های تاریخی هند]]
[[رده:شهرها و شهرک‌های هند]]
[[رده:مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۶۱۰ (میلادی)]]