ابیورد
اَبیوَرد با نام‌های دیگر اباورد، باورد و خاوران،الگو:مدرک از شهرهای کهن ایران در شمال خراسان ( شهرستان درگز کنونی )، بر دامنه شمالی کوه‌های هزار مسجد است.
محتویات
موقعیت جغرافیایی
دربارهٔ اینکه این شهر هنوز برجا است یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. برخی بر این نظرند که ابیورد همان شهری است که امروزه بدان محمدآباد می‌گویند و در سمت باختری مرو واقع است. برخی نیز گفته‌اند که ابیورد کامل ویران شده و ویرانه‌های آن اکنون در کشور ترکمنستان، در حدود هشت کیلومتری غرب ایستگاه قهقهه، در مسیر راه‌آهن عشق‌آباد به مرو واقع است. به نوشته بارتولد، در نزدیکی‌های ابیورد کهنه، قریه دیگری هست که آن نیز در گذشته ابیورد خوانده می‌شود و اکنون پشتک نامیده می‌شود.
فردوسی در شاهنامه نام باورد[۱] را در بیتی چنین آورده است: الگو:شعر الگو:ب الگو:پایان شعر
نام گذاری
درباره وجه تسمیه ابیورد صاحب مرآت البلدان می‌نویسد: به عقیده عجم یک قطعه از خراسان را کیکاوس به اورد پسر گودرز اجاره داد و او در آن قطعه شهر ابیورد بنا نهاد و بر این نام موسوم کرد.
ابیورد خراسان تا ابیوردی فارس
با توجه به حسن تدبیر و سیاست و تاکتیک نظامی نادرشاه افشار، هر محلی که به تصرف در می آمد از نظر حفظ و استحکام موقعیت و نفوذ خود از سرداران مورد اعتماد و نزدیکان و خویشاوندان خود استفاده می نموده که ایل ابیوردی که هم نسبت خویشاوندی با نادر شاه افشار داشته و هم با شجاعت و دلاوری دوش به دوش وی گام بر می داشتند در این قبیل موارد مورد استفاده سیاست نادری قرار می گرفتند به همین جهت در موقع تعقیب و شکست و قتل اشرف افغان و از بین بردن محمد تقی خان و میر حسین بیگ داروغه حاکم شیراز و غزل حاتم خان کرد بادلو از طرف نادرشاه فرد شایسته ، رشید و لایقی بنام محمد علی بیگ قورت ابیوردی که هم برادر زن نادر شاه بود و هم در اردوکشی ها و فتوحوات نادر شاه سهم بسزائی داشته به حکومت در فارس منسوب می شود و ایل و تبارش مامور حفظ نفوذ و قدرت او در منطقه فارس می شودند . در سال 1293 هجری قمری والی فارس مرحوم معتمد الدوله فرهاد میرزا محل کنونی را تیول ایل ابیوردی می داند و بنج آن را به کریم آقا پسر برخوردار می دهد که هنوز این بنج نزد فامیل کریم آقایی محفوظ مانده است ( لازم به ذکر است فامیل کریم آقایی هنگام بروی کار آمدن شناسنامه از برخوردار تغیر نام می دهند) . برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی افراد و چگونگی کوچ افراد از خراسان به فارس به کتاب از باورد یا ابیورد خراسان تا ابیورد یا ابوالورد فارس مراجعه نمایید. محقق و نویسنده‌ی این کتاب٬ مرحوم استاد مظفر قهرمانی ابیوردی از بزرگان ابیوردی شیراز بوده است که در نویسندگی٬ شاعری از جمله افراد صاحب نام ابیوردی شیراز است.
چهره‌های نامدار
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
منابع
( منبع فارس نامه ناصری تالیف حاج میرزا حسن حسینی) الگو:پانویس
الگو:شهرهای باستانی ایران الگو:شهر نیشابور
الگو:تاریخ نیشابور- ↑ در بیشتر منابع کهن از ابیورد با نام باورد یاد رفته.
