صاعدیه
از فرق اهل حدیث.
ایشان پیروان ابن صاعد می باشند و بر این باورند که ممکن است انبیائی پس از رسول الله صلی الله علیه و آله مبعوث شوند چرا که می گویند در روایت منقوله از پیامبر (صلی الله علیه و آله) وارد شده «لا نبی بعدی الا ماشاءالله» و این بدان معنی است که اگر خدا بخواهد، ممکن است پیامبر دیگری ظهور نماید. [۱]
مقدسی در البدء و التاریخ مینویسد: «ذکر فرقههای اهل حدیث: ایشان ملقب شدهاند به حشویه و مخلوقیه و لفظیه و نصفیه و فاضلیه و صاعدیه و ساویه و مالکیه. و جامع ایشان قول به آن است که ایمان را به قول و عمل و معرفت میدانند و میگویند ایمان به واسطه طاعت زیاد شده و به وسیله معصیت کم میشود. بهترین مردم را بعد از رسولالله، ابوبکر سپس عمر، سپس عثمان و سپس علی میدانند. ولی درباره بعد از علی اختلاف کردهاند.» (البدء و التاریخ، ج5، ص148) با توجه به اینکه این کتاب، پس از این عبارت به شرح اقوال هر یک از فرق فوق پرداخته و این مطلب را از مخلوقیه شروع کرده است، میتوان احتمال داد که «واو» بین حشویه و مخلوقیه اشتباه است، و از مخلوقیه به بعد، فرقههای اهل حدیث میباشند. و تنها حشویه لقب اهل حدیث بوده است. ضمن آن که میتوان احتمال داد که تمام این الفاظ علیرغم آن که اسم گروه خاصی از اهل حدیث بوده، لقب تمام اهل حدیث هم بوده است. برای این احتمال میتوان از عباراتی که مقدسی در شرح عقاید اهل حدیث آورده، استفاده کرد، چنانکه وی به عقاید فرقههای دیگری از اهل حدیث هم اشاره کرده ولی نام آنها را در عبارت اولیه خود نیاورده است. به هر حال با توجه به این دو احتمال، صاعدیه که مقدسی مینویسد: «ایشان اصحاب صاعد هستند و جایز میشمارند که بعد از پیامبر اسلام انبیاء دیگری خارج شوند» (البدء و التاریخ، مقدسی، ج5، ص149) ممکن است علاوه بر این که اسم گروهی از اهل حدیث بوده، لقب تعریضی اهل حدیث هم بوده باشد.
پانویس
- ↑ البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص148