حائفیه

مصحّف حقائقیه.

احمد بن یحیی بن مرتضی می نویسد: « کرامیه که مجسّمه هستند و در خراسان می باشند، دو فرقه اند: طراویقیه (که در همان کتاب دارای نسخه بدل طراتقیه است) و حایفیه ».

[احمد بن یحیی بن مرتضی]] با اشاره به فرق مجبّره، ایشان را چنین برمی شمارد: « اشعریه (پیروان عمرو بن ابی بشر اشعری) که قوی ترین مجبّره هستند و گروهی از متأخرین همانند عبدالملک جوینی، غزالی، ابن خطیب رازی و ابوبکر باقلانی، از ایشان تبعیت می کنند. [عمرو بن ابی بشر اشعری به عنوان سرسلسله اشعریه ناشناخته است و ظاهراً مراد ابوالحسن اشعری است] نجاریه (که به برغوثیه، زعفرانیه و مستدرکیه منقسم می شوند)، کرّامیه (که مجسّمه در خراسان هستند و خود دو فرقه اند: طراویقیه و حایفیه که گفتارهای پریشان دارند)، جَهمیه (پیروان جهم بن صفوان ). » وی سپس به فرع های دیگر مجبّره اشاره کرده و به عنوان مثال از فرقه های ضراریه (پیروان ضرار بن عمرو ) و کلّابیه (پیروان عبدالله بن کلّاب) و بکریه نام می برد.

مرحوم آیت الله سید مهدی روحانی نام این فرقه را، در عنوان با همزه ( حائفیه ) ضبط کرده ولی در متون منقول از احمد بن یحیی بن مرتضی آن را حایفیه به یاء ضبط کرده است. این نام در کتاب المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل به یاء ضبط شده است.