اتریش

الگو:Coord الگو:جعبه اطلاعات کشور اتریش الگو:آلمانی یکی از کشورهای اروپای غربی است. پایتخت آن وین است. این کشور از شمال با آلمان و جمهوری چک، از شرق با اسلوواکی و مجارستان، از جنوب با ایتالیا و اسلوونی و از غرب با سوئیس و لیختنشتاین هم‌مرز است.

پرونده:Neue Donau.jpg

300px

نام اتریش در زبان فارسی

اتریش تلفظ فرانسوی نام آلمانی آن کشور است. نام آلمانی آن یعنی اؤستررَیش برگرفته از دو واژه اؤستر (شرق) و رَیش (قلمرو و پادشاهی) است که در مجموع این نام به معنی پادشاهی شرقی است.

پیشتر در سرزمینهای اسلامی، از جمله ایران، نام این کشور را نَمْسا (و در ایران گاه نَمْسه) می‌گفتند. در اسناد دوره قاجار و پیش از آن، واژهٔ نَمسا یا نَمسه به کشور اتریش اشاره دارد؛ حتی زبان آلمانی را نیز زبان نَمْسَوی یا نَمْساوی می‌خواندند، چراکه در آن دوره که هنوز کشور امپراتوری آلمان یکپارچه به‌وجود نیامده بود، امپراتوری‌های نمسا و پروس (و به‌ویژه نمسا) پرقدرت‌ترین و نام‌آورترین کشورهای آلمانی‌زبان، و درنتیجه، نماد این مردمان بودند. اصل واژهٔ نمسا روسی (و یا شاید به بیان دقیقتر اسلاوی) است و به معنای گنگ. روس‌ها خارجی‌ها را با این نام می‌خواندند و به تدریج صرفاً در مورد مردم آلمانی‌زبان و بالاخره در اشاره به مردم مهمترین کشور آلمانی‌زبان آن دوران —اتریش — به‌کار رفت. اکنون هم در زبان‌های اسلاوی (برای نمونه: به روسی неме́цкий، بلغاری немски، چکی němčina، لهستانی niemiecki، اسلواکی nemčina، اسلونیایی nemščina، اوکرائینی німецька) و حتی زبان‌های غیراسلاوی اروپای شرقی (مانند مجاری német، رومانیایی nemţeşte)، این واژه یا شبیه آن به‌کار می‌رود. واژهٔ نمسا در زبان‌های عربی و ترکی و فارسی هم برگرفته از نام روسی آن است. هنوز هم در زبان عربی به‌جای اتریش یا همانندهای آن، از واژهٔ نَمسا استفاده می‌شود.

تاریخ

پیش از سده‌های میانه، رومیان، اتریش کنونی را نوریکوم می‌نامیدند. نام اتریش از دوره شارلمانی باقی‌ماند. اتریش تا سالیان درازی هویت سیاسی مستقلی نداشت و در سده‌های میانه بخشی از شاهنشاهی روم بشمار می‌آمد.

در پایان سدهٔ ۱۳ رودلف هاپسبورگ بر اتریش کنونی چیره شد و خاندان هابسبورگ از آن به بعد تا قرن بیستم میلادی بر اتریش حکومت کردند. بعد از فروپاشی شاهنشاهی روم در سال ۱۸۰۶، امپراتوری اتریش تشکیل شد. در ۱۸۶۷ امپراتوری دوگانه اتریش-مجارستان شکل گرفت که بعد از شکست نیروهای مرکزی در جنگ اول جهانی به چند بخش تقسیم شد.

در ۱۹۳۳ انگلبرت دولفوس حکومتی با گرایش‌های فاشیستی برپا کرد. در ۱۹۳۸ هیتلر کشور اتریش را به آلمان منضم کرد. بعد از پایان جنگ دوم جهانی اتریش به اشغال متفقین درآمد و از ۱۹۵۵ به صورت جمهوری فعلی درآمد.

سیاست

اتریش بعد از اتمام جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ تاکنون یک جمهوری فدرال است. صدر اعظم و رئیس جمهور این کشور توسط مردم انتخاب می‌شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹م.)، اتریش جزء اولین کشورهایی بود که دولت موقت ایران را به رسمیت شناخت. در این زمان روابط ایران و اتریش به‌علّت روشن نبودن برخی از مسائل دیپلماتک و وجود جوّ انقلابی، در حد معمول ادامه داشت. سفیر اتریش در تهران به‌عنوان سفیر اتریش در قاهره تعیین گردید. وی که دکتر کریستوف کورنارو (Christoph Cornaro) نام داشت و در دوران انقلاب در تهران بود در گزارشی به وزارت امور خارجه می‌نویسد که مسائل انقلاب تمامی فعالیّت‌های بازرگانی، اقتصادی و سیاسی را تحت‌الشعاع قرار داده است.

جمعیت

جمعیت این کشور در سال ۲۰۰۷ میلادی ۸٫۳۱۵٫۰۰۰ نفر گزارش شد.

جغرافیا

حدود ۶۰٪ این کشور را رشته کوه‌های آلپ شرقی شامل می‌شوند.

شهرهای مهم

پرونده:Salzburger Stadtansicht.jpg

زالتسبورگ

• وین
• گراتس
• اینسبروک
• زالتسبورگ
• کلاگن‌فورت
• لینتس
• آیزن‌اشتات
• فیلاخ

تقسیمات کشوری

پرونده:The States of Austria Numbered.png

450px

اتریش، که یک جمهوری فدرال است، ۹ ایالت را در بر می‌گیرد:

1. بورگن‌لاند
2. کرنتن
3. اوبراسترایش
4. نیدراسترایش
5. سالزبورگ
6. اشتایرمارک
7. تیرول
8. فورآرلبرگ
9. وین

اقتصاد

اتریش ۱۲اُمین کشور ثروتمند جهان بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی است. تا دهه ۱۹۸۰ بسیاری از صنایع بزرگ اتریش ملی شدند. با این حال٬ در سال‌های اخیر خصوصی‌سازی باعث کاهش بخش دولتی در سطحی قابل مقایسه با دیگر اقتصادهای اروپایی شده است.

پرونده:Mariahilferstrasse1.jpg

خیابان بازار ماریاهیلف در وین

جنبش کارگری در اتریش از قدرت زیادی برخوردار بوده و تاثیر زیادی بر حزب‌های کارگری می‌گذارند. گردشگری بین‌المللی مهمترین بخش اقتصاد ملی اتریش است.

به طور سنتی کشور آلمان مهمترین شریک تجاری اتریش بوده است که این موضوع باعث شده است که نسبت به تغییرات سریع در اقتصاد آلمان آسیب‌پذیر شود.

مردم

دین

در سال ٢٠٠٢ میلادی ۷۴٫۱٪ جمعیت اتریش کاتولیک ۴٫۶٪ پروتستان بودند که جز دین‌های رسمی این کشورند.

زبان

زبان رسمی اتریش آلمانی است. ۹۸٪ مردم این کشور به این زبان صحبت می‌کنند. در کنار آلمانی اقلیتی به زبان‌های کروات، اسلوونیای و مجارستانی صحبت می‌کنند. کشور اتریش با مساحت ۸۳/۸۵۵ کیلومتر مربع از ۹ ایالت تشکیل یافته‌است.

پانویس‌ها و منابع

• خیراندیش، رسول - شایان، سیاوش: ریشه یابی نام و پرچم کشورها، تهران ۱۳۷۰.
• الگو:یادکرد کتاب

الگو:سازمان امنیت و همکاری اروپا