در حال ویرایش اتریش
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
+ | {{coord|48|12|N|16|21|E|type:country|display=title}} | ||
+ | {{جعبه اطلاعات کشور| | ||
+ | نام اصلی = Republik Österreich | | ||
+ | نام فارسی رسمی = جمهوری اتریش | | ||
+ | نام عادی = اتریش | | ||
+ | تصویر پرچم = Flag of Austria.svg | | ||
+ | تصویر نشان ملی =Coat_of_arms_of_Austria.svg | | ||
+ | شعار ملی = موجود نیست | | ||
+ | سرود ملی = ''[[سرود ملی اتریش|Land der Berge, Land am Strome]]''<small>([[زبان آلمانی|آلمانی]]){{سخ}}''ای سرزمین کوهستان ، سرزمین جویباران''</small>{{سخ}}| | ||
+ | نقشه = EU-Austria.svg | | ||
+ | پایتخت = [[وین]] |latd=۴۸|latm=۱۲|latNS=N|longd=۱۶|longm=۲۱|longEW=E| | ||
+ | بزرگترین شهر = [[وین]] | | ||
+ | زبان رسمی = [[زبان آلمانی|آلمانی]] (زبان رسمی){{سخ}}[[زبان اسلوونیایی|اسلوونیایی]] (منطقهای){{سخ}}[[زبان کرواتی|کرواتی]] (منطقهای){{سخ}}[[زبان مجاری|مجاری]] (منطقهای) | | ||
+ | نوع حکومت = [[جمهوری پارلمانی]] [[جمهوری فدرال|فدرال]] | | ||
+ | نوع حاکمان = • [[رئیس جمهور]]{{سخ}}• [[صدراعظم اتریش|صدراعظم]]{{سخ}}• [[فهرست رئیس های شورای ملی اتریش|رئیس شورای ملی]] | | ||
+ | نام حاکمان = [[هاینتس فیشر]]{{سخ}}[[ورنر فایمن]] ([[حزب سوسیال دموکرات اتریش|SPÖ]]){{سخ}}[[باربارا پرامر]] ([[حزب سوسیال دموکرات اتریش|SPÖ]]) | | ||
+ | نحوه تشکیل = [[قرارداد کشوری اتریش|استقلال]] | | ||
+ | موارد منجر به تشکیل = [[قرارداد کشوری اتریش]] | | ||
+ | تاریخ تشکیل = ۲۷ ژوئیه ۱۹۵۵ (دوک نشین: ۱۱۵۶ ، [[امپراتوری اتریش]]: ۱۸۰۴ ، [[جمهوری اول اتریش]]: ۱۹۳۸–۱۹۱۸ ، جمهوری دوم پس از ۱۹۴۵) | | ||
+ | مساحت = ۸۳٬۸۵۵ | | ||
+ | رتبه مساحت = ۱۱۵ام | | ||
+ | درصد آبها = ۱.۷ | | ||
+ | سال براورد جمعیت = ۲۰۱۱ | | ||
+ | جمعیت = ۸٬۴۱۴٬۶۳۸ | | ||
+ | رتبه جمعیت = ۹۲ام | | ||
+ | تراکم جمعیت = ۱۰۰.۳ | | ||
+ | رتبه تراکم جمعیت = ۹۹ام | | ||
+ | سال تولید ناخالص داخلی = [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] | | ||
+ | تولید ناخالص داخلی = ۲۶۷ میلیارد [[دلار]] | | ||
+ | رتبه تولید ناخالص داخلی = ۳۵ام | | ||
+ | سرانه تولید ناخالص داخلی = ۳۲٬۹۶۲ [[دلار]] | | ||
+ | رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = ۹ام | | ||
+ | سال شاخص توسعه انسانی = ۲۰۱۱ | | ||
+ | شاخص توسعه انسانی = ۰.۸۸۵ | | ||
+ | رتبه شاخص توسعه انسانی = ۱۹ام | | ||
+ | وضع شاخص توسعه انسانی = <span style="color:#090;">خیلی بالا</span> | | ||
+ | واحد پول = [[یورو]] ([[نماد یورو|€]]) <sup>۱</sup> | | ||
+ | کد واحد پول = EUR | | ||
+ | منطقه زمانی = CET | | ||
+ | منطقه زمانی تابستانی = CEST | | ||
+ | utc = +۱ | | ||
+ | dst = +۲ | | ||
+ | کد بینالمللی خودرو = A | | ||
+ | دامنه اینترنتی = [[.at]] <sup>۲</sup> | | ||
+ | پیششماره تلفنی = ۴۳| | ||
+ | پاورقی = <sup>۱</sup> تا پیش از سال [[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]]: [[شیلینگ]]{{سخ}}<sup>۲</sup> دامنه [[.eu]] نیز استفاده می شود ، این مشترک است با کشور های دیگر عضو [[اتحادیه اروپا]]. | | ||
+ | }} | ||
'''اتریش''' {{آلمانی|Österreich}} یکی از کشورهای [[اروپا|اروپای]] غربی است. پایتخت آن [[وین]] است. این کشور از شمال با [[آلمان]] و [[جمهوری چک]]، از شرق با [[اسلوواکی]] و [[مجارستان]]، از جنوب با [[ایتالیا]] و [[اسلوونی]] و از غرب با [[سوئیس]] و [[لیختنشتاین]] هممرز است. | '''اتریش''' {{آلمانی|Österreich}} یکی از کشورهای [[اروپا|اروپای]] غربی است. پایتخت آن [[وین]] است. این کشور از شمال با [[آلمان]] و [[جمهوری چک]]، از شرق با [[اسلوواکی]] و [[مجارستان]]، از جنوب با [[ایتالیا]] و [[اسلوونی]] و از غرب با [[سوئیس]] و [[لیختنشتاین]] هممرز است. | ||
+ | [[پرونده:Neue_Donau.jpg|بندانگشتی|رود دانوب در شهر [[وین]]|چپ|300px]] | ||
+ | == نام اتریش در زبان فارسی == | ||
+ | |||
+ | اتریش تلفظ [[فرانسوی]] نام [[زبان آلمانی|آلمانی]] آن کشور است. نام آلمانی آن یعنی اؤستررَیش برگرفته از دو واژه اؤستر (شرق) و رَیش (قلمرو و پادشاهی) است که در مجموع این نام به معنی پادشاهی شرقی است. | ||
+ | |||
+ | پیشتر در سرزمینهای اسلامی، از جمله ایران، نام این کشور را '''نَمْسا''' (و در ایران گاه '''نَمْسه''') میگفتند. در اسناد [[دوره قاجار]] و پیش از آن، واژهٔ ''نَمسا'' یا ''نَمسه'' به کشور اتریش اشاره دارد؛ حتی [[زبان آلمانی]] را نیز '''زبان نَمْسَوی''' یا '''نَمْساوی''' میخواندند<ref>البته گاهی هم این زبان را زبان پروسی میخواندند که نباید آن را با [[زبان پروسی|زبان پروسی قدیم]] اشتباه کرد</ref>، چراکه در آن دوره که هنوز کشور [[امپراتوری آلمان]] یکپارچه بهوجود نیامده بود، امپراتوریهای نمسا و [[پروس]] (و بهویژه نمسا) پرقدرتترین و نامآورترین کشورهای آلمانیزبان، و درنتیجه، نماد این مردمان بودند. اصل واژهٔ نمسا [[روسی]] (و یا شاید به بیان دقیقتر [[اسلاو|اسلاوی]]) است و به معنای گنگ. روسها خارجیها را با این نام میخواندند و به تدریج صرفاً در مورد مردم آلمانیزبان و بالاخره در اشاره به مردم مهمترین کشور آلمانیزبان آن دوران —اتریش — بهکار رفت. اکنون هم در زبانهای [[اسلاو|اسلاوی]] (برای نمونه: به روسی неме́цкий، [[بلغاری]] немски، [[چکی]] němčina، [[لهستانی]] niemiecki، [[اسلواکی]] nemčina، [[اسلونیایی]] nemščina، [[اوکرائینی]] німецька) و حتی زبانهای غیراسلاوی اروپای شرقی (مانند [[مجاری]] német، [[رومانیایی]] nemţeşte)، این واژه یا شبیه آن بهکار میرود. واژهٔ نمسا در زبانهای عربی و ترکی و فارسی هم برگرفته از نام روسی آن است.<ref>{{یادکرد|فصل=جلد ششم، نمسه|کتاب=فرهنگ فارسی|نویسنده = [[محمد معین|معین، محمد]]|صفحه=صفحهٔ ۲۱۴۴|ناشر =انتشارات امیرکبیر|چاپ=ششم |شهر=[[تهران]]|سال=۱۳۶۳}}</ref> هنوز هم در زبان عربی بهجای اتریش یا همانندهای آن، از واژهٔ ''نَمسا'' استفاده میشود. | ||
+ | |||
+ | == تاریخ == | ||
+ | |||
+ | پیش از سدههای میانه، رومیان، اتریش کنونی را نوریکوم مینامیدند. نام اتریش از دوره [[شارلمانی]] باقیماند. اتریش تا سالیان درازی هویت سیاسی مستقلی نداشت و در سدههای میانه بخشی از [[امپراتوری مقدس روم|شاهنشاهی روم]] بشمار میآمد. | ||
+ | |||
+ | در پایان [[سدهٔ ۱۳ (میلادی)|سدهٔ ۱۳]] [[رودلف هاپسبورگ]] بر اتریش کنونی چیره شد و خاندان هابسبورگ از آن به بعد تا قرن بیستم میلادی بر اتریش حکومت کردند. بعد از فروپاشی شاهنشاهی روم در سال ۱۸۰۶، امپراتوری اتریش تشکیل شد. در ۱۸۶۷ امپراتوری دوگانه [[اتریش-مجارستان]] شکل گرفت که بعد از شکست نیروهای مرکزی در [[جنگ اول جهانی]] به چند بخش تقسیم شد. | ||
+ | |||
+ | در ۱۹۳۳ انگلبرت دولفوس حکومتی با گرایشهای فاشیستی برپا کرد. در ۱۹۳۸ [[هیتلر]] کشور اتریش را به [[آلمان]] منضم کرد. بعد از پایان [[جنگ دوم جهانی]] اتریش به اشغال [[متفقین]] درآمد و از ۱۹۵۵ به صورت جمهوری فعلی درآمد. | ||
+ | |||
+ | == سیاست == | ||
+ | |||
+ | اتریش بعد از اتمام [[جنگ جهانی دوم]] در سال ۱۹۴۵ تاکنون یک [[جمهوری فدرال]] است. [[صدر اعظم]] و [[رئیس جمهور]] این کشور توسط مردم انتخاب میشود. | ||
+ | پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹م.)، اتریش جزء اولین کشورهایی بود که دولت موقت ایران را به رسمیت شناخت. در این زمان روابط ایران و اتریش بهعلّت روشن نبودن برخی از مسائل دیپلماتک و وجود جوّ انقلابی، در حد معمول ادامه داشت. سفیر اتریش در تهران بهعنوان سفیر اتریش در قاهره تعیین گردید. وی که دکتر کریستوف کورنارو (Christoph Cornaro) نام داشت و در دوران انقلاب در تهران بود در گزارشی به وزارت امور خارجه مینویسد که مسائل انقلاب تمامی فعالیّتهای بازرگانی، اقتصادی و سیاسی را تحتالشعاع قرار داده است. | ||
+ | |||
+ | == جمعیت == | ||
+ | |||
+ | جمعیت این کشور در سال ۲۰۰۷ میلادی ۸٫۳۱۵٫۰۰۰ نفر گزارش شد. | ||
+ | |||
+ | == جغرافیا == | ||
+ | حدود ۶۰٪ این کشور را رشته کوههای [[آلپ]] شرقی شامل میشوند. | ||
+ | |||
+ | === شهرهای مهم === | ||
+ | |||
+ | [[پرونده:Salzburger Stadtansicht.jpg|بندانگشتی|[[زالتسبورگ]]]] | ||
+ | * [[وین]] | ||
+ | * [[گراتس]] | ||
+ | * [[اینسبروک]] | ||
+ | * [[زالتسبورگ]] | ||
+ | * [[کلاگنفورت]] | ||
+ | * [[لینتس]] | ||
+ | * [[آیزناشتات]] | ||
+ | * [[فیلاخ]] | ||
+ | |||
+ | === تقسیمات کشوری === | ||
+ | |||
+ | [[پرونده:The States of Austria Numbered.png|450px|thumb]] | ||
+ | |||
+ | اتریش، که یک جمهوری فدرال است، ۹ ایالت را در بر میگیرد: | ||
+ | # [[بورگنلاند]] | ||
+ | # [[کرنتن]] | ||
+ | # [[اوبراسترایش]] | ||
+ | # [[نیدراسترایش]] | ||
+ | # [[سالزبورگ (ایالت)|سالزبورگ]] | ||
+ | # [[اشتایرمارک (ایالت)|اشتایرمارک]] | ||
+ | # [[تیرول (ایالت)|تیرول]] | ||
+ | # [[فورآرلبرگ]] | ||
+ | # [[وین]] | ||
+ | {{نقشه پیونددار ایالتهای اتریش}} | ||
+ | |||
+ | == اقتصاد == | ||
+ | |||
+ | اتریش [[فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)|۱۲اُمین کشور ثروتمند جهان]] بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی است. تا دهه ۱۹۸۰ بسیاری از صنایع بزرگ اتریش ملی شدند. با این حال٬ در سالهای اخیر [[خصوصیسازی]] باعث کاهش بخش دولتی در سطحی قابل مقایسه با دیگر اقتصادهای اروپایی شده است. | ||
+ | |||
+ | [[پرونده:Mariahilferstrasse1.jpg|بندانگشتی|250px| خیابان بازار [[ماریاهیلف]] در وین]] | ||
+ | |||
+ | [[جنبش کارگری]] در اتریش از قدرت زیادی برخوردار بوده و تاثیر زیادی بر حزبهای کارگری میگذارند. گردشگری بینالمللی مهمترین بخش اقتصاد ملی اتریش است. | ||
+ | |||
+ | به طور سنتی کشور [[آلمان]] مهمترین شریک تجاری اتریش بوده است که این موضوع باعث شده است که نسبت به تغییرات سریع در [[اقتصاد آلمان]] آسیبپذیر شود.<ref>[http://www.erstegroup.com/de/Download?chronicleId=0901481b80005991.pdf ]{{dead link|date=February 2012}}</ref> | ||
+ | |||
+ | == مردم == | ||
+ | |||
+ | === دین === | ||
+ | در سال ٢٠٠٢ میلادی ۷۴٫۱٪ جمعیت اتریش [[کاتولیک]] ۴٫۶٪ [[پروتستان]] بودند که جز دینهای رسمی این کشورند. | ||
+ | |||
+ | === زبان === | ||
+ | |||
+ | زبان رسمی اتریش [[زبان آلمانی|آلمانی]] است. ۹۸٪ مردم این کشور به این زبان صحبت میکنند. در کنار آلمانی اقلیتی به زبانهای کروات، اسلوونیای و مجارستانی صحبت میکنند. | ||
+ | کشور اتریش با مساحت ۸۳/۸۵۵ کیلومتر مربع از ۹ ایالت تشکیل یافتهاست. | ||
+ | |||
== پانویسها و منابع == | == پانویسها و منابع == | ||
+ | {{در پروژههای خواهر | ||
+ | |ویکیانبار-رده = Austria | ||
+ | |ویکیسفر =اتریش | ||
+ | }} | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
* خیراندیش، رسول - شایان، سیاوش: ''ریشه یابی نام و پرچم کشورها''، تهران ۱۳۷۰. | * خیراندیش، رسول - شایان، سیاوش: ''ریشه یابی نام و پرچم کشورها''، تهران ۱۳۷۰. | ||
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = علیخانی |نام = مهدی |سال = تابستان ۱۳۷۸ |کتاب = جغرافیای ایران و جهان (طبیعی و سیاسی) |ناشر = انتشارات پور|شابک=۰-۷-۹۰۸۳۱-۹۶۴}} | * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = علیخانی |نام = مهدی |سال = تابستان ۱۳۷۸ |کتاب = جغرافیای ایران و جهان (طبیعی و سیاسی) |ناشر = انتشارات پور|شابک=۰-۷-۹۰۸۳۱-۹۶۴}} | ||
− | + | {{موضوع اروپا}} | |
+ | {{کشورهای اتحادیه اروپا}} | ||
+ | {{سازمان امنیت و همکاری اروپا}} | ||
[[رده:اتریش|اتریش]] | [[رده:اتریش|اتریش]] |