أرأیتیون

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۲۵ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

پرش به: ناوبری، جستجو

نام اشخاصی که مسائل غیر مورد ابتلا را عنوان می کرده اند. [۱]

گویا در این نام گذاری، تعریضی به فقه اهل رأی وجود داشته است؛ چنان که جاحظ در البیان و التببین نقل می کند که: «از عبدالله بن شریک پرسیدند فقه ابوحنیفه چگونه است؟ گفت: اعرف الناس بما لا یکون و اجهل الناس بما یکون». [۲] شایان توجه است که ایشان، پیروان رأی بوده اند که مسائل را به صورت ارأیت (به معنای اخبرنی) عنوان می کرده اند.

در متن « البیان و التببین » این جمله از « شریک  » و نه از عبدالله بن شریک، نقل شده است.

دائرة المعارف بزرگ اسلامی در بیان اصحاب حدیث به أرأیتیون اشاره کرده و می نویسد: «پیشینه و ریشه های اصحاب رأی، به مفهوم مصطلح آن را در نسلهای پیشین، باید در شیوه فقیهانی گمنام در عصر تابعان جست وجو کرد که راه طرح مسائل تقدیری و گسترش فقه را دنبال می کرده اند. در واقع، شکل گرفتن مباحث فقهی به صورت یک «علم » و پای نهادن آن در راه گستردگی و پیچیدگی، از کوششهای اینان مایه می گرفت که در آغاز گروهی مغلوب و نامطلوب در محافل تابعان بوده اند. در توضیح مطلب باید گفت که در نیمه دوم سده 1ق، گروهی از جویندگان فقه و شرکت کنندگان در محافل تابعان، به دنبال طرح پرسشهایی تقدیری و گسترش دادن نظری فقه بوده اند که جناح غالب، آنان را «اصحاب ارأیت» یا «ارأیتیون » لقب می دادند. این نام گذاری از آن رو بود که اینان پرسشهای فرضی خود را غالباً با عبارت قالبی و تکرار شونده «اَرَأَیت. . . » خطاب به شیخ و استاد خود مطرح می کرده اند. [۳]

رک: اصحاب رأی.

پانویس

  1. فجرالاسلام، احمد امین، ص232
  2. البیان و التببین، جاحظ، ج1، ص495
  3. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج9، ص128