قزوین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه شهر ایران |نام‌رسمی = قزوین |روی‌نقشه = آری |عرض‌جغرافیایی...» ایجاد کرد)
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۸ ژانویهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۰۲:۱۱

الگو:جعبه شهر ایران

پرونده:Minoodar2.JPG
المان مینودر دروازه ورودی شهر قزوین

قزوین (الگو:تلفظ)الگو:پارسی میانه یکی از شهرهای بزرگ ایران در باختر ایران و مرکز استان و شهرستان قزوین است. این شهر در بلندای ۱۲۷۸ متری از سطح دریا واقع شده است. قزوین در زمان حکومت صفوی پایتخت ایران بوده است و به همین دلیل دارای اماكن و موزه های تاریخی بسیاری می باشد.قزوين ازنظرتعداداثرتاريخي رتبه اول رادرايران وسوم رادرجهان دارد[۱] قزوین پایتخت خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف می توان به میرعماد قزوینی اشاره کرد.[۲] در شهر قزوین آثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله حمام قجر، کاخ چهل‌ستون، امامزاده حسین،خيابان سپه(قديمى ترين خيابان ايران) قرار دارد.

قزوین به دلیل قرار گرفتن در گلوگاه ارتباطی استان‌های شمالی و غربی کشور، نزدیکی به تهران، دارابودن چندین شهر صنعتی و نیز برخورداری از چندین دانشگاه -از جمله دانشگاه‌های بین‌المللی امام خمینی، علوم پزشکی و آزاد اسلامی- و شماری دانشگاه غیردولتی از موقعیت خوبی برخوردار است.[۳]


قزوین به علت دارا بودن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باغستان[۴] در اطراف شهر و وجود بوستان ۱۴۰۰ هکتاری باراجین در سال ۱۳۹۲ از سوی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد .[۵]

فارسی زبان رایج در بین عموم اهالی قزوین است.[۶] قزوینی ها،اصالتا فارسی زبان هستند. بعد از فارسی زبانهای ترکی آذری و تاتی از زبانهای بومی قزوین می باشد و گویشوران بسیاری دارد و عمده روستاهای دشت قزوین آذری زبان هستند.از آنجا که این شهر بمانند شهرهای تهران و کرج یکی از شهرهای مهاجر پذیر است، برخی از ساکنان این شهر که به قزوین مهاجرت کرده اند به زبان های مختلفی از قبیل تاتی، مراغی، کردی، لری، ترکی و رمانلویی نیز سخن می‌گویند.[۷] ره آورد شهر قزوین پسته ، باقلوا و شیرینی است.

محتویات

نام

الگو:نوشتار اصلی

پرونده:Kaswin.png
نقشه محدوده قزوین در نقشه ایران و توران در دوره قاجاریه.الگو:سخدر این نقشه شهر قزوین به انگلیسی: Kaswin ذکر شده‌است.

نوشته های باستانی یونان قزوین را با نام "راژیا" معرفی می کند و پس از آن در نوشته های اروپایی این شهر با نام شهر باستانی "آرساس" و یا "آرساسیا" شناخته می شده است . [۸] اشکانیان قزوین را به نام موسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . به هر روی مورخان و باستان شناسان عصر حاضر قزوین را عربی شده "کاسپین" می دانند. و بر این باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای خزر می زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. [۹] و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر "بحرالقزوین" ذکر شده است.

تاریخچه

الگو:نوشتار اصلی این شهر باستانی در زمان شاه تهماسب صفوی پایتخت ایران بوده‌است. نخستین خیابان ایران (خیابان سپه) در قزوین ساخته شد.[۱۰] آب انبار سردار بزرگ‌ترین آب انبار تک گنبدی جهان در قزوین می‌باشد.[۱۱]

پیش از اسلام

در منطقه قزوین صدها تپه باستانی شناسایی شده‌است و تنها تپه سگزآباد نشانگر شهرمندی ۹۰۰۰ ساله یکجانشینی در این دشت برومند است. منطقه قزوين به لحاظ موقعيت جغرافيايى، نظامى و ارتباطى در دوران‏هاى مختلف تاريخ مورد توجه حكومت‏هاى مختلف بوده است. در زمان حكومت مادها يكى از نقاط مهم كشور بوده و دژ «ماگ بيتو» در جنوب غربى قزوين و تحت فرمان «هانا سيروكا» از اميران ماد بوده است. در نيمه نخست قرن نهم پيش از ميلاد، دژ «ماگ بيتو» در قزوين مورد هجوم «آداد پنجم» فرمانرواى آشور قرار گرفت و ويران شد.

پرونده:Kelissa russian qazvin.jpg
کلیسای کانتور قزوین

بنای شهر قزوین را به شاپور ذوالاکتاف نسبت داده و می‌گوید آنجا را شاد شاپور نامید. امام ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد رافعی در نسک التدوین فی اخباراهل الدانش به قزوین و زکریای بن محمد محمود ممکونی در آثارالبلاد و یاقوت حموی درمعجم البدان بهگفته ازاین فقیه و شاهزاده فرهاد میرزا معتمدالدوله در نسک هدایه السبیل و کفایه الدلیل باستناد شهرت قزوین را از بناهای شاپور ذوالاکتاف نگاشته‌اند ولی ولی احمد بن ابی عبدالله برقی در نسک النبیان و خواجه حمدالله مستوفی درتاریخ گزیده و محمد حسنخان اعتماد السلطنه در نسک مرآت البدان و امین احمد رازی در هفت ا. قلیم به گفته از البنیان واستاد و بارزایش خاور شناس نامی روس در نسک جغرافیای تاریخی ایران بنای شهر قزوین را بشاپور اول منسوب داشته‌اند. شمس الدین سامی بیک در قاموس الاعلام ترکی در این باره تردید کرده و نوشته‌است که از ایرانیان شاپور ذوالاکتاف با یکی از بهرام‌ها شهر قزوین را بنیاد نموده‌اند. سرچشمه اصلی این دو قول یکی اخبار البدان ابن فقیه و دیگری البنیان احمد بن ابی عبدالله برقعی است که نویسندگان پیشین نیز عموماً با این دو ماخذ استناد داشته‌اند. البته نمی‌توان در این باره دید قطعی داد ولیکن با بررسی اوضاع دوران فرمانروائی این دو پادشاه میمیانیم زمان شاپور ذوالاکتاف که بواسطه صغر سن نمی‌توانست در کارهای کشور کارآمد باشد سراسر مملکت دستخوش کشتار و تاراج طوایف درونی و بیرونی بود

بنابراین باره‌است بانی قزوین را بنا به نگارش ابن دانشور شاپور ذوالاکتاف بدانیم اما این که ابن دانشورآوردهاست شاپور ذوالاکتاف شهر قزوین را بنا کرده و آن را شاد شاپور نامید. دیگران نیز در این زمینه شرحی نگاشته‌اند از جمله حمدالله مستوفی در دیرینه گزیده به گفته از نسک البنیان قدری بتفصیل پرداخته‌اند و نوشته‌است شهر قزوین را شاپور بن اردشیر بابکان ساخته و آنرا شادشاپور نام کرد همانا آن شهری که در میان قزوین ساخته‌اند چنانچه رودخانه چند بر جنوبی آن روانست و رودخانه ابهر بر شمالی آن و از آنجا اطلال بار و پدیدارست.

محمد حسنخان اعتماد السلطنه نیز در نسک مرآت البلدان به گفته از نسک البنیان این موضوع را تا اندازه‌ای روشن تر به کلک آورده و می‌گوید قزوین را شاپور بن اردشیر بابکان ساخت و شاد شاپور نام نهاد و همانا آن شهری بود که میان رودخانه‌های خررود و ابهر رود می‌ساخته‌اند و آنجا اطلال بار و پدیدار است و مردم آنجا در دیه نرجه که به اردشیر بابکان منسوب است مسکونند و مشهور است در نسک گردآوری رافعی مسطور که حصار شهرستان قزوین اکنون جایی است در میان شهر شاپور ذوالاکتاف ساسانی ساخته‌است.

پس از اسلام

قزوین به دنبال گشایش آن در سال ۲۱ هجری به نام مرز و ثغر مسلمین شناخته شد و مسلمانان برای جهاد با کفار دیلم به سوی آن رهسپار گشتند. روایات فراوانی که دربزرگی قزوین بازگویی شده و کارکرد زمامداران حکومت اسلامی در پشتیبانی از نگاهبانان قزوین ارج والای آن را می‌نماید.

اعزام چهار هزار تن از مسلمانان به فرماندهی ربیع بن خثیم در سال ۳۶ هجری وپیش از جنگ صفین به قزوین به دست علی نمونه‌ای از این توجه‌است. بدیهی است که شهر کهن قزوین که به استواری محدود بوده و گنجایش گسیل سترگ کوچندگان و مجاهدان را نداشته و لزوم گسترش آن برای کشش بیشتر مسلمین اعزامی به قزوین احساس می‌شده‌است.

سعید بن العاص بن امیه که از طرف عثمان والی کوفه بوده برای جنگ با دیلمیان به قزوین می‌آید و آن را شهری استوار و آباد می‌کند قطعا این عمران اولیه قبل از سال ۳۵ هجری که سال قتل عثمان است صورت گرفته‌است.

خانه سازی در بیرون از قلعه کهن شهر ظاهراً نخستین بار بدست محمد بن سنان عجلی و در سال ۹۰ هجری انجام شده و دیگران نیز به تقلید از او در بیرون از شهر به خانه سازی پرداخته‌اند و شهر را گسترش بخشیده‌اند. پیش از سال ۱۶۹ هجری در سالهای خلافت مهدی عباسی و زمانی که فرزندش موسی الهادی ولیعهد بوده و شهرک به نامهای مدینه موسی و مبارکیه در کنار قزوین ساخته شد و همین دستور به گسترش شهر کمک شایانی کرد.

دوران سلجوقیان

طغرل در سال ۴۳۳ ه. ق قزوین را فتح کرد ویکی از شیعیان علوی را به حکومت قزوین انتخاب کرد. وی در سال ۴۵۵ ه. ق در گذشت و بنابر وصیتش، سلیمان پسرش به جانشینی او برگزیده شد، اما سران لشگر که به آلب ارسلان پسر دیگر طغرل دلبستگی داشتند در قزوین جمع شده و خطبه پادشاهی را به نام وی خواندند. چنین رویدادی نشانگر آن است که قزوین در آغاز دوره سلجوقی دارای موقعیتی ویژه بوده است. در دوره آلب ارسلان حکومت قزوین در یک دوره شصت ساله بر عهده خاندان جعفری از اصیل‌ترین خاندان‌های علمی شیعی در ایران و از نوادگان جعفر طیار بوده است[۱۲]

در عصر صفوی

پرونده:Tahmasb-1.jpg
شاه تهماسب اول ، قزوین را به عنوان پایتخت برگزید.

شاه تهماسب صفوی به سال ۹۵۳ ه.ق به علت نزدیکی تبریز به مرز های عثمانی و آسیب پذیر بودن این شهر و نیز دور بودن از خراسان و هجوم مداوم ازبکان به ایران پایتخت را به قزوین انتقال داد. که این پایتختی تا سال ۱۰۰۶ ه.ق ( به مدت نیم قرن ) ادامه داشت .[۱۳]

پرونده:Qazvin - Chehel Sotun.jpg
عمارت چهل ستون قزوین محل استقرار دولت در زمان شاه طهماسب[۱۴] و شاه اسماعیل دوم صفوی
  • تحولات شهر قزوین پس از پایتختی

شاه تهماسب پس از انتقال پایتخت به قزوین دستور ساخت باغ بزرگی را در مرکز شهر قزوین داد . که عبدی بیگ شیرازی مراحل ساخت این باغ را در مقدمه روضةالصفات اینگونه توصیف می کند . الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر لازم به توضیح است که عبارت ( گلزار بهشتش )به حساب ابجد عدد ۹۶۷ را نشان می دهد که این عدد تاریخ اتمام ساخت باغ ها و عمارت ها بوده است .[۱۵]

الگو:سخبا آغاز دوره صفوی و استقرار آنها در مرزهای کهن با مرکزیت نواحی شمال و غرب ایران و اعلام حکومت شیعی، باب جدیدی را برای گسترش همه جانبه شهر قزوین فراهم آورد که آثار مکتوب مورخان وسیاحان و یادمان های تاریخی _فرهنگی، نمایانگر این گسترش است. الگو:سختغییرات سیاسی و جابه جایی پایتخت از قزوین به اصفهان که با تحولات در جنوب ایران با حضور دولت های اروپایی همراه بود، نتوانست اهمیت کلیدی منطقه قزوین را در پیوند غرب به شرق ایران با دولت های همسایه در مرزهای شمال و غرب ایران کمرنگ کند.

  • تحولات کالبدی - فضایی شهر قزوین به هنگام پایتختی

یکی از دوران های طلایی تاریخ قزوین، انتخاب این شهر به عنوان پایتخت حاکمیت شیعی صفوی است. با استقرار دولت شیعی صفوی در قرن دهم هجری، عصر جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد و از این زمان قزوین به محل تجمع دولتمردان، علما و اندیشمندان و صاحبان حرفه و فن و هنر تبدیل شد. حکومت صفوی با تکیه بر مفاهیم عرفانی از سویی و تعابیر و تفسیر شریعت از نظرگاه مذهب شیعه از دیگر سو، موفق شد تا پایگاه اجتماعی بسیارگسترده ای در خطه ای بس وسیع به دست آورد.[۱۶]

ژان شاردن که در مجموع یازده سال در دوره صفویان (۷۰ ـ ۱۶۶۴ و ۷۷ ـ ۱۶۷۱ میلادی) در ایران بوده در سال  ١۶٧۴  میلادی در شهر قزوین چهار ماه اقامت می‌کند و در باره آن می‌نویسد:[۱۷] الگو:نقل قول

نبرد با افغان ها

با سقوط اصفهان به دست افغانها و تسليم شدن شاه سلطان حسين در سال ۱۱۳۵ ه .ق طهماسب ميرزا، فرزند سلطان حسين كه در قزوين به سر مى‏برد در آنجا تاجگذارى كرد. با اعلام تاجگذارى طهماسب ميرزا، افغانها با سپاهى گران به سوى قزوين حركت كردند و شاه طهماسب در نهايت خفت و خوارى با شتاب فراوان قزوين را ترك و به سوى تبريز فرار كرد. سپاه افغان وارد شهر قزوين شد و مورد پذيرايى قزوينى‏ها قرار گرفت اما افغان‏ها به غارت اموال تجاوز به حقوق مردم پرداختند. مردم قزوين نيز همراه با قزلباشان به يك باره بر سر افغان‏ها ريخته و بسيارى را كشته و بسيارى از افغان‏ها نيز به سوى اصفهان متوارى شدند. باستانى پاريزى اين حادثه را كه به «لوطى بازار قزوين» معروف است چنين توصيف مى‏كند: «اما افغانان بيست هزار تومان از قزوينيان خواستند، مردم قريب شش هزار تومان دادند. امان الله از اين گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشيزه نمود. اين مطالبه آخرين، سخت بر قزوينيان گران افتاد. امان الله محصلانى بر مردم شهر گماشت تا پول نقدى كه بر آنان نهاده بود مطالبه نمايند و همچنين در تحويل دختران تسريع كنند. رئيس محصلان افغانى گفت: اى سگان تا چند ما را مى‏فريبيد؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستيد همه را قتل عام خواهيم كرد. يك نفر لوطى پاسخ داد سگ ما نيستيم، سگ شماييد و آن كس كه شما را فرستاده است! دست محصل ماليات به سوى شمشيرش رفت ولى قزوينى چالاك‏تر بود، شمشير بر آميخت و محصل ماليات را به دو نيم كرد، پس آنگاه قزوينيان طبلها كوفتن گرفتند تا مردان خويش را فراخوانند كه با افغانان به جنگ برخيزند». بعد از حادثه لوطى بازار، بار ديگر نيز قزوين مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوين پادگانى را براى مقابله با طهماسب ميرزا و سردار دلير او نادر بنا كرد. اما در جريان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغان‏ها دچار شكست فاحشى شدند و عملاً پادگان قزوين توانايى نبرد را از دست داد. در جريان حمله به افاغنه در قزوين، يكى از چهره‏هاى برجسته دينى به نام شيخ آقامحمد رضى قزوينى حكم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود. آقا محمدرضى هنگام محاصره قزوين به وسيله افاغنه حكم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانى آتشين، سپاه عظيمى گرد آورد و خود پيشاپيش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از يك نبرد دليرانه در قريه ديال آباد (از توابع قزوين) به شهادت رسيد. ولى سپاه او افاغنه را در پشت دروازه‏هاى قزوين شكست دادند و اين شكست سر آغاز بيرون راندن افاغنه از ايران گرديد.[۱۸]

جغرافیا

مکان‌نگاری‌ جغرافیایی

قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمود آباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند. الگو:موقعیت جغرافیایی

اقلیم

پرونده:Iran-climate-map.svg
نقشهٔ آب و هوایی ایران؛ شهر قزوین در شمال غربی کشور قرار گرفته و آب و هوای آن سرد و کوهستانی است.

آب و هوای این شهر قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۲۶ درجه سانتی‌گراد است.[۱۹]

تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان‌دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیرصفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.[۲۰]

الگو:Klimatabelle

زمین‌شناسی

زمین‌لرزه

استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تا کنون در آن رخ داده است. در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه .ق زلزله شديدى در قزوين رخ داد كه آسيب‏هاى گسترده به شهر وارد كرد و نزديك به نيمى از شهر ويران شد و بسيارى از افراد كشته شدند. در سال ۵۷۲ ه .ق زمين لرزه‏اى در دامنه‏هاى جنوبى البرز تا آن سوى رى به وقوع پيوست. در اين زلزله قزوين و رى دستخوش ويرانى شديد شد و افراد زيادى در آن حادثه كشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه .ق در قزوين نزديك به ۱۲۰۰۰ نفر كشته شدند از فاجعه آميزترين زلزله‏هاى دوران معاصر مى‏توان از زلزله بوئين زهرا در سال ۱۳۴۱ ه .ش ياد كرده كه در آن ۹۱ روستا به كلى ويران شد و بيش از ۳۰۰ روستا آسيب ديد و ۱۲۲۰۰ تن كشته شدند.[۲۱]

‌تقسیمات‌کشوری‌

ساختار شهری

انجمن اسلامی شهر قزوین

پرونده:Avalin shahrdar qazvin.JPG
زین اسب - متعلق به اولین شهردار قزوین - موزه مردمشناسی حمام قجر

انجمن اسلامی شهر قزوین، انجمنی است ساخته از ۹ نماینده[۲۲] که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر قزوین است.[۲۳] مهم‌ترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیش‌تر شهروندان و نظارت بر اجرای آن‌ها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت‌های وابسته به شهرداری هستند.[۲۴]

نخستین بلدیه یا شهرداری قزوین در اسفند سال ۱۳۰۶ هجری قمری تاسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است. نخستین شهردار شهر قزوین میرزا حسین شهیدی(صدرالعلما) بوده است.[۲۵]

شهرداری قزوین

الگو:همچنین

پرونده:Qazvin municipality logo.jpg
لوگوی شهرداری قزوین

اولین بلدیه یا شهرداری قزوین در سال ۱۲۸۵ تاسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است و وظیفه آن اداره شهر قزوین می‌باشد.[۲۶]

با انتخاب خواجه نوری به عنوان فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، سید کاظم سرکشیک زاده به قزوین فرا خوانده می‌شود و کار سازمان دهی بلدیه قزوین به او واگذار می‌گردد، وی سازمان مرتبی را با شعبه‌هایی چند و تعیین بودجه مشخص برای بلدیه قزوین ایجاد می‌کند. از آنجا که بلدیه آن روز جز دریافت عوارض دروازه‌ها (نواقلی) محل درآمد دیگری نداشت فقط می‌توانست حقوق کارمندان خود را تامین کند و اقدامی در زمینه آبادانی و پاکیزگی شهر انجام نمی‌دادند.

پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه و برگزیده شدن بوذر جمهری به سمت کفالت شهرداری تهران وانجام فعالیتهای گسترده در سطح شهر تهران، شرایط قزوين که با تهران فاصله اندکی داشت بیشتر به چشم می‌آید و از این رو روزنامه‌های محلی و شخصیت‌های موثر شهر و وکلای برای جلب توجه دستگاه حکومت و شخص رضا شاه به مشکلات شهر قزوین و ایجاد یک بلدیه فعال دست به یک رشته فعالیتهای چشم‌گیر می‌زنند که از آن‌ها می‌توان به فوق العاده (روزنامه) رعد در قزوین به تاریخ ۲ مهر ۱۳۰۶ خورشیدی اشاره نمود. این فوق العاده به مناسبت سفر رضا شاه به همراه ولیعهد به قزوین و عبور از آن شهر انتشار یافت و وظیفه آن نقل مشکلات مردم شهر قزوین بوده‌است.[۲۷]

آخرین شهردار قزوین محمود کمالی بود که طی استعفاء وی هم اکنون مسعود نصرتی به جای او شهردار قزوین می‌باشد.[۲۸]

زیرساخت‌های اولیه شهر

شهر قزوین از جمله شهرهایی است که همیشه با کمبود آب مواجه بوده است و حتی ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره کرده است. در قرن پنجم هجری قمری خیرین اقدام به حفر قناتی برای تأمین آب شهر کردند، اما چون در تابستان میزان آب قنات کافی نبود، مردم شهر اقدام به ساخت ده‌ها آب‌انبار کردند. به علت تعدد آب‌انبار، قزوین به «شهر آب‌انبارها» شهرت یافته است.[۲۹]

پرونده:Shahid rajai plant.jpg
نیروگاه بخار و سیکل ترکیبی شهید رجایی در بیرون از قزوین

این نیروگاه در آزادراه قزوین به تهران ساخته شده‌است. نیروگاه برق شهید رجایی دارای دو سیکل مجزای بخار و ترکیبی می‌باشد که مجموعا ۲۰۴۰ مگاوات تولید برق دارد؛ که این میزان، ۸ درصد برق مصرفی در کشور می‌باشد. سوخت مورد استفاده در این نیروگاه مازوت و گاز طبیعی است.[۳۰]

گستره شهری

پرونده:Qazvin City.png
نقشه مجموعه شهری بزرگ قزوین

مراکز تفریحی

قزوین دارای شهربازی‌های متعدد است. که از جمله مهم تری آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:


|تصویر =
پرونده:باراجین.jpg
مقبره شهدای گمنام بوستان باراجین

مراکز درمانی

شهر قزوین دارای مراکز درمانی متعدد و چندين بیمارستان تخصصى و فوق تخصصى می باشد. از جمله بیمارستان های شهر می توان به بیمارستان بوعلی سینا، بیمارستان شهید رجایی، بیمارستان ذکریای رازی، بیمارستان کوثر(زنان و زایمان)، بیمارستان قدس(کودکان)، بیمارستان تخصصی پاستور، بیمارستان دهخدا، مرکز جراحی پارس، بیمارستان ولایت، بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی مهرگان، بیمارستان ۵۵۳ ارتش و بیمارستان روانی ۲۲ بهمن می توان اشاره کرد.[۳۱] همچنین نخستین مرکز درمان ناباروری از راه دور کشور در شهر قزوین مشغول به فعالیت می باشد که هزینه های درمان ناباروری در این مرکز نسبت به سایر مراکز بسیار پایین می باشد[۳۲]

فضای سبز

پرونده:Baghestan,Qazvin.JPG
باغستان های سنتی - جنوب شهر قزوین

به گواهی عبدی بیگ شیرازی و همچنین واعظ قزوینی ، شهر قزوین از باغستان های سرسبزی تشکیل شده بود که گرداگرد شهر را فرا می گرفت ؛ درختان انگور ، پسته و بادام که صفا و طراوتشان شهر را پر کرده و سایه سار دلکششان موجب آسودگی مردم شده بود. الگو:سخولی متاسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم می توان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستان های ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستان های سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده است . باغ تاریخی حکم آباد ( پارک ملت ) است. سبزیکار آقا جمالی و یا حکم آباد از تفرجگاه های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستان های برجای مانده می توان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده است .[۳۳]ضمنا سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است.

نمایشگاه بین المللی

الگو:نوشتار اصلی

پرونده:Qazvin internasional fair1.jpg
نمایشگاه بین المللی قزوین

نمایشگاه بین المللی قزوین فعالیت خود را از سال ۱۳۷۸ آغاز کرد. این نمایشگاه ضمن دارا بودن استانداردهای بین المللی در سطوح مختلف در دو سالن سرپوشیده به مساحت ۳۶۰۰ متر مربع احداث شده است. نمایشگاه بین المللی قزوین هم اکنون دارای سالن کنفرانس، بیش از ۲۰۰۰ متر مربع فضای مفید نمایشگاهی، نمازخانه خواهران و برادران، اتاق رادیو و پارکینگ داخلی با ظرفیت ۱۰۰۰ خودرو می‌باشد.[۳۴]

کیفیت زندگی و هزینه های شهری

به دلیل وجود شهركهاي صنعتي متعدد در اطراف قزوين و مهاجرت از سایر استانها برای یافتن شغلی مناسب و زندگی بهتر و همچنین گسترش مراكز دانشگاهی و آموزشی، شهر قزوین همواره یکی از شهرهای گران در زمینه مسکن بوده است؛ به طورى كه پس از سال۱۳۹۱ قزوین از نظر گرانی مسکن و زمین وهزينه هاى زندگى پس از تهران در جایگاه دوم کشور قرار گرفت[۳۵]

مجموعه شهری قزوین

با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری، مجموعه شهری قزوین به عنوان ششمین مجموعه شهری بزرگ کشور پس از مجموعه های تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز می باشد. این مجموعه شهری شامل شهر قزوین و شهرها، شهرک ها و نواحی شهری اطراف آن است که جمعیتی در حدود ۷۵۰-۸۰۰ هزار نفر را در خود جای داده است. وسعت این مجموعه ۱۴۲۳ کیلومتر مربع ( دو برابر مساحت شهر تهران ) است.[۳۶][۳۷]

مردم‌شناسی

زبان

الگو:نوشتار اصلی زبان رایج مردم شهر قزوین فارسی با لهجه خاص قزوینی می‌باشد.[۳۸][۳۹][۴۰]. در سفرنامه ادوارد براون به نام "یک سال در میان ایرانیان"(۱۸۸۷-۱۸۸۸) زبان غالب مردم قزوین نیز فارسی ذکر شده‌است.[۴۱]

مردم قدیمی قزوین به فارسی با لهجه و گویش ویژه قزوینی سخن می‌گویند که مبنی بر گشایشه‌گرایی در انتهای الفاظ است و به فارسی نوشتاری نزدیک است. در واقع گویش مردم این شهر گونه‌ای از پارسی اصیل و باستانی ایران است و معمولاً بدون شکستن الفاظ. گویش اصلی مردم شهر قزوین فارسی با لهجه مخصوص قزوینی است اما گویش بسیاری ازالگو:مدرک روستاهای قزوین ترکی ، تاتی و کردی است.

جامه

مردم قزوین در گذشته بر اساس موقعیت اجتماعی خود پوشش متفاوتی داشته‌اند اما امروزه زنان و مردان قزوینی دیگر به ندرت از پوشاک و لباس‌های رسمی و سنتی خود استفاده می‌کنند، لباس‌های رسمی قزوینیان در گذشته بدین شرح بوده‌است:

مردان

برای متمایز بودن افراد اعیان از قشر کم در آمد، کلاه‌های متفاوتی بر سر می‌گذاشتند، پیراهن‌ها معمولاً به رنگ سفید و ساده و دکمه یقه آن بر شانه چپ بسته می‌شد و در میان سینه چپ، از شانه تا زیر سینه، چاکی داشت. پس از آن پیراهن‌هایی با یقه‌های بلند به نام یقه «قزاقی» متداول شد و سپس یقه «ملایی» جای آن را گرفت. دیگر تن پوش مردان قزوینی «ارخالق» نام داشت که ارخالق پیراهن جلو باز بسیار بلندی بود که تا انتهای پا می‌رسید و در ناحیه کمرتنگ و دامن آن بسیار گشاد بود و در دو پهلو، دو چاک بلند تا کمر داشت. همچنین شلوار قشر کم در آمد از جنس کرباس و به رنگ آبی یا مشکی بوده‌است که کمر آن‌ها با نخ‌های پنبه‌ای سفت می‌شده و بلند و گشاد بوده‌اند، ولی افراد ثروتمند از شلوارهای دکمه دار استفاده می‌کردند. پاپوش مردان قزوین گیوه‌های به نام جوراب و آجیده بوده‌است ولی افراد اعیان از گیوه‌های مرغوب و بهتری به نام ملکی استفاده می‌کردند.

زنان

زنان قزوینی زیر پیراهن خود شلیته می‌پوشیدند. به طوری که شلیته به اندازه یک وجب و یا حتی کمتر از دامن آن‌ها بیرون می‌آمد. جنس پارچه آن اغلب ململ، چیت و کرباس بود و به شکل‌ها و رنگ‌های گوناگونی ساخته می‌شد. جوانان اغلب روی شلیته‌های خود را با نخ‌های رنگی گلدوزی می‌کردند. شلیته گلدار جوانان دارای سجاف پهن بود. برخی دیگر از شلیته‌ها به جای سجاف لیفه داشت. شلیته لیفه دار از پارچه ضخیم و سنگین مانند مخمل، ترمه، تافنه ابریشمی و.. ساخته می‌شد. معمولاً قسمت پایین شلیته را با دست دوخته و آن را به حالت تزیینی در می‌آوردند که به آن دالبر و دندان موشی می‌گفتند.

در حدود صد سال پیش در زنان اعیان از یل یا نیم تنه قزوینی استفاده می‌کردند که از پارچه ترمه با آستری از پارچه تافته کرم رنگ تهیه می‌شد. در قسمت جلوی آن، هجده دکمه فلزی پی در پی می‌دوختند. زنان در زیر شلیته‌های خود شلوارهای مشکی می‌پوشیدند، دمپای این شلوارها تنگ و بالای آن گشاد بود و آن‌ها را با بند تنبان می‌بستند.

پاپوش زنان نیز بر اساس وضعیت مالی انواع مختلفی داشته‌است. اصولا اقشار کم در آمد از گیوه‌های ظریف استفاده می‌کردند و زنان اعیان نیز از کفش‌های چرمی مدل روز استفاده می‌کردند.[۴۲]

غذاها و شیرینی‌های سنتی

پرونده:Gheame-nesar2.jpg
قیمه نثار معروف ترین غذای سنتی قزوین

استان قزوین نیز مانند سایر استان های کشور دارای انواع غذاهای سنتی است که برخی از آنها در مناسبت های ویژه و تعداد بسیاری نیز به شکل عادی در طی سال تهیه می شود.برخی از انواع غذاهای سنتی قزوین عبارتند از:قیمه نثار، شیرین پلو و کوکوی شیرین ، آش دوغ (قزوین) ، آش دندان کشه ، یتیم چه، ماش پیازو ، اشکنه ، دیماج [۴۳] و کاله‌جوش نام برد.[۴۴]

پرونده:Confections of Qazvin.jpg
مجموعه ای از شیرینی های سنتی قزوین

الگو:سخمتداول ترین شیرینی‌های استان عبارتند از:باقلوای لوزی، نان برنجی، نان نخودی، نان قندی، باقلوای پیچ،نان بادامی، نان گردویی، پادرازی، نان نازک، نان چرخی، نان چای، اتابکی،ولی عهدی، حاج کریمی[۴۵]

در قزوین انواع اقسام نان پخت می شود که شهرت بسیاری دارد؛ در بین نان های قزوین ، نان لواش تنوری که به صورت گرد و بزرگ طبخ می شود دارای کیفیت و طعم مطبوعی می باشد که موجب شهرت آن شده است .[۴۶] قاق یکی دیگر از نان های سنتی قزوین است که خشک و شیرین بوده و با چای سِرو می شود .[۴۷] از دیگر نان های سنتی قزوین می توان به شیرمال و زنجبیلی اشاره کرد ، که کم شیرین بوده و همراه با عصرانه و چای خورده می شود.

فرهنگ و هنر

قزوین پایتخت خوشنویسی ایران

پرونده:دوسالانه خوشنویسی ایران.jpg
دوسالانه خوشنویسی، کاروانسرای سعدالسلطنه
پرونده:موزه دائمی خوشنویسی.JPG
موزه دائمی خوشنویسی، کاخ چهل ستون قزوین

قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. اساتیدی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمد حسین عماد الکتاب قزوینی،میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین می‌توان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.[۴۸]

به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است. و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهل‌ستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور اساتیدی از سراسر جهان)، برگزای جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و... در این شهر به وقوع می‌پیوندد.[۴۹]

روز قزوین

پرونده:Rooz qazvin.jpg
المان روز قزوین

الگو:نوشتار اصلی ۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی است. با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده‌است. و همایش قزوین با حضور سفیرانی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند برگزار می‌شود. در این روز بازدید از موزهها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت گزار در شهر از طرف شهرداری برگزار می‌شود. نمایشگاه خوشنویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را می توان از شاخص ترین مراسم‌های روز قزوین برشمرد.[۵۰]


پنجاه بدر

الگو:نوشتار اصلی پنجاه بدر آیین سنتی و قدیمی مخصوص مردم این شهر است که به پاس بارش های بهاری ، پنجاهمین روز سال یا فصل بهار را در طبیعت سپری می کنند.

جشنواره ملی بازی و اسباب بازی

جشنواره ملی بازی و اسباب بازی به همت سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین و همه ساله همزمان با عید نوروز در قزوین برگزار می شود؛ در این جشنواره که با شعار کودکان دیروز ، امروز ، فردا کار خود را آغاز کرده است ، تولیدات اسباب بازی در گذشته و حال به نمایش گذاشته می شود . این جشنواره هر سال در محل کاروانسرای سعدالسلطنه برگزار می گردد؛ و هنرمندان عروسک ساز از سراسر کشور در آن شرکت می کنند. علاوه بر این بیش ۳۰۰ نوع اسباب بازی قدیمی توسط شهرداری قزوین جمع آوری شده که همزمان با جشنواره در موزه اسباب بازی واقع در همین مکان به نمایش گذاشته می شود . [۵۱] [۵۲] [۵۳] الگو:پاک کن

قزوین از زبان بزرگان

الگو:نستعلیق

پرونده:Aref.JPG
عارف قزوینی

الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر

الگو:نستعلیق

الگو:پاک کن

مشاهیر قزوین

الگو:همچنین

پرونده:Dehkhoda javan.jpg
علامه علی اکبر دهخدا
پرونده:Mohammad Ghazvini.jpg
علامه محمد قزوینی

خطه قزوین تا کنون مهد پرورش بزرگان علم و ادب و خوشنویسی بسیار بوده که با خلق آثار و اقدامات ارزشمند خود گام موثری در پیشبرد فرهنگ ایران داشته اند. بزرگانی همچون علامه علی‌اکبر دهخدا ،عارف قزوینی ،عبید زاکانی ،حمدالله مستوفی ،میرعماد حسنی قزوینی ،نسیم شمال ،محمد قزوینی ،عمادالکتاب،عبدالمجید طالقانی ،شهید عباس بابایی،محمدعلی رجایی ،زکریای قزوینی ،غلامحسین لطفی ، منوچهر نوذری، قمرالملوک وزیری ،ابوالحسن اقبال‌آذر، جواد مجابی، محمد دبیرسیاقی ، بهاالدین خرمشاهی و بسیاری دیگر که با اقدامات خود فرهنگ ایران را تعالی بخشیدند . [۵۴] الگو:پاک کن

آداب و رسوم

از آیین‌ها و جشن‌های ایرانی و رایج درگستره جشن نوروز، نوروز خوانی، چهارشنبه سوری، سیزده بدر، جشن انار، جشن فندق، جشن تیرگان، پنجاه بدر، کوسه گلین، چمچه خاتون و... را نام برد. همچنین بازی‌های «چوب جنگ»، «کشتی پهلو به پهلو» و «الک دولک» از بازی‌های مرسومگستره به شمار می‌روند.وبازی کله کله که یک بازی جایی در رودبار شهرستان می‌باشد ودر روز سیزده بدر بازی می‌کنند

  • پنجاه بدر
  • سوم امام
  • تعزیه

صنایع دستی

الگو:نوشتار اصلی و الگو:نوشتار اصلی از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین می‌توان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتون دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود. همچنین در موسیقی، این شهر نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و را به دیار ایران زمین هدیه کرده‌است.

پرونده:Qazvin carpet.jpg
فرش اصیل قزوین - بافته شده در کارخانه اعتماد - سال بافته شدن قبل از 1305 هجری قمری

خوشنویسی

الگو:نوشتار اصلی

پرونده:Miremad-1.jpg
نمونه‌ای از خط میرعماد بزرگترین نستعلیق نویس همه اعصار

قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. اساتیدی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمد حسین عماد الکتاب قزوینی،میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین می‌توان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.[۵۵]

به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران لقب داده شده‌است. و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهل‌ستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور اساتیدی از سراسر جهان)، برگزای جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و... در این شهر به وقوع می‌پیوندد.[۵۶]

موسیقی

الگو:نوشتار اصلی

پرونده:Qazvin harp.JPG
چنگ قزوین - متعلق به دوره صفوی - موزه مردمشناسی حمام قجر

موسیقی رایج در شهر قزوین تفاوت چندانی با موسیقی دستگاهی ایران ندارد. در گذشته، این آوازها و دستگاه‌ها در مکتب‌های متفاوت از جمله «مکتب خراسان»، «مکتب تهران» و... اجرا می‌شد. در آن زمان، مکتب دیگری تحت عنوان «مکتب قزوین» وجود داشت که امروزه فراموش شده است. این مکتب تا اواخر دوران قاجاریه رایج بود.

نگارگری مکتب قزوین

پرونده:Bilquis.jpg
ملکه صبا، نمونه‌ای از نگارگری مکتب قزوین

الگو:نوشتار اصلی مکتب قزوین از مکاتب دیگر نگارگری جدا بوده و سبک و سیاق مختص خود را دارد، از ویژگی‌های این مکتب می‌توان به ترسیم اندام ظریف جوانان، درویشان و کشاورزان و نیز ترسیم چهره‌ها به صورت سه رخ اشاره کرد؛ به گونه‌ای که ترسیم چهره‌ها به صورت تمام رخ ابداً در کار نقاشان سبک قزوین دیده نمی‌شود و نیز هیچ انسانی از پشت سر تصویر نشده‌است. سوژه‌ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس‌های فاخر در نگارگری‌ها دیده نمی‌شود و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره‌ها ندارد. الگو:سخاز آثار فاخر این مکتب می‌توان به معراج رسول (۹۶۵ ه. ق)، هفت اورنگ جامی و شاهنامه قوام ابن محمد شیرازی اشاره کرد. و نیز از جمله مشاهیر نگارگری در قزوین باید، استاد محمد قزوینی، صادق بیگ افشار، مولانا میرمصور، مولانا شیخ محمد، کاوس نقاش، عبدالحمید نقاش و رضا طالقانی ملقب به ضیع همایون را نام برد.[۵۷]

فرهنگسراها و کتابخانه‌ها

قزوین دارای فرهنگسرا و خانه‌های فرهنگی زیادی است که از جمله شاخص‌ترین آن‌ها می‌توان به فرهنگسرای شهید رجایی (تاسیس ۱۳۷۹)، فرهنگسرای بانو زهرا،[۵۸] خانه فرهنگ میرداماد، خانه فرهنگ محمدیه، خانه فرهنگ نواب صفوی و خانه فرهنگ پردیس اشاره کرد.[۵۹]

کتابخانه امام خمینی قزوین: این کتابخانه دارای ۱۸٫۰۰۰ جلد نسک است و در شهریور ماه سال ۱۳۷۸ ساخته شد. همچنین این نسکخانه دارای سالن انتظار و سالن اجتماعات و بخشی با نام تازه‌های کتاب است که درآن جدیدترین کتاب‌های چاپ شده به مدت دو هفته در معرض دید علاقمندان قرار می‌گیرد.

کتابخانه عارف قزوینی: این کتابخانه در سال ۱۳۵۶ تاسیس شد و بیش از ۲۱٫۰۰۰ هزار جلد کتاب در موضوعات و عننخستن مختلف داراست و علاوه بر کتابخانه دارای سالن اجتماعات و نگارخانه‌ای به همین نام نیز هست.

کتابخانه علامه رفیعی: کهن‌ترین کتابخانه قزوین که در سال ۱۳۴۲ بنا شده و به نام کتابخانه مادر و مرجع دیگر کتابخانه‌های شهر شامل ۴۲٫۰۰۰ جلد کتاب است.[۶۰]

سینماها

الگو:نوشتار اصلی شهر قزوین به علت داشتن سینمای تابستانه در گراند هتل و نیز داشتن مهمانخانه سلطنتی از اولین شهرهای ایران است که فیلم در آن اکران شده است. بر اساس گفته تاریخ شناسان نخستین بار در سال ۱۳۰۷ در قزوین فیلم به نمایش در آمده است بعد از آن هم به سال ۱۳۰۸ مقابل مهمانخانه بزرگ قزوین. در این سال همچنین در مهمانخانه هتل پارس (معروف سینما مایاک) فیلم به روی پرده می‌رفت. در مدرسه ارامنه نیز گاهی فیلم نشان داده می‌شد که این محل را سینما پاته ذکر کرده اند. در سال ۱۳۱۰ اولین سالن سینما در قزوین در کنار گراند هتل بنام سینما تابستانه ایران ساخته شده است.[۶۱]

اقتصاد و صنعت

سابقه فعالیت اولین واحدهای صنعتی در قزوین به عصر صفوی باز می‌گردد؛ در دوره معاصر نیز با ساخته شدن اولین شهر صنعتی کشور (البرز) در سال ۱۳۴۶، قزوین جایگاه ویژه‌ای در بخش صنعتی کشور پیدا کرد.[۶۲] در حال حاضر استان قزوین با دارا بودن ۸ شهرک صنعتی به نام‌های البرز، لیا، کاسپین، آبیک، حیدریه، آراسنج، خرمدشت، حکیمیه،[۶۳] و دو شهرک در حال احداث به نام‌های قزوین۲ و شال و نیز ۳ ناحیه صنعتی به نام‌های نیکوییه، الموت و بویین زهرا،[۶۴] ضمن فعالیت بیش از ۸۰۰ شرکت صنعتی،[۶۵] این استان از قطب‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود. استان قزوين از نظر توسعه يافتگي صنعتي رتبه دوم را در سطح كشور دارد[۶۶]،همچنین بر اساس داده های مرکز آمار از نظر تعداد واحدهای صنعتی فعال در جایگاه چهارم کشور قرار گرفته است.[۶۷] الگو:سخاز جمله شاخص ترین واحدهای صنعتی در سطح قزوین می‌توان به تولی پرس، مهرام، سپهر الکتریک، کاچیران،[۶۸] لوازم خانگی پارس، شیشه لیا، آبگینه، آپاداناسرام، سرامیک البرز، کاشی پارس، واحدهای صنعتی هفت الماس، فولاد البرز، فولاد قزوین، فولاد تاکستان و شیشه قزوین اشاره کرد.[۶۹]

بورس

بورس منطقه‌ای استان قزوین از سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز کرده و هم اکنون دارای ۱۶ کارگزاری فعال می‌باشد.[۷۰]

آموزش

استان قزوین با دارا بودن ۷۷٫۶۷% سواد در بین ۳۰ استان کشور از نظر سطح سواد در رتبه هفتم قرار دارد. و دراین استان شهر قزوین با داشتن بیشترین جمعیت، بیشترین میزان با سوادی را در خود جای داده‌است.[۷۱]

آموزش و پرورش

استان قزوین دارای ۲٫۲۰۹ مدرسه، در سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه می‌باشد.[۷۲] شهر قزوین خود دارای دو منطقه آموزش و پرورش است.[۷۳] اولین مدرسه به سبک نوین در قزوین، مدرسه امید می‌باشد که در سال ۱۲۸۳ در شرق بنای عالی قاپو ساخته شد.

آموزش عالی

در حال حاضر جمعيت دانشجو در استان قزوين بيش از ۱۵۰‌هزار نفر است [۷۴] که بیشتر این دانشجویان در شهر قزوین و حومه آن مشغول به تحصیل می باشند. قزوین دارای چندین دانشگاه و تعداد زیادی موسسه آموزش عالی و غیر انتفاعی می باشد. از جمله مهمترین مراکز آموزش عالی این شهر، دانشگاه آزاد قزوین ،دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین،دانشگاه پیام نور مرکز قزوین، دانشکده فنی شهید بابایی، مرکز تربیت معلم شهید رجایی، موسسه آموزش عالی رجا، موسسه آموزش عالی غزالی و ..... می باشند. دانشگاه آزاد قزوین همچنین دانشگاه بین المللی امام خمینی ، از مراکز مهم آموزش عالی در کشور می باشند، که دارای امکانات بسیاری می باشند و دستاوردهای بسیاری را در سطح ملی و بین المللی کسب کرده اند.

آموزش دینی

ترابری

الگو:نوشتار اصلی

راه‌های ارتباطی

پرونده:Khiaban sepah qazvin.JPG
خیابان سپه، اولین خیابان ایران

شهر قزوین همواره در توسعه معابر پیشگام بوده است، به طوری که اولین خیابان ایران به نام خیابان سپه در زمان شاه طهماسب صفوی در مقابل دارالسلطنه و بنای عالی قاپو احداث گردید که تا مسجد جامع امتداد داشت. در دوره ناصری، سعدالسلطنه حاکم وقت، خیابان سپه را تا خیابان تهران قدیم امتداد داد و با رسیدن خط راه آهن به شهر بخشی از بنای کاروانسرای سعدالسلطنه را تخریب شد و این خیابان را تا ایستگاه راه آهن در جنوب شهر امتداد یافت.[۷۵]

پل ها و تقاطع ها

به منظور روانسازی ترافیک سنگین مرکز شهر و بهبود عبور و مرور شهری و پاسخگویی به نیاز مردم 46 تقاطع غیر هم سطح برای شهر پیش بینی شده که بتدریج آماده بهره برداری می شوند.[۷۶] تا کنون 12 پل و تقاطع غیر هم سطح در قزوین اجرایی شده است[۷۷] که از مهمترین آنها می توان به تقاطع غیر هم سطح شهید رجایی، پل کابلی امام علی(ع)، تقاطع غیر هم سطح نصر و سرداران اشاره کرد.

راه‌آهن

اولین خط راه‌آهن در ۱۸ اسفندماه ۱۳۱۸ به قزوین رسید و در ۲۷ همان ماه مورد بهره‌برداری قرار گرفت.[۷۸]

فرودگاه

شهر قزوین دارای یک فرودگاه مخصوص هواپیماهای سبک و خدمات وی‍ژه مانند تفریح و آموزش می‌باشد. شهرداری قزوین در راستای توسعه خطوط حمل و نقل این شهر، فرودگاه قزوین را خریداری کرده است. و در صدد است تا در راستای توسعه گردشگری این شهر ، فرودگاه فوق را توسعه داده و به فرودگاه مسافربری تبدیل نماید. در حال حاضر پرواز هواپیما های کوچک مسافربری ( مانند : فوکر ۱۰۰ ) در این فرودگاه امکان پذیر می باشد.[۷۹]

ترمینال

پرونده:ترمینال مسافربری قزوین.JPG
نمایی از ترمینال آزادگان

اولین ترمینال مسافربری قزوین در سال ۱۳۲۰ خورشیدی با نام سـرای غیـاث نظام تأسیس شد که بعدها به گاراژ «تهران‌سیر» معروف گـردید. این گاراژ قدیمی‌ترین گاراژ شهر بوده است. پس از آن ۴ دفتر مسافربری به نام‌های دفتر ایـران‌غرب، قزوین‌تـور، تهـران‌سیر و دفتر طهماسبی در قزوین تأسیس شد که وظیفه جابجایی مسافران را بر عهده داشتند. بعد از انقلاب دو دفتر طهماسبی و تهران سیر به ترمینال شهرداری واقع در میدان ولی‌عصر منتقل شدند و در مهرماه ۱۳۷۸ سازمان پایانه‌های مسافربری شهرداری قزوین تأسیس گردید.[۸۰]در حال حاضر شهر قزوین دارای دو ترمینال مسافربری در محورهای شرق و غرب می‌باشد. ترمینال آزادگان با مساحت ۲۷٫۹۶۶ مترمربع در محور شرق قرار دارد و ترمینال غرب قزوین به مساحت ۸٫۳۲۸ مترمربع در محور غرب فعالیت می‌کند.[۸۱]

اتوبوس‌رانی

سازمان اتوبوس‌رانی قزوین دارای سه بخش کلی سیستم اداری، توقف‌گاه و تعمیرگاه واقع در چهارراه ولی‌عصر و توقف‌گاه شهید‌رجایی است و روزانه ۱۶۵ هزار نفر توسط اتوبوس‌ها و ۱۳۰٫۰۰۰ نفر توسط مینی‌بوس‌های این سازمان در سطح شهر قزوین و حومه جابجا می‌شوند. همچنین در حال حاضر ۲۰ خط اتوبوس تحت پوشش سازمان اتوبوسرانی قزوین مشغول ارائه خدمات هستند که از این تعداد، ۱۵ خط درون شهری و ۵ خط نیز از مبدا شهر قزوین به شهرهای محمدیه، صنعتی و الوند، اقبالیه، محمودآباد، چوبیندر رفت و آمد می‌کنند. سازمان اتوبوس‌رانی قزوین در بحث بهره‌وری و فنی، استفاده بهینه و کامل از اتوبوس‌ها و امکانات، برنامه‌ریزی و ارائه خدمات مطلوب به شهروندان در سال ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ خورشیدی مقام اول را در کشور کسب کرد.[۸۲]

تاکسی‌رانی

سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسی‌رانی قزوین در شهریور ماه سال ۱۳۷۶ تشکیل شد. وظیفه این سازمان ساماندهی و کنترل تاکسی‌های شهر است.[۸۳]در حال حاضر بیش از 6000 تاکسی به مردم شهر قزوین خدمات ارائه می دهند.

دوچرخه

مردم قزوین از دیرباز دوچرخه را به عنوان وسیله حمل و نقل استفاده می کردند ، به طوری که اولین گواهینامه دوچرخه سواری در سال ۱۳۴۳ در این شهر صادر شد. هم چنین بر اساس پژوهش های انجام شده توسط وزارت کشور شهر قزوین به لحاظ شبکه معابر و شیب طولی خیابان ها برای دوچرخه سواری مناسب است. به همین دلیل شهرداری قزوین در حال ساخت دستگاه مکانیزه کرایه دوچرخه در سطح شهر می باشد.تا کنون شهرداری بیش از 50کیلومتر مسیر مخصوص دوچرخه سواری در سطح شهر ایجاد کرده است.

مترو

مترو قزوین به تهران در امتداد مترو تهران به کرج و هشتگرد قرار دارد. طول کل این خط از هشتگرد تا قزوین حدود ۷۰ کیلومتر بوده و در شهر های نظر آباد ، آبیک ، شهرک صنعتی کاسپین ، محمدیه و قزوین ایستگاه خواهد داشت . محل عبور مترو ضلع شمالی آزادراه خواهد بود . زیر سازی های پیش بینی شده برای این پروژه سرعت ۲۰۰ کیلومتر بوده ولی به علت ضریب اطمینان قطار ها با سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت حرکت خواهند کرد. اعتبار کل پروژه ۵۰۰ میلیارد تومان است و یک شرکت چینی مسئول احداث آن می باشد. تا کنون ۲۰ میلیارد تومان به مطالعه و برنامه‌ریزی این خط از مترو هزینه شده و عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۹۲ آغاز می شود. مدت انجام پروژه ۵ سال بوده و پیش بینی می شود در سال ۹۶ به بهره برداری برسد. [۸۴]

تراموا

ایجاد خط تراموا جهت کنترل ترافیک در محدوده‌ی خیابان امام خمینی به عنوان هسته‌ی مرکزی و تجاری شهر قزوین از برنامه‌های حوزه ترافیک شهرداری است.[۸۵]

اتوبوس تندرو

به منظور رفاه حال شهروندان و افزایش استفاده از اتوبوس در حمل ونقل عمومی برای آینده شهر سه خط BRT پیش بینی شده است که یک خط BRT از سبزه میدان به سمت شمال شهر تا اسماعیل آباد، یک خط دیگر از جنوب شرقی از مقابل ترمینال مرکزی آغاز شده و تا مینودر و کوثر است و خط BRT دیگر نیز از قسمت جنوب غربی و از میدان دفاع مقدس، خیابان شهید بابایی و متصل به دانشگاه آزاد می شود. [۸۶]

رسانه‌ها

الگو:نوشتار اصلی

پرونده:Seda va sima qazvin.JPG
صدا و سیمای مرکز قزوین

صدا

اولین فعالیت رادیویی در قزوین به سال‌های ۴۸ـ ۱۳۴۷ باز می‌گردد. این رادیو با نام (پیکار با بی‌سوادی) توسط ارتش یا اداره اطلاعات وقت، نصب و راه‌اندازی شد که روزانه ۲ ساعت برنامه پخش می‌کرد و گلچینی بود از صحبت‌های شخصیت‌های اهل مطالعه و متدین شهر قزوین. بعد از ۲ سال فعالیت‌های آن به دلایل نامعلومی تعطیل شد و تا سال ۱۳۷۶ که رادیو محلی قزوین راه‌اندازی شد، این رادیو از برنامه‌های جعبه جادویی زنجان و تهران استفاده می‌کرد. به دنبال تصویب لایحه استان‌شدن قزوین از سوی مجلس شورای اسلامی (سال ۱۳۷۵)، در شهریور ۱۳۷۶ اداره کل صدا و سیمای مرکز قزوین فعالیت اداری خود را آغاز کرد و طی یک برنامه زمان‌بندی‌شده در ۱۳ آذر ۷۶، رادیوشهری قزوین روی موج FM ردیف ۵/۱۰۳ مگاهرتز با تولید و پخش روزانه حدود ۳ ساعت برنامه فعالیت رادیویی خود را آغاز کرد. در ۲۸ آذر ۸۱ شبکه استانی صدا با پخش روزانه ۱۲ ساعت برنامه از اذان صبح تا ساعت ۱۹، آغاز به کار کرد.

سیما

اولين فعاليت سيما در قزوين مربوط به راه‌اندازي فرستنده تلويزيوني مرادتپه در نوروز ۱۳۵۶ است. اين فرستنده برنامه‌هاي شبكه يك و ۲ سيما را براي شهرهاي قزوين، تاكستان، آبيك و بوئين‌زهرا تحت پوشش قرار مي‌داد. در ادامه اين فعاليت‌ها در سال ۱۳۶۰ با شروع به كار دفتر خبري قزوين، فصل جديدي در انعكاس اخبار و وقايع شهر قزوين و مناطق اطراف آغاز شد. اين دفتر انعكاس اخبار و وقايع شهرهاي كرج، قزوين و تاكستان را به عهده داشت تا اينكه كرج از محدوده فعاليت خبري قزوين جدا شد. در سال ۱۳۷۵ لايحه تاسيس استان قزوين در مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و در شهريور ۱۳۷۶ با صدور حكمي از سوي آقاي لاريجاني، آقاي محمدحسين پيله‌وري به عنوان اولين مديركل صدا و سيماي مركز قزوين فعاليت خود را آغاز كرد. در ۲۶ فروردين ۱۳۷۸ استوديوي دومنظوره پخش سيما و توليد صدا، فرستنده پرقدرت تلويزيوني شهيدبابايي (مرادتپه) و ساختمان اداري و مالي مركز به مرحله بهره‌برداري رسيدند و روزانه به مدت ۱۵ دقيقه خبر سيماي استان پخش شد. در ۲۸ آذر ۱۳۸۱ شبكه محلي سيما كه در روزهاي جمعه از ساعت ۸ تا ۱۴ برنامه داشت، آغاز به كار كرد و مورد بهره‌برداري قرار گرفت.

همچنين همزمان با سفر رهبر معظم انقلاب به استان قزوين در ۲۵/۹/۸۲ هزينه راه‌اندازي شبكه استاني سيماي مركز قزوين در طرح‌ها و پروژه‌هاي مصوب سفر قرار گرفت و از ۱۰/۲/۸۳ عمليات اجرايي آن شروع شد و در ۱۳/۱۲/۸۴ همزمان با ولادت امام محمد باقر(ع) شبكه استاني سيماي مركز قزوين آغاز به كار كرد.[۸۷]

نشریه‌ها

  • هفته نامه مینودر [۸۸]
  • روزنامه ولایت قزوین [۸۹]

گردشگری

جاذبه های تاریخی

مجموعه باغ صفوی

الگو:نوشتار اصلی مجموعه دولتخانه صفوی در مرکز شهر قزوین با مساحتی بالغ بر ۶ هکتار واقع شده است، دولتخانه صفوی و یا باغ فرهنگی قزوین از ساختمان عالی‌قاپو در شمال خیابان سپه آغاز شده و در انتها به محوطه عمارت چهلستون اتصال می‌یابد و در طول مسیر خود با گذشتن از چندین حیاط و محوطه باز، امکان بازدید از آثار و بقایای به‌جا مانده از دوره‌های مختلف (صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه) همانند سردر عالی‌قاپو، باغ حیاط عالی‌قاپو، عمارت شهربانی، شترخان، گراند هتل قزوین، سینما گراندهتل ، پیغمبریه ، کاخ چهل‌ستون قزوین و موزه قزوین را فراهم می کند .[۹۰] هم اکنون این مجموعه در حال بازسازی بر اساس شواهد تاریخی و باغستان های سنتی قزوین است .نقشه باغستان زمان شاه تهماسب (معروف به باغ سعادت )از روی ابیات شاعر برجسته همان عصر عبدی بیگ شیرازی تبیین شده است . الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر

  • Chehelsutun.jpg

    عمارت چهلستون قزوین،موزه خوشنوسی؛ تنها کاخ باقی مانده از دوره شاه تهماسب

  • Aali ghapoo qazvin.jpg

    سر درب عالی قاپو؛ ورودیه عمارت های زمان صفوی در قزوین

  • Shahrbani.jpg

    عمارت شهربانی؛ مربوط به دوره قاجار

  • Madresey omid.jpg

    مدرسه امید؛ اولین مدرسه آموزش نوین در قزوین

عمارت ها

قزوین به علت پایتختی در دوره صفویه و نیز حضور شاهزادگان و امیران در دوره های مختلف تاریخی دارای عمارت ها و کاخ های متعددی است. معروف ترین عمارت موجود در قزوین کاخ چهلستون می باشد که تنها کاخ بر جای مانده از کاخ های موجود زمان صفوی می باشد؛این کاخ در اصل اروشی خانه و محل پذیرایی از میهمانان پادشاه بوده است. [۹۱] از دیگر عمارت های موجود در قزوین باید به عمارت شهرداری اولین شهرداری ایران به سال ۱۳۰۶ اشاره کرد که توسط روس ها ساخته شده است .[۹۲] عمارت باغ سپهدار[۹۳] ، موزه کشاورزی کنونی [۹۴] ، عمارت سردار مفخم [۹۵] یا خانه فرهنگ امیر کبیر ، عمارت شهربانی و میمون‌قلعه که از کاخ های سلطنتی آل بویه است را می توان از شاخص ترین کاخ ها و عمارات موجود در قزوین دانست.

  • Emarat sardar mofakham.JPG

    عمارت سردار مفخم؛ خانه فرهنگ امیر کبیر

  • عمارت باغ سپهدار.JPG

    عمارت باغ سپهدار ؛ موزه کشاورزی

  • Qazvin-shahrbany.JPG

    عمارت شهربانی

  • Chehel Sotun Qazvin.jpg

    عمارت چهل‌ستون

خانه های تاریخی

دروازه‌های شهر

الگو:نوشتار اصلی شهر قزوین در گذشته هشت دروازه داشت که به نام‌های دروازه رشت، دروازه باغ‌شاه، دروازه درب کوشک، دروازه تبریز، دروازه تهران قدیم، دروازه شیخ‌آباد، دروازه امام‌زاده حسین و دروازه خندقبار معروف بودند. امروزه از آن میان، تنها دو دروازه درب کوشک و تهران باقی مانده‌اند.[۹۶]

گرمابه ها

پرونده:Hammame qajar.JPG
حمام قجر، موزه مردم شناسی قزوین

گرمابه های بسیاری در قزوین موجود است که از میان آن ها می توان حمام رضوی ،حمام قجر ،حمام دودر ،حمام سیدیان ،حمام میرزا کریم،حمام حاجی محمد رحیم( صفا )،حمام بلور ،حمام راه ری ،حمام داروغه ،حمام آخوند قزوین ،حمام پیر حصار،حمام بایندر کوچه ،حمام قوشه،حمام سعدیه،حمام حاج بیگلر و … را نام برد که همگی آن ها با معماری و تزیینات متفاوت و ارزشمند از نقاط دیدنی شهر قزوین محسوب می شوند .[۹۷]

آب انبار ها

قزوين را بايد به يك اعتبار،شهر آب انبارها بدانيم . ساخت و وقف بيش از يكصد بناي ويژه و پر هزينه براي انباشت و ذخيره آب در شهري كه از دير باز به كم آبي شهره بوده – افزون بر هزاران واحد آب انبار خانگي – نشان از همت بلند مردم نيكو كار قزوين دارد . زمان آبگيري آنها – كه معمولا در چله زمستان صورت مي گرفت – علاوه بر رعايت بهداشت در حد ممكن ، بهره برداران را از مصرف يخ در تابستان بي نياز مي كرد.[۹۷] آب انبار های بسیاری در قزوین موجود است که از میان آن ها می توان به آب انبار حکیم،آب انبار زنانه بازار،آب انبار سردار کوچک،آب انبار سردار بزرگ،آب انبار حاج کاظم ،آب انبار مسجد جامع (خیابان)،آب انبار ملاوردی خان ، آب انبار آقا ، آب انبار حکیم ، آب انبار شیشه گر ، آب انبار پنجه علی ، آب انبار حاج کریم ، آب انبار حاجی بابا ، آب انبار زرگره کوچه و ... اشاره کرد.

بازارها و سرا ها

کاروان‌سرای سعدالسلطنه با مساحت ۲۶ هزار متر مربع از کامل ترین و وسیع ترین سرا های سنتی ایران محسوب می شود. این بنای تاریخی در مجموعه بازار تاریخی قزوین قرار گرفته است و در دوره ناصر الدین شاه قاجار و به دستور باقر خان سعدالسلطنه ( سعدیه ) بنا شده است . در کتیبه این بنا ذکر شده "خدایگان کرم سعدالسلطنه عادل، بنا نهاد به قزوین سرای سعدیه " . این کاروان سرا به صورت چهار ضلعی ساخته شده و چهار ایوان در چهار ضلع حیاط دار آن که طاق نمای ایوان ها دارای آجرکاری و سقف داخلی ایوان ها دارای تزیین و مقرنس کاری است. این کاروان سرا یاد آور رونق نسبی تجارت بخش خصوصی ایران در عهد قاجاریه با اروپا از طریق روسیه می باشد؛ و با توجه به وسعت این کاروانسرا یکی از مهم ترین مراکز تجاری در زمان قاجار و محل تبادل کالا های تجار در داخل کشور بوده است . ورودی اصلی کاروانسرای سعدالسلطنه در خیابان امام خمینی(ره) قزوین دارای هشتی زیبایی در ورودی بنا بوده،که خیابان را به حیاط اصلی مجموعه متصل می کند . این مجموعه ارزشمند در ردیف ۳۸ بنا های منتخب میراث فرهنگی کشور جای گرفته است. مهم ترین و با ارزش ترین بخش های این کاروانسرا عبارتند از : سرای نگارالسلطنه،سرای سعدیه، چهارسوق بزرگ و کوچک ، حیاط قهرمانی ،راسته وزیر ، سرای بهشتی و شتر خان . متن اصلی مقاله از هفته نامه هتلداری و صنایع وابسته اخذ شده است.[۹۸]

  • چهارسوق.JPG

    چهارسوق کوچک

  • قیصریه.JPG

    سرای قیصریه

  • سرای وزیر.jpg

    سرای وزیر

مدرسه ها

آرامگاه ها

کلیساها

پرونده:Kantur Church Qazvin.jpg
نمایی از کلیسای کانتور

جاذبه های طبیعی

جاذبه‌های مذهبی

پرونده:Peighambariyeh Qazvin.jpg
پیغمبریه آرامگاه چهار تن از پیامبران خدا[۹۹]
پرونده:Qazvin - Emamzadeh-ye Hossein.jpg
امامزاده شاهزاده حسین فرزند امام رضا (ع)[۱۰۰]

قزوین محل دفن امام‌زادگان بسیاری است، که امروز زیارتگاه شیعیان است. گفته شده امامزاده شاهزاده حسین(ع) فرزند دو ساله امام رضا (ع) بود که در سفر ایشان از مرو هنگام عبور از قزوین، در این شهر درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد. در زمان صفوی زینب بیگم دختر شاه تهماسب صفوی بنای باشکوهی برای شاهزاده حسین ساخت که تا امروز پا بر جاست. سلسله صفوی علاوه بر ساخت بنا بر مزار قدیمی شاهزاده حسین، مزار آمنه خاتون، حلیمه خاتون و نیز بقعه پیغمبریه معروف به چهار انبیاء، مزار چهار تن از پیامبران به نام‌های سلام، سلوم، سلوهی و القیا را ساخت که امروز نیز زیارتگاه مردم است. از دیگر امام زاده‌های قزوین می‌توان به امامزاده اباذر،امامزاده اسماعیل،امامزاده علی قزوین، امامزاده سلطان سید محمد و امامزاده باراچین اشاره کرد.[۱۰۱]

پرونده:Masjed-alnabi-qazvin.jpg
نمایی از رواق بیرونی مسجد النبی قزوین
پرونده:Qazvin - Masjid-e Jomeh - gate.jpg
نمایی از سردرب ورودی مسجد جامع قزوین

مسجدهای تاریخی قزوین

  • مسجد جامع قزوین که بر روی بقایای آتشکده بنا شده است یکی از زیباترین مساجد موجود با طاق هارونی، ایوان سلجوقی و معماری صفوی.

مسجد النبی، مسجد حیدریه، مسجد پنجه علی، سنجیده مسجد، مسجد سوخته چنار(که آرامگاه داودبن سلیمان غازی از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده است)، مسجد آقامیرعبدالصمد، مسجد آقا معصوم، مسجد شهید(که محراب شبستان زیرین آن محل ضربت خوردن شهید ثالث است)، مسجد خواجه شهدا، مسجد سبز، مسجد محمدیه، مسجدلله (لعل)، مسجد راه چمن، مسجد احمدیه، مسجد مقبره.[۱۰۲]

موزه ها و نگارخانه ها

قزوین با توجه به تاریخی بودن و پایتخت بودن قزوین در زمان صفویه دارای موزه ها و نگارخانه های متعددی می باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد: الگو:موزه‌های قزوین

هتل ها و مراکز اقامتی

  • هتل مرمر
  • هتل البرز
  • هتل ایران
  • هتل ورزش
  • هتل میرعماد
  • هتل ایرانیان

ورزش

الگو:نوشتار اصلی

پرونده:Azadegan qazvin stadium.JPG
ورزشگاه سردار آزادگان قزوین

مراکز ورزشی

ورزشگاه سردار آزادگان قزوین در زمینی به وسعت ۷۰ هکتار ساخته شده و قرار است در مرحله دوم، یک سالن ورزشی به ظرفیت هزار نفر، یک سالن سرپوشیده و پیست دو و میدانی هم به آن اضافه شود. همچنین ساخت استخر، سالن چند منظوره، زمینهای تنیس، زمین سوارکاری، زمین اسکیت و دریاچه قایقرانی در مراحل بعدی ساخت این مجموعه ورزشی پیش بینی شده است.[۱۰۳]

رخدادهای بین المللی

شهرهای خواهرخوانده

پرونده:SA Blue Mosque.jpg
ایالات سلانگور مالزی یکی از خواهرخوانده‌های قزوین

قزوین با توجه جاذبه های تاریخی و طبیعی ، منابع طبیعی و توانایی بالقوه تولیدی با توجه به شرکت های صنعتی موجود، با شهر های زیر دارای پیوند خواهر خواندگی است.

تاریخ   شهر خواهر
۲۰۱۱ الگو:پرچمک سلانگور، مالزی[۱۰۴]
۲۰۱۱ الگو:پرچمک بیشکک، قرقیزستان[۱۰۵]
۲۰۱۲ الگو:پرچمک چوواش، روسیه[۱۰۶]
۲۰۱۳ الگو:پرچمک غازی عینتاب، ترکیه[۱۰۷]
۲۰۱۳ الگو:پرچمک بعلبک، لبنان[۱۰۸]
۲۰۱۴ الگو:پرچمک هایکو، چین[۱۰۹]
۲۰۱۴ الگو:پرچمک آلتو آلتنجو، پرتغال[۱۱۰]
۲۰۱۴ الگو:پرچمک ايروان، ارمنستان[۱۱۱]

الگو:-

جستارهای وابسته

پانویس

الگو:پانویس

منابع

فارسی

پیوند به بیرون

الگو:ویکی‌سفر الگو:ویکی‌انبار-رده

اخبار قزوین
مراکز شهری
نقشه‌شهر
تصاویر شهر

الگو:موضوعات قزوین

الگو:جعبه‌های گشتن
  1. ↑ http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA+%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86&SSOReturnPage=Check&Rand=0
  2. ↑ http://www.irna.ir/fa/News/173964/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7/%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%9B_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
  3. ↑ موقعیت جغرافیایی شهر قزوین، تقسیمات اداری و سیاسی - پورتال شهر قزوین
  4. ↑ الگو:یادکرد خبر
  5. ↑ الگو:یادکرد وب
  6. ↑ پورتال شهر قزوین، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
  7. ↑ پورتال شهر قزوین، زبان‌های رایج قزوین
  8. ↑ پیشینه فرهنگی قزوین
  9. ↑ تاریخچه قزوین
  10. ↑ خیابان سپه قزوین در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد، فارس
  11. ↑ سایت خبری وزارت نیرو - آب انبار سردار" قزوین بزرگترین آب انبار تک گنبدی در ایران
  12. ↑ http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86
  13. ↑ صفویان
  14. ↑ الگو:یادکرد
  15. ↑ باغ سعادت آباد قزوین (بر اساس منظومه های عبدی بیگ نویدی شیراز)
  16. ↑ نگاه جهانی به پایتخت صفوی
  17. ↑ الگو:یادکرد کتاب
  18. ↑ http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86
  19. ↑ الگو:یادکرد وب
  20. ↑ الگو:یادکرد وب
  21. ↑ http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86
  22. ↑ فهرست نمایندگان شورای شهر قزوین
  23. ↑ مسئولیت‌های شورای شهر قزوین
  24. ↑ مسئولیت‌های شورای شهر قزوین
  25. ↑ شهرداری شهر قزوین، فهرست شهرداران از آغاز
  26. ↑ شهرداری شهر قزوین، فهرست شهرداران از ابتدا
  27. ↑ شهرداری شهر قزوین، تاریخچه شهرداری
  28. ↑ شهرداری شهر قزوین، صفحه معارفه شهردار کنونی ارجاع شده به عنوان منبع در سال ۸۷
  29. ↑ الگو:یادکرد وب
  30. ↑ الگو:یادکرد وب
  31. ↑ الگو:یادکرد وب
  32. ↑ http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920524000688
  33. ↑ بوستان های شهری
  34. ↑ شرکت نمایشگاه‌های بین المللی استان قزوین
  35. ↑ الگو:یادکرد وب
  36. ↑ الگو:یادکرد وب
  37. ↑ الگو:یادکرد وب
  38. ↑ خطای یادکرد: برچسب [۱۱۲]
برگرفته از «http://www.wikiferaq.org/index.php?title=قزوین&oldid=843»