ابوعبدالله شیعی

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۲۹ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

حسن بن احمد بن محمد بن زکریا شیعی، از داعیان بزرگ اسماعیلی است. وی بنیانگذار خلافت فاطمیان در شمال آفریقا می باشد. ابوعبدالله در نیمه دوم قرن سوم هجری به اسماعیلیه پیوست و توسط ابن حوشب که داعی منطقه یمن بود به مغرب فرستاده شد. وی در شمال آفریقا توانست ظرف مدت پانزده سال، قدرت خویش را توسعه دهد و خلافت اسماعیلی فاطمیان را پایه گذاری نماید. برخی از منابع، وی را «معلم» لقب داده و از زمره امامیه و اثنی عشریه به حساب آورده اند. هرچند همین منابع، تصریح دارند که وی بعدها از عقیده خویش منحرف گشته و به باطنیه و اسماعیلیه گرایش یافت. هم چنین برخی از منابع نیز وی را صوفی دانسته اند. علاوه بر زهد و هوشیاری او، نظم انقلابی و پای بندی به ضابطه‌های اخلاقی و آداب مذهبی شیعیان را از عوامل مؤثر توفیق ابوعبدالله برشمرده اند. وی در سال 280هجری قمری در میان قبایل مغرب تبلیغ خویش را شروع کرده و پس از چندی، به عنوان تهدیدی برای حکومت‌های محلی شناخته شد. این حکومت‌ها، ابتدا با تبلیغات شدید وی را مورد هجوم قرار دادند و بعدها با وی به جنگ پرداختند که این امر به پیروزی حزب مذهبی ابوعبدالله منجر گردید. وی ابتدا، شهر تازروت را به عنوان مقرّ خویش برگزید و سپس در سلسله جنگ‌هایی با حکومت «اغلبیان»، پایتخت آن‌ها، رقاده را فتح کرده و بر منطقه مغرب تسلط یافت. ابوعبدالله پس از استقرار حکومت، عبیدالله مهدی، امام وقت اسماعیلی را از زندان آزاد کرده و امر خلافت را به وی سپرد (عبیدالله در این وقت در شهر سجلماسه و زیر نظر حکومت اغلبیان در بند بود) ابوعبدالله پیش از این عبیدالله را ندیده بود و در لحظه دیدار او بسیار گریست. اما عبیدالله پس از چندی ابوعبدالله را از امور خلافت دور کرده و نسبت به وی بدبین گردید. این امر با دخالت ابوالعباس برادر ابوعبدالله شدت بیش تری به خود گرفت، تا آن جا که ابوعبدالله رسماً مخالف عبیدالله شد و قصد کشتن وی را داشت. اما عبیدالله پیش دستی کرده و در یک روز ابوعبدالله و ابوالعباس و چند نفر دیگر را در سال 298هجری قمری به قتل رساند. [۱]


پانويس

  1. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج5، ص685