در حال ویرایش امام خمینی
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
'''سید روح الله موسوی خمینی''' (۱۲۸۱ -۱۳۶۸ ش) مشهور به '''امام خمینی''' ، رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، از بزرگترین مراجع تقلید[[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری. | '''سید روح الله موسوی خمینی''' (۱۲۸۱ -۱۳۶۸ ش) مشهور به '''امام خمینی''' ، رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، از بزرگترین مراجع تقلید[[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری. | ||
− | وی مبارزه علنی علیه نظام سلطنتی پهلوی در ایران را از سال ۱۳۴۱ ش آغاز کرد. دو بار توسط حکومت وقت بازداشت شد و بار دوم به [[ترکیه]] و سپس [[عراق]] تبعید شد. ۱۳ سال در حوزه علمیه نجف به رهبری مبارزان انقلابی و نیز تدریس و تألیف در علوم حوزوی و دینی پرداخت. در سال ۱۳۵۷ش با گسترش مبارزات مردم به | + | وی مبارزه علنی علیه نظام سلطنتی پهلوی در ایران را از سال ۱۳۴۱ ش آغاز کرد. دو بار توسط حکومت وقت بازداشت شد و بار دوم به [[ترکیه]] و سپس [[عراق]] تبعید شد. ۱۳ سال در حوزه علمیه نجف به رهبری مبارزان انقلابی و نیز تدریس و تألیف در علوم حوزوی و دینی پرداخت. در سال ۱۳۵۷ش با گسترش مبارزات مردم به ایران بازگشت و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا آخر عمر رهبر جمهوری اسلامی ایران بود. |
نظریه ولایت فقیه که نظریهای فقهی ـ سیاسی مبتنی بر باورهای [[تشیع]] است مهمترین نظریه اوست. وی تلاش کرد حکومت جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن را بر اساس همین نظریه شکل دهد. از نگاه امام خمینی حکومت، فلسفه عملی تمامی فقه بود. این نگاه حکومتی به فقه باعث شد تا ایشان ضمن تأکید بر حفظ چارچوب فقه سنتی و فقه جواهری، به نوآوری در اجتهاد معتقد شود. نظریه نقش زمان و مکان در اجتهاد و برخی فتاوای تأثیر گذار او را میتوان نتیجه همین نگاه دانست. | نظریه ولایت فقیه که نظریهای فقهی ـ سیاسی مبتنی بر باورهای [[تشیع]] است مهمترین نظریه اوست. وی تلاش کرد حکومت جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن را بر اساس همین نظریه شکل دهد. از نگاه امام خمینی حکومت، فلسفه عملی تمامی فقه بود. این نگاه حکومتی به فقه باعث شد تا ایشان ضمن تأکید بر حفظ چارچوب فقه سنتی و فقه جواهری، به نوآوری در اجتهاد معتقد شود. نظریه نقش زمان و مکان در اجتهاد و برخی فتاوای تأثیر گذار او را میتوان نتیجه همین نگاه دانست. | ||
سطر ۷: | سطر ۷: | ||
مسلمانان و بهویژه شیعیان جهان علاقه فراوانی به او داشتند. مراسم تشییع پیکر او با شرکت حدود ده میلیون نفر پرجمعیتترین مراسم تشییع جهان شمرده میشود. | مسلمانان و بهویژه شیعیان جهان علاقه فراوانی به او داشتند. مراسم تشییع پیکر او با شرکت حدود ده میلیون نفر پرجمعیتترین مراسم تشییع جهان شمرده میشود. | ||
− | او جز فقه و اصول در فلسفه اسلامی و عرفان نظری نیز صاحب نظر و دارای تألیفات بود و جزو عالمان اهل اخلاق شمرده میشد. در دوران تدریس در [[قم]] در مدرسه فیضیه جلسات درس اخلاق برپا میکرد. در تمام عمر زندگی ساده و زاهدانهای داشت. در دوران مرجعیت که ساکن [[نجف]] بود و نیز در ده سال آخر عمر که رهبر جمهوری اسلامی بود در [[جماران]]، در خانهای محقر زندگی میکرد. | + | او جز فقه و اصول در فلسفه اسلامی و عرفان نظری نیز صاحب نظر و دارای تألیفات بود و جزو عالمان اهل اخلاق شمرده میشد. در دوران تدریس در [[قم]] در [[مدرسه فیضیه]] جلسات درس اخلاق برپا میکرد. در تمام عمر زندگی ساده و زاهدانهای داشت. در دوران مرجعیت که ساکن [[نجف]] بود و نیز در ده سال آخر عمر که رهبر جمهوری اسلامی بود در [[جماران]]، در خانهای محقر زندگی میکرد. |
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
− | در روز بیستم جمادی الثانی ۱۳۲۰ ه.ق مطابق با اول مهر ۱۲۸۱ ه.ش (۲۴ سپتامپر ۱۹۰۲ م) در شهر [[خمین]] در مرکز | + | در روز بیستم جمادی الثانی ۱۳۲۰ ه.ق مطابق با اول مهر ۱۲۸۱ ه.ش (۲۴ سپتامپر ۱۹۰۲ م) در شهر [[خمین]] در مرکز ایران به دنیا آمد. پدرش سید مصطفی موسوی از معاصران آیت الله میرزای شیرازی و تحصیل کرده نجف بود. او که در خمین مرجع امور دینی بود، ۵ ماه بعد از ولادت سید روح الله در مبارزه با حاکمان محلی به شهادت رسید. او تا سن ۱۵ سالگی تحت سرپرستی مادرش هاجره آغا خانم و عمهاش صاحبه خانم قرار گرفت.<ref>انصاری، ص۱۴- ۱۵</ref> |
===همسر و فرزندان === | ===همسر و فرزندان === | ||
− | در سال ۱۳۰۸ ه.ش با بانو | + | در سال ۱۳۰۸ ه.ش با بانو خدیجه (قدس ایران) ثقفی(م ۱۳۸۹ش) ازدواج کرد. فرزندان ایشان عبارتند از: دو پسر به نامهای [[سید مصطفی خمینی|مصطفی]] و [[سید احمد خمینی|احمد]] و سه دختر به نامهای زهرا، فریده و صدیقه. |
=== درگذشت و تشییع === | === درگذشت و تشییع === | ||
سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
== زیست نامه علمی == | == زیست نامه علمی == | ||
− | تحصیلات ابتدایی مثل قسمتی از معارف متداول روز و علوم مقدماتی و سطح حوزه علمیه، از جمله ادبیات عرب، منطق و فقه و اصول را نزد معلمین و علمای خمین (نظیر آقا | + | تحصیلات ابتدایی مثل قسمتی از معارف متداول روز و علوم مقدماتی و سطح حوزه علمیه، از جمله ادبیات عرب، منطق و فقه و اصول را نزد معلمین و علمای خمین (نظیر آقا میرزا محمود افتخار العلماء، مرحوم میرزا رضا نجفی خمینی، مرحوم آقا شیخ علی محمد بروجردی، مرحوم آقا شیخ محمد گلپایگانی و مرحوم آقا عباس اراکی و بیش از همه نزد برادر بزرگش آیت الله [[سید مرتضی پسندیده]]) فراگرفت.<ref>انصاری، ص۱۶</ref> |
=== تحصیل در اراک و قم=== | === تحصیل در اراک و قم=== | ||
− | در سال ۱۲۹۸ ه.ش عازم حوزه علمیه اراک شد. و اندکی پس از هجرت حاج شیخ [[عبدالکریم حائری | + | در سال ۱۲۹۸ ه.ش عازم حوزه علمیه اراک شد. و اندکی پس از هجرت حاج شیخ [[عبدالکریم حائری]] یزدی (نوروز ۱۳۰۱ ه.ش/ رجب ۱۳۴۰ه.ق) ایشان نیز به دنبال استاد و جمعی دیگر از شاگران به [[قم]] آمد.<ref>انصاری، ص۱۶</ref> |
در حوزه علمیه قم، علاوه بر مطالعه تتمّه مباحث کتاب مطوّل (در علم معانی و بیان)، تکمیل دروس سطح و دروس خارج فقه و اصول به دیگر رشتههای علمی نیز روی آورد. از این رو همزمان به فراگیری عروض و قوافی، ریاضیات، هیئت و فلسفه پرداخت و عالیترین سطوح عرفان نظری و عملی را به مدت شش سال نزد مرحوم آیت الله آقا [[میرزا محمد علی شاه آبادی]] فراگرفت. امام خمینی با آیت الله حاج [[میرزا جواد ملکی تبریزی]] نیز مأنوس بود و از ایشان به نیکی یاد میکرد. | در حوزه علمیه قم، علاوه بر مطالعه تتمّه مباحث کتاب مطوّل (در علم معانی و بیان)، تکمیل دروس سطح و دروس خارج فقه و اصول به دیگر رشتههای علمی نیز روی آورد. از این رو همزمان به فراگیری عروض و قوافی، ریاضیات، هیئت و فلسفه پرداخت و عالیترین سطوح عرفان نظری و عملی را به مدت شش سال نزد مرحوم آیت الله آقا [[میرزا محمد علی شاه آبادی]] فراگرفت. امام خمینی با آیت الله حاج [[میرزا جواد ملکی تبریزی]] نیز مأنوس بود و از ایشان به نیکی یاد میکرد. | ||
− | استاد اصلی ایشان در علم فقه و اصول زعیم حوزه قم حاج شیخ | + | استاد اصلی ایشان در علم فقه و اصول زعیم حوزه قم حاج شیخ عبد الکریم حائری یزدی بود.<ref>انصاری، ص۱۷- ۱۸</ref> |
پس از رحلت حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی با تلاش امام خمینی به همراه جمعی دیگر از مجتهدین حوزه علمیه قم [[آیت الله بروجردی]] به عنوان زعیم حوزه علمیه عازم قم گردید. در این زمان، امام خمینی به عنوان یکی از مدرسین و مجتهدین صاحب رأی در فقه و اصول و فلسفه و عرفان و اخلاق شناخته میشد.<ref>انصاری، ص۱۸</ref> | پس از رحلت حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی با تلاش امام خمینی به همراه جمعی دیگر از مجتهدین حوزه علمیه قم [[آیت الله بروجردی]] به عنوان زعیم حوزه علمیه عازم قم گردید. در این زمان، امام خمینی به عنوان یکی از مدرسین و مجتهدین صاحب رأی در فقه و اصول و فلسفه و عرفان و اخلاق شناخته میشد.<ref>انصاری، ص۱۸</ref> | ||
=== اساتید === | === اساتید === | ||
− | *شیخ [[عبدالکریم حائری | + | {{ستون-شروع|۴}} |
− | *[[محمد رضا مسجد شاهی اصفهانی]] صاحب | + | *شیخ [[عبدالکریم حائری]] یزدی مؤسس [[حوزه علمیه قم]] |
− | *[[ | + | *[[محمد رضا مسجد شاهی اصفهانی]] صاحب وقایة الاذهان |
+ | *میرزا [[محمد علی شاه آبادی]] | ||
*[[سید ابوالحسن رفیعی قزوینی]] | *[[سید ابوالحسن رفیعی قزوینی]] | ||
*[[میرزا جواد ملکی تبریزی]] | *[[میرزا جواد ملکی تبریزی]] | ||
سطر ۴۱: | سطر ۴۲: | ||
*[[سید محمد تقی خوانساری]] | *[[سید محمد تقی خوانساری]] | ||
*[[میرزا علی اکبر حکمی یزدی]] | *[[میرزا علی اکبر حکمی یزدی]] | ||
− | * | + | *میرزا محمد علی ادیب تهرانی |
+ | {{پایان}} | ||
===تدریس === | ===تدریس === | ||
− | آیت الله خمینی طی سالهای طولانی در حوزه علمیه قم به تدریس چندین دوره فقه، اصول، فلسفه و عرفان و اخلاق اسلامی در مدرسه | + | آیت الله خمینی طی سالهای طولانی در حوزه علمیه قم به تدریس چندین دوره فقه، اصول، فلسفه و عرفان و اخلاق اسلامی در [[مدرسه فیضیه]]، [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]]، مسجد محمدیه، مدرسه حاج ملا صادق، [[مسجد سلماسی]] و... همت گماشت و در [[حوزه علمیه نجف]] نیز قریب سیزده سال در [[مسجد شیخ اعظم انصاری]] معارف اهل بیت و فقه را در عالیترین سطوح تدریس نمود و در نجف بود که برای نخستین بار مبانی نظری ولایت فقیه را در چندین جلسه تدریس نمود. |
به گفته شاگردان ایشان درس امام خمینی از معتبرترین کانونهای درسی حوزه محسوب میشد و در برخی از دورهها تعداد شاگردان به ۱۲۰۰ نفر هم رسیده بود که در میان آنان دهها تن از مجتهدین مسلّم و شناخته شده حاضر بودند.<ref>انصاری، ص۱۹-۲۰</ref> | به گفته شاگردان ایشان درس امام خمینی از معتبرترین کانونهای درسی حوزه محسوب میشد و در برخی از دورهها تعداد شاگردان به ۱۲۰۰ نفر هم رسیده بود که در میان آنان دهها تن از مجتهدین مسلّم و شناخته شده حاضر بودند.<ref>انصاری، ص۱۹-۲۰</ref> | ||
=== شاگردان === | === شاگردان === | ||
+ | {{ستون-شروع|۴}} | ||
*[[مرتضی مطهری]] | *[[مرتضی مطهری]] | ||
*[[سید محمد حسینی بهشتی]] | *[[سید محمد حسینی بهشتی]] | ||
سطر ۶۲: | سطر ۶۵: | ||
*[[حسین راستی کاشانی]] | *[[حسین راستی کاشانی]] | ||
*[[محمد علی گرامی]] | *[[محمد علی گرامی]] | ||
+ | {{پایان}} | ||
=== کتابها === | === کتابها === | ||
− | *[[کشف اسرار]] | + | {{اصلی|آثار امام خمینی}} |
+ | {{ستون-شروع|۴}} | ||
+ | *[[کشف الاسرار (کتاب)|کشف اسرار]] | ||
*[[تحریر الوسیله]] | *[[تحریر الوسیله]] | ||
− | * | + | *چهل حدیث |
*[[مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایة]] | *[[مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایة]] | ||
− | * | + | *کتاب البیع (۵ جلد) |
− | * | + | *کتاب الطهاره (۴ جلد) |
− | * | + | *ولایت فقیه |
− | * | + | *مناهج الوصول الی علم الاصول (۲ جلد) |
− | * | + | *انوار الهدایه فی التعلیقة علی الکفایة (۲ جلد) |
− | * | + | *صحیفه امام (صحیفه نور) ۲۲ جلد |
− | * | + | *شرح حدیث جنود عقل و جهل |
− | * | + | *آداب الصلاة |
− | * | + | *سر الصلاة |
− | * | + | *تفسیر سوره حمد |
− | * | + | *جهاد اکبر |
− | * | + | *شرح دعای سحر |
− | * | + | *وصیت نامه سیاسی الهی |
− | * | + | *طلب و اراده |
*رسائل (شامل چند رساله در علم اصول مثل «لاضرر و لا ضرار»، استصحاب، تعادل و تراجیح، اجتهاد و تقلید، و تقیه) | *رسائل (شامل چند رساله در علم اصول مثل «لاضرر و لا ضرار»، استصحاب، تعادل و تراجیح، اجتهاد و تقلید، و تقیه) | ||
− | * | + | *تعلیقات علی شرح فصوص الحکم ومصباح الانس |
− | * | + | *رساله توضیح المسائل |
− | * | + | *مناسک حج |
− | * | + | *استفتائات (۳ جلد) |
+ | {{پایان}} | ||
== رهبری مبارزه با نظام پادشاهی پهلوی == | == رهبری مبارزه با نظام پادشاهی پهلوی == | ||
− | + | {{گاهشمار مبارزات امام خمینی}} | |
− | گاهشمار مبارزات امام خمینی | + | نظام حاکم بر ایران سلطنتی مشروطه بود که به دلیل سرپیچیهای مداوم دو شاه پهلوی عملا به سلطنتی مطلقه تبدیل شده بود. برنامههای نظام حاکمگاه با مبانی دین [[اسلام]] و مذهب [[تشیع]] سازگار نبود. این عامل باعث اعتراض متدینان و به ویژه علمای مذهبی به رژیم حاکم شده بود. |
− | نظام حاکم بر ایران سلطنتی مشروطه بود که به دلیل سرپیچیهای مداوم دو شاه پهلوی عملا به سلطنتی مطلقه تبدیل شده بود. برنامههای نظام حاکمگاه با مبانی دین اسلام و مذهب تشیع سازگار نبود. این عامل باعث اعتراض متدینان و به ویژه علمای مذهبی به رژیم حاکم شده بود. | + | |
=== نخستین حرکت === | === نخستین حرکت === | ||
− | اعتراض رسمی و آشکار امام خمینی به نظام سلطنتی با صدور بیانیهای در سال ۱۳۴۱ آغاز شد. پس از تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، نخست در تاریخ ۱۶ مهرماه سال ۱۳۴۱ جلسهای با حضور امام خمینی (س) و سایر مراجع قم تشکیل شد. که منجر به صدور اعلامیههایی از سوی علما و شخص امام خمینی گردید. | + | اعتراض رسمی و آشکار امام خمینی به نظام سلطنتی با صدور بیانیهای در سال ۱۳۴۱ آغاز شد. پس از تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، نخست در تاریخ ۱۶ مهرماه سال ۱۳۴۱ جلسهای با حضور امام خمینی (س) و سایر مراجع [[قم]] تشکیل شد. که منجر به صدور اعلامیههایی از سوی علما و شخص امام خمینی گردید. |
در تاریخ ۱۱ آذر ماه سال ۱۳۴۱ تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی به دنبال مبارزات پیگیر امام خمینی لغو شد. ایشان، پیامی برای ختم این غائله صادر کرد. | در تاریخ ۱۱ آذر ماه سال ۱۳۴۱ تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی به دنبال مبارزات پیگیر امام خمینی لغو شد. ایشان، پیامی برای ختم این غائله صادر کرد. | ||
===ادامه اعتراضات === | ===ادامه اعتراضات === | ||
− | ۲ بهمن سال ۱۳۴۱ تحریم رفراندوم غیر قانونی شاه موسوم به «انقلاب سپید»از سوی امام خمینی | + | ۲ بهمن سال ۱۳۴۱ تحریم رفراندوم غیر قانونی [[محمدرضا پهلوی|شاه]] موسوم به «انقلاب سپید»از سوی امام خمینی |
− | ۲ فروردین ماه سال ۱۳۴۲ فاجعه خونین مدرسه فیضیه به دست رژیم شاه | + | ۲ فروردین ماه سال ۱۳۴۲ فاجعه خونین [[مدرسه فیضیه]] به دست رژیم شاه |
۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ دستگیری شبانه امام خمینی و قیام مردم در اعتراض به دستگیری ایشان | ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ دستگیری شبانه امام خمینی و قیام مردم در اعتراض به دستگیری ایشان | ||
سطر ۱۱۳: | سطر ۱۱۹: | ||
۱۳ آبان ۱۳۴۳ بازداشت و تبعید به [[ترکیه]] | ۱۳ آبان ۱۳۴۳ بازداشت و تبعید به [[ترکیه]] | ||
− | ۲۱ آبان سال ۱۳۴۳ انتقال از | + | ۲۱ آبان سال ۱۳۴۳ انتقال از آنکارا به بورسای ترکیه |
=== تبعید به نجف === | === تبعید به نجف === | ||
− | در تاریخ ۱۳ مهرماه سال ۱۳۴۴ امام خمینی از [[ترکیه]] به [[بغداد]] منتقل شد. در تاریخ ۱۶ مهرماه ۱۳۴۴ از [[سامرا]] به [[کربلا]] رفت و در روز ۲۳ مهرماه ۱۳۴۴ وارد | + | در تاریخ ۱۳ مهرماه سال ۱۳۴۴ امام خمینی از [[ترکیه]] به [[بغداد]] منتقل شد. در تاریخ ۱۶ مهرماه ۱۳۴۴ از [[سامرا]] به [[کربلا]] رفت و در روز ۲۳ مهرماه ۱۳۴۴ وارد نجف شد و بعد از دید و بازدیدهایی که از سوی علما و مراجع نجف انجام شد در ۲۳ آبان ۱۳۴۴ درسهای حوزهای خود را شروع کرد. |
۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ پیام ایشان به مناسبت چهلم شهدای قم | ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ پیام ایشان به مناسبت چهلم شهدای قم | ||
سطر ۱۳۹: | سطر ۱۴۵: | ||
===نامه به گورباچف رهبر شوروی === | ===نامه به گورباچف رهبر شوروی === | ||
− | در اولین روز سال ۱۹۸۹ میلادی یازدهم دی ماه ۱۳۶۷ ه.ش-، امام خمینی نامهای برای | + | در اولین روز سال ۱۹۸۹ میلادی یازدهم دی ماه ۱۳۶۷ ه.ش-، امام خمینی نامهای برای میخائیل گورباچف، صدر هیأت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی سابق ارسال کرد. این نامه توسط هیئتی با عضویت آیت الله [[عبدالله جوادی آملی]] و دکتر محمد جواد لاریجانی و خانم مرضیه حدیدچی(دباغ) به گورباچف تحویل داده شد. |
این نامه در شرایطی خطاب به رهبر شوروی سابق نگاشته شده بود که تحلیلگران سیاسی نظاره گر تجدید نظر طلبی و آغاز تحولات دنیای کمونیسم بودند. رهبر انقلاب اسلامی با پیش بینی فروپاشی نظام شوروی سابق نوشته بودند: از این پس کمونیسم را باید در موزههای تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد. | این نامه در شرایطی خطاب به رهبر شوروی سابق نگاشته شده بود که تحلیلگران سیاسی نظاره گر تجدید نظر طلبی و آغاز تحولات دنیای کمونیسم بودند. رهبر انقلاب اسلامی با پیش بینی فروپاشی نظام شوروی سابق نوشته بودند: از این پس کمونیسم را باید در موزههای تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد. | ||
سطر ۱۴۹: | سطر ۱۵۵: | ||
===فتوای قتل سلمان رشدی=== | ===فتوای قتل سلمان رشدی=== | ||
− | در سال ۱۹۸۸م/ ۱۳۶۷ ش کتابی به نام [[آیات شیطانی]] منتشر شد که به اعتقاد اکثر مسلمانان حاوی توهینهایی به پیامبر اسلام (ص) بود. در بهمن ماه ۱۳۶۷ امام خمینی طی فتوایی نویسنده آن کتاب را به علت توهین به پیامبر اسلام(ص) مرتد دانسته و حکم اعدام او را صادر کردند. <ref>صحیفه امام، ج۲۱ ، ص ۲۶۳</ref> بعد از مدتی شایع شد که اگر نویسنده کتاب توبه کند حکم قتل او پس گرفته خواهد شد ولی آیت الله خمینی در پاسخ به استفتائی در همین زمینه تاکید کرد که | + | در سال ۱۹۸۸م/ ۱۳۶۷ ش کتابی به نام [[آیات شیطانی]] منتشر شد که به اعتقاد اکثر مسلمانان حاوی توهینهایی به پیامبر اسلام (ص) بود. در بهمن ماه ۱۳۶۷ امام خمینی طی فتوایی نویسنده آن کتاب را به علت توهین به پیامبر اسلام(ص) مرتد دانسته و حکم اعدام او را صادر کردند. <ref>صحیفه امام، ج۲۱ ، ص ۲۶۳</ref> بعد از مدتی شایع شد که اگر نویسنده کتاب توبه کند حکم قتل او پس گرفته خواهد شد ولی آیت الله خمینی در پاسخ به استفتائی در همین زمینه تاکید کرد که سلمان رشدی (نویسنده کتاب) حتی اگر توبه کند و زاهد زمان هم بشود حکم او تغییر نخواهد کرد. <ref>صحیفه امام، ج۲۱ ، ص ۲۶۸</ref> |
=== ایجاد مجمع تشخیص مصلحت نظام=== | === ایجاد مجمع تشخیص مصلحت نظام=== | ||
سطر ۱۵۸: | سطر ۱۶۴: | ||
==آراء و اندیشهها== | ==آراء و اندیشهها== | ||
=== ولایت مطلقه فقیه === | === ولایت مطلقه فقیه === | ||
− | امام خمینی نخستین بار در [[نجف]] و در درسهایی که بعدها با نام حکومت اسلامی منتشر شده نظریه ولایت فقیه را مطرح کرد. <ref>رک: امام خمینی، ولایت فقیه</ref> اساس این نظریه آن است که در اندیشه شیعی حکومت باید زیر نظر یک مجتهد جامع الشرایط اداره شود. | + | {{اصلی|ولایت فقیه}} |
+ | امام خمینی نخستین بار در [[نجف]] و در درسهایی که بعدها با نام حکومت اسلامی منتشر شده نظریه [[ولایت فقیه]] را مطرح کرد. <ref>رک: امام خمینی، ولایت فقیه</ref> اساس این نظریه آن است که در اندیشه شیعی حکومت باید زیر نظر یک مجتهد جامع الشرایط اداره شود. | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ایران این نظریه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گنجانده شد و نظام جمهوری اسلامی بر اساس این نظریه بنیاد نهاده شد. | پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ایران این نظریه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گنجانده شد و نظام جمهوری اسلامی بر اساس این نظریه بنیاد نهاده شد. | ||
− | امام خمینی در سالهای پایانی عمر خود نظریه ولایت مطلقه فقیه را مطرح کرد و اختیارات حکومتی فقیه را معادل اختیارات [[پیامبر اسلام]](ص) و امامان(ع) دانست. در این نظریه فقیه میتواند احکام اولیه شرع را نیز بر اساس مصلحت نظام اسلامی به طور موقت تعطیل کند. <ref>صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۴۵۲</ref> | + | امام خمینی در سالهای پایانی عمر خود نظریه ولایت مطلقه فقیه را مطرح کرد و اختیارات حکومتی فقیه را معادل اختیارات [[پیامبر اسلام]](ص) و [[امامان]](ع) دانست. در این نظریه فقیه میتواند احکام اولیه شرع را نیز بر اساس مصلحت نظام اسلامی به طور موقت تعطیل کند. <ref>صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۴۵۲</ref> |
=== نقش زمان و مکان در اجتهاد === | === نقش زمان و مکان در اجتهاد === | ||
− | امام خمینی در اسفند ماه ۱۳۶۷ش پیامی برای حوزههای علمیه صادر کرد که به منشور روحانیت معروف شد. او در این بخشی از این پیام اجتهاد مصطلح در حوزههای علمیه را برای اداره جامعه ناکافی دانست <ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۲۹۱</ref> و تاکید کرد که زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهاد هستند. زمان و مکان باعث تغییر نگاه مجتهد به یک موضوع و در نتیجه تغییر حکم خواهند شد.<ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص۲۸۹</ref> او پیشتر نیز در نامهای به منشور برادری معروف شد بر ناکافی بودن اجتهاد مصطلح در حوزهها تصریح کرده بود. <ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۷۷</ref> | + | {{اصلی|نقش زمان و مکان در اجتهاد}} |
+ | امام خمینی در اسفند ماه ۱۳۶۷ش پیامی برای حوزههای علمیه صادر کرد که به منشور روحانیت معروف شد. او در این بخشی از این پیام اجتهاد مصطلح در حوزههای علمیه را برای اداره جامعه ناکافی دانست <ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۲۹۱</ref> و تاکید کرد که زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در [[اجتهاد]] هستند. زمان و مکان باعث تغییر نگاه مجتهد به یک موضوع و در نتیجه تغییر حکم خواهند شد.<ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص۲۸۹</ref> او پیشتر نیز در نامهای به منشور برادری معروف شد بر ناکافی بودن اجتهاد مصطلح در حوزهها تصریح کرده بود. <ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۷۷</ref> | ||
+ | === دخالت دادن مصلحت در فقه === | ||
=== جواز بازی با شطرنج=== | === جواز بازی با شطرنج=== | ||
بازی با شطرنج از نظر بسیاری از فقیهان شیعه حرام شمرده میشود. امام خمینی در سال ۱۳۶۷ش در پاسخ به یک استفتاء بازی با شطرنج را در صورتی که ابزار قمار بودن خارج شده باشد جایز دانست.<ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۲۹</ref> این فتوا که به نوعی جدید شمرده میشد واکنشهایی در پی داشت. یکی از شاگردان آیت الله خمینی نامهای اعتراضآمیز نوشت. امام خمینی در پاسخ، هم فتوای خود را تاکید کرد و هم نوع نگاه رایج فقیهان به ادله فقهی را مورد انتقاد قرار داد.<ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۵۱</ref> | بازی با شطرنج از نظر بسیاری از فقیهان شیعه حرام شمرده میشود. امام خمینی در سال ۱۳۶۷ش در پاسخ به یک استفتاء بازی با شطرنج را در صورتی که ابزار قمار بودن خارج شده باشد جایز دانست.<ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۲۹</ref> این فتوا که به نوعی جدید شمرده میشد واکنشهایی در پی داشت. یکی از شاگردان آیت الله خمینی نامهای اعتراضآمیز نوشت. امام خمینی در پاسخ، هم فتوای خود را تاکید کرد و هم نوع نگاه رایج فقیهان به ادله فقهی را مورد انتقاد قرار داد.<ref>صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۵۱</ref> | ||
سطر ۱۷۱: | سطر ۱۸۰: | ||
== دیوان شعر== | == دیوان شعر== | ||
نخستین بار یک هفته بعد از درگذشت امام خمینی یکی از اشعار او منتشر شد. این شعر که مضمونی عرفانی داشت به زودی در بین عموم مردم معروف شد. | نخستین بار یک هفته بعد از درگذشت امام خمینی یکی از اشعار او منتشر شد. این شعر که مضمونی عرفانی داشت به زودی در بین عموم مردم معروف شد. | ||
+ | {{شعر|نستعلیق}} | ||
+ | {{ب|من به خال لبتای دوست گرفتار شدم|چشم بیمار تو را دِیدم و بیمار شدم}} | ||
+ | {{ب|فارغ از خود شدم و کوس انا الحق بزدم|همچو منصور خریدار سر دار شدم}} | ||
+ | {{ب|غم دلدار فکنده است به جانم، شرری|که به جان آمدم و شهره بازار شدم}} | ||
+ | {{ب|در میخانه گشایید به رویم شب و روز| که من از مسجد و از مدرسه بیزار شدم}} | ||
+ | {{ب|جامه زهد و ریا کندم و بر تن کردم|خرقه پیر خراباتی و هشیار شدم}} | ||
+ | {{ب|واعظ شهر که از پند خود آزارم داد|از دم رند میآلوده مددکار شدم}} | ||
+ | {{ب|بگذارید که از بتکده یادی بکنم|من که با دست بت میکده بیدار شدم}} | ||
+ | {{پایان شعر}} | ||
بعد از مدتی دیوان کامل شعر امام خمینی با عنوان دیوان امام منتشر شد. | بعد از مدتی دیوان کامل شعر امام خمینی با عنوان دیوان امام منتشر شد. | ||
دیوان شعر امام کتابی است که در ۶ فصل غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمط، ترجیع بند و اشعار پراکنده تنظیم شده و اولین بار توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در ۴۳۸ صفحه انتشار یافته است. | دیوان شعر امام کتابی است که در ۶ فصل غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمط، ترجیع بند و اشعار پراکنده تنظیم شده و اولین بار توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در ۴۳۸ صفحه انتشار یافته است. | ||
− | در این دیوان علاوه بر غزل، رباعیات فراوانی نیز منتشر شده است که تعدادی از آنها خطاب به عروس امام خمینی ([[ | + | در این دیوان علاوه بر غزل، رباعیات فراوانی نیز منتشر شده است که تعدادی از آنها خطاب به عروس امام خمینی (همسر [[سید احمد خمینی]]) سروده شده است. |
− | بسیاری از شعرای معاصر همچون | + | بسیاری از شعرای معاصر همچون حمید سبزواری، جواد محقق، عبدالجبار کاکایی، رحیم زریان، محمدعلی بهمنی، کامران شرفشاهی، سعید بیابانکی، صابر امامی، عباس چشامی و امیر مرزبان، در ارتباط با این دیوان اظهار نظرهایی کردهاند. |
ترجمه اشعار این دیوان که عمدتا در سبک عراقی سروده شدهاند، به هندی، عربی و چندین زبان دیگر انتشار یافته است. | ترجمه اشعار این دیوان که عمدتا در سبک عراقی سروده شدهاند، به هندی، عربی و چندین زبان دیگر انتشار یافته است. | ||
به جز ترجمه، کتابی نیز با عنوان فرهنگ موضوعی و شرح و تفسیر دیوان امام خمینی منتشر شده است. نویسنده این کتاب قادر فاضلی است. | به جز ترجمه، کتابی نیز با عنوان فرهنگ موضوعی و شرح و تفسیر دیوان امام خمینی منتشر شده است. نویسنده این کتاب قادر فاضلی است. | ||
+ | |||
+ | ==شجره نامه== | ||
+ | {{تبارنامه سید روحالله خمینی}} | ||
+ | |||
+ | ==پانویس == | ||
+ | {{پانویس|30em}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
سطر ۱۹۰: | سطر ۲۱۴: | ||
*[http://www.imam-khomeini.com/web1/persian/ سایت امام خمینی] | *[http://www.imam-khomeini.com/web1/persian/ سایت امام خمینی] | ||
*[http://www.imam-khomeini.ir/ پرتال امام خمینی] | *[http://www.imam-khomeini.ir/ پرتال امام خمینی] | ||
+ | {{مراجع تقلید شیعه}} | ||
+ | {{عارفان شیعه}} | ||
+ | |||
+ | [[ar: الإمام الخميني]] | ||
+ | [[ur:سید روحالله الموسوی الخمینی]] | ||
+ | [[id:Imam Khomeini Rah]] | ||
+ | |||
+ | [[رده:الگو:تبارنامهای]] | ||
+ | [[رده:فقهای شیعه قرن14(قمری)]] | ||
+ | [[رده:فقهای شیعه قرن14(شمسی)]] | ||
+ | [[رده:مراجع تقلید قرن14(قمری)]] | ||
+ | [[رده:مدفونان در تهران]] | ||
+ | [[رده:روحانیان فعال در انقلاب اسلامی ایران]] | ||
+ | [[رده:مراجع تقلید ساکن نجف]] | ||
+ | [[رده:مراجع تقلید ساکن تهران]] |